Homonimia w mikrotoponimii południowo-wschodniej części powiatu krośnieńskiego – geneza i typologia
DOI:
https://doi.org/10.15584/slowo.2022.13.15Słowa kluczowe:
homonimia, mikrotoponimia, referencja, ,metonimiaAbstrakt
Artykuł porusza dosyć rzadko podejmowane w pracach językoznawczych problemy homonimii w onomastyce. Na podstawie mikrotoponimów zgromadzonych podczas badań w południowo-wschodniej Polsce przedstawiono mechanizmy powstawania i funkcjonowania homonimii nazewniczej. Wyekscerpowany do badań materiał onimiczny został zaprezentowany w dwóch grupach zawierających homonimy apelatywno-onimiczne i onimiczno-onimiczne. W pierwszej części artykułu skoncentrowano się na charakterystyce homonimów referencyjnych, czyli powtarzających się w nazwach terenowych odnoszących się do różnych denotatów (referentów, obiektów), ale funkcjonujących w obrębie tej samej kategorii mikrotoponimów (np. nazw gór, pól, lasów, strumieni). Druga część prezentuje homonimy metonimiczne, nazwy o tej samej formie (ale wskazujące na inne denotaty), które pozostają w relacji metonimii. Skoncentrowano się tutaj głównie na opisie mian ponowionych, powstałych na zasadzie przetransponowania nazwy z jednego obiektu na inny (z nim sąsiadujący).
Downloads
Bibliografia
AR – Atlas roślin. https://atlas.roslin.pl
Biolik, N. (2009). Homonimy onomastyczne. Różne sposoby interpretacji. Rozprawy Slawistyczne, 22, 33–47.
Borek, H. (1988). Nazwy relacyjne w toponimii. W: K. Zierhoffer (red.), V ogólnopolska konferencja onomastyczna. Poznań 3–5 września 1985. Księga referatów (s. 43–51). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM w Poznaniu.
Breza, E. (1998). Homonimia w polskiej antroponimii. W: E. Jakus-Borkowa, K. Nowik (red.), Najnowsze przemiany nazewnicze (s. 293–298).Warszawa: Energeia.
Cieślikowa, A. (1988). Sposoby przenoszenia apelatywów do kategorii nazw osobowych. W: K. Zierhoffer (red.), V ogólnopolska konferencja onomastyczna. Poznań 3–5 września 1985. Księga referatów (s. 85–89). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM w Poznaniu.
Cieślikowa, A. (2009). Homonimia w świetle onimizacji i deonimizacji (apelatywizacji). Rozprawy Slawistyczne, 22, 68–79.
Gocz, T. (2007). Życie Łemka. Zyndranowa–Krosno: Oficyna Wydawnicza Apla.
Horoszczak, J. (1993). Pierwszy słownik łemkowsko-polski. Legnica: https://docer.pl/doc/5vnsve
Hrabec, S. (1950). Nazwy geograficzne Huculszczyzny. Prace Onomastyczne, 2.
Janów, J. (2001). Słownik huculski. Kraków: Wydawnictwo Naukowe DWN.
Jurkowski, M. (1971). Ukraińska terminologia hydrograficzna. Monografie Slawistyczne, 22.
Kojder, M. (2009). Homonimy apelatywno-onimiczne w księgach miejskich Hrubieszowa XVII–XVIII w. Rozprawy Slawistyczne, 22, 119–123.
Kornaszewski, M. (1986). W sprawie klasyfikacji nazw terenowych. Uwagi i propozycje. Onomastica, XXX, 5–15.
Kosyl, C. (1978). Metaforyczne użycie nazw własnych. W: M. Szymczak (red.), Z zagadnień słownictwa współczesnego języka polskiego (s. 133–143). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Kurek, H. (2003). Przemiany leksyki gwarowej na Podkarpaciu. Kraków: Universitas.
Lech-Kirstein, D. (2015). Zwrot kulturowy w badaniach onomastycznych. Poznańskie Spotkania Językoznawcze, 30, 85–96.
Lubaś, W. (1964). Nazwy terenowe powiatów jasielskiego i krośnieńskiego. Onomastica, IX, 123–163.
Łesiów, M. (1972). Terenowe nazwy własne Lubelszczyzny. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie.
MagdaCzekaj, M. (2009). O różnych typach homonimów apelatywnoonimicznych w dobie średniopolskiej, Rozprawy Slawistyczne, 22, s. 155–163.
Mrózek, R. (1998), Nazwy terenowe. W: E. Rzetelska-Feleszko (red.), Polskie nazwy własne. Encyklopedia (s. 231–257). Warszawa–Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN.
Myszka, A. (2006). Toponimia powiatu strzyżowskiego. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Olejnik, M. (2009). Homonimia w nazwach terenowych powiatu włodawskiego. Rozprawy Slawistyczne, 22, 197–203.
Padučeva, E.V. (1992). Wypowiedź i jej odniesienie do rzeczywistości (referencyjne aspekty zaimków), przeł. Z. Kozłowska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Pawłowski, E. (1984). Nazwy terenowe ziemi sądeckiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Polański, K. (red.). (1993). Encyklopedia językoznawstwa ogólnego. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Raszewska-Klimas, A. (2018). Wieloznaczność nazwisk Polaków. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
Rieger, J. (1969). Nazwy wodne dorzecza Sanu. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Rieger, J. (1995). Słownictwo i nazewnictwo łemkowskie. Warszawa: Semper.
Rudnicki, J. (1939). Nazwy geograficzne Bojkowszczyzny. Lwów: Kasa im. Mianowskiego.
Rzetelska-Feleszko, E. (1988). Nazwy własne w komunikacji językowej. W: K. Zierhoffer (red.), V ogólnopolska konferencja onomastyczna. Poznań 3–5 września 1985. Księga referatów (s. 109–117 ). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM w Poznaniu.
SE Brückner – Brückner, A. (1993). Słownik etymologiczny języka polskiego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Wiedza Powszechna.
SE Sławski – Sławski, F. (1952–1982). Słownik etymologiczny języka polskiego (t. 1–5). Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego.
SGP Karł. – Karłowicz, J. (red.). (1900–1911). Słownik gwar polskich (t. 1–6). Kraków: Akademia Umiejętności.
SI – Janowowa, W., Skarbek, A., Zbijowska, B., Zbiniowska J. (oprac.). (1975). Słownik imion. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
SJP Dor. – Doroszewski, W. (red). Słownik języka polskiego. https://sjp.pwn.pl/doroszewski/listaSJP PWN – Słownik języka polskiego PWN. https://sjp.pwn.pl
SJP Szym. – Szymczak, M. (red.). (1978–1981). Słownik języka polskiego (t. 1–3). Warszawa: PWN.
Słabczyński, R. (2020). Imiennictwo łemkowskie w XIX wieku. Słowo. Studia językoznawcze, 11, 151–162.
Smogorzewski, M. (1972). Słowniczek polskich poszukiwaczy złota. Poradnik Językowy, 9, 540–542.
Stieber, Z. (1949), Toponomastyka Łemkowszczyzny. Część II. Nazwy terenowe. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
SW – Karłowicz, J., Kryński, A., Niedźwiedzki, W. (red.). (1900–1927). Słownik języka polskiego (t. 1–8). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Tichoniuk, B. (1986). Odapelatywne nazwy terenowe południowej Białostocczyzny. Słownik topoosnów. Opole: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Powstańców Śląskich w Opolu.
Walczak, B. (1996). Homonimia w polskiej antroponimii. W: S. Mikołajczak, A. Sieradzki (red.), W przyjacielskim kręgu: prace ofiarowane profesorowi Zygmuntowi Zagórskiemu w 70. rocznicę urodzin (s. 17–24). Poznań: Wydawnictwo WiS.
Wolnicz-Pawłowska, E. (1996). Łemkowskie imiona kobiece. Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej, 33, 266–295.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Słowo. Studia językoznawcze
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.
