Semantics of verb forms in the third person in classroom discourse
Abstract
The article presents selected aspects of pragmatic meaning of the verb forms in the third person which appear in teacher's statements in a lesson context. The research concentrates exclusively on the acts referring to direct teacher-student relations, texts acting as e.g. describing reality are omitted.
Forms of the third person serving to indicate a sender or a receiver in a lesson context are used very rarely. It results from the fact, that communication between a teacher and students has a dialogical character, providing, above all, references to a relation I — You. Moreover, indicating partners of a dialogue by means of the third person can have in certain contexts impolite character, which is not conducive to proper relations based on mutual respect between a teacher and students.
The third person is used by a teacher, first of all, to formulate directive acts: commands (direct and indirect acts expressed by means of questions), questions, acts of a persuasive character.
Downloads
References
Boniecka B., 1999, Wykład o modalności, Exposé sur la modalité, „Annales UMCS”, Lublin — Polonia, vol. XVII, Sectio FF, s. 7-29.
Danielewiczowa M., 2000, Główne problemy opisu i podziału czasownikowych predykatów mentalnych [W'] Studia z semantyki porównawczej (nazwy barw, nazwy wymiarów, predykaty mentalne), red. R. Grzegorczykowa, K. Waszakowa, s. 227-248.
Jarosz H., 1986, Pytania w funkcji innej niż pytania, „Język Polski” LXVI, z. 5, s. 352-358.
Lalewicz J., 1983, Retoryka kategorii osobowych [w:] Tekst i zdanie. Zbiór studiów, red. T. Dobrzyńska i E. Janus, Wrocław 1983, s. 267-280.
Laskowski R.,1998a, Kategorie morfologiczne języka polskiego; Paradygmatyka [w:] Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, red. R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel, Warszawa, s. 151-268.
Laskowski R.,1998b, Semantyka trybu rozkazującego, „Polonica” XIX, s. 5-29.
Ligara B., 1997, Polskie czasowniki modalne i ich francuskie ekwiwalenty tłumaczeniowe, Kraków.
Mosiołek-Kłosińska K., 2004, Retoryka form osobowych w dyskursie politycznym, „Poradnik Językowy”, z. 1.
Okopień-Sławińska A.,1998, Semantyka wypowiedzi poetyckiej, Kraków.
Ożdżyński J., 1997, Formy pierwszej osoby w wypowiedzi wykładowej (na przykładzie wykładu z geografii) [w]] Dyskurs edukacyjny, red. T. Rittel i J. Ożdżyński, Kraków.
Ożdżyński J., 1999, Modalność i wartościowanie w dyskursie edukacyjnym [w:] Wartościowanie w dyskursie edukacyjnym, red. J. Ożdżyński, S. Śniatkowski, Kraków, s. 89—105.
Ożdżyński J., Rittel T. (red.), 2002), Konteksty kulturowe w dyskursie edukacyjnym, Kraków.
OżógK., 1992, O niektórych aspektach semantyki zwrotów grzecznościowych [w:] Język a Kultura, t. 6: Polska etykieta językowa, red. J. Anusiewicz, M. Marcjanik, Wrocław.
Rittel T., 1985, Kategoria osoby w polskim zdaniu, Warszawa — Kraków.
Słabczyński R., 2006, Nauczycielskie „proszę” w szkole podstawowej i w gimnazjum, Studia Logopedica I, Konteksty pragmatyczne i kognitywne w dyskursie edukacyjnym, red. T. Rittel i J. Ożdżyński, Kraków.
Słabczyński R., 2008, Formy pierwszej osoby liczby pojedynczej czasu teraźniejszego w dyskursie szkolnym, „Studia Linguistica IV, Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis”, Folia 62, red. M. Karamańska, E. Młynarczyk, E. Stachurski, Kraków, s. 414—435.
Synowiec H., 1999, Język polski w szkole [w:] Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci, red. W. Pisarek, Kraków, s. 115—129.
Szymański M.,1989, Z problematyki kategorii osoby [W] Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej, t. 25, Warszawa, s. 53—62.
Szymański M., 1990, Znaczeniowa kategoria osoby [w:] Studia = Filologii Polskiej i Słowiańskiej, t. 26, Warszawa, s. 75—82.
Topolińska Z., 1967, Kategoria osoby w języku polskim, „Język Polski”, z. 2
Wiertlewski S., 1996, Sposoby wyróżniania pytań [w:] Przyczynki do metodologii lingwistyki, Poznań.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2012 Słowo. Studia językoznawcze
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
