Metatexts about the function epistemic modality (based on encyclicals of John Paul II)

Authors

DOI:

https://doi.org/10.15584/slowo.2023.14.2

Keywords:

metatext, modality, epistemic modality, encyclical, truthfulness, certainty, possibility

Abstract

Among numerous, formally and functionally diverse metatextual formulas present in encyclicals of John Paul II important place is occupied by metatexts about the function of epistemic modality. They form a significant for this type of official documents of the Church papal and original truthful commentary to formulated judgments and presented state of affairs. The performed analyses allowed to extract formulas with the function of certain modality (metatexts confirming truthfulness entering information without lexical exponents of certainty) and metatexts expressing sender’s confidence regarding truthfulness provided propositions, with lexical exponents such a judgment of reality), as well as metatexts with the function of possible modality. Inside the mentioned groups there have been separated more specific functional and meaning groups of surveyed metatextual formulas.

Downloads

References

Awdiejew, A. (1987). Pragmatyczne podstawy interpretacji wypowiedzeń. „Rozprawy Habilitacyjne UJ”, 117. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Awdiejew, A. (1991a). Model gramatyki komunikacyjnej (Projekt badawczy). Zeszyty Naukowe UJ. Prace Językoznawcze, 107, 9–37.

Awdiejew, A. (1991b). Strategie konwersacji. Próba typologii. Socjolingwistyka, II, 7–20.

Bartel, L. (1969). Co to jest encyklika. Nasza Rodzina, 2, 9–11 i 17.

Bartel, L. (1975). Nieomylność encyklik papieskich. Studium teologiczno-historyczne. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.

Bellert, I. (1971). Niektóre postawy modalne w interpretacji semantycznej wypowiedzeń. W: Sesja Naukowa Międzynarodowej Komisji Budowy Gramatycznej Języków Słowiańskich w Krakowie w dniach 3–5 grudnia 1969 (s. 155–169). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Boniecka, B. (1976). O pojęciu modalności. Przegląd problemów badawczych. Język Polski, LVI, 2, 99–110.

Boniecka, B. (1984). Modalność a illokucja. Przegląd Humanistyczny, 11/12, 87–99.

Boniecka, B. (1999). Wykład o modalności. Annales UMCS. Sectio FF, XVII, 7–29.

Bralczyk, J. (1978). O leksykalnych wyznacznikach prawdziwościowej oceny sądów. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Czapiga, Z. (2006). Rosyjskie operatory metatekstowe i ich polskie odpowiedniki. Rzeszów: WyDanielewiczowa, M. (2002). Wiedza i niewiedza. Studium polskich czasowników epistemicznych. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Dudek-Waligóra, G. (2017). Modalność epistemiczna w strategii argumentacyjnej (na materiale tekstów reprezentujących rosyjski dyskurs polityczny). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Gajewska, U. (2004). Metatekstemy w języku nauk ścisłych. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Gajewska, U. (2017). Metatekstowe sygnalizatory tematu rozważań w encyklikach Jana Pawła II. Słowo. Studia językoznawcze 8, 58–72.

Grochowski, M., Kisiel, A., Żabowska, M. (2014). Słownik gniazdowy partykuł polskich. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.

Grzegorczykowa, R. (1989). Językowe wykładniki intencji wypowiedzi. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego, XLII, 69–77.

Grzegorczykowa, R. (1995). Wprowadzenie do semantyki językoznawczej. Warszawa: Wydawnictwo PWN.

Grzegorczykowa, R. (1997). O pewnym szczególnym typie modalności epistemicznej. RocznikNaukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie. Prace Językoznawcze 9, 192, 63–68.

Jędrzejko, E. (1987). Semantyka i składnia polskich czasowników deontycznych. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Jędrzejko, E. (2000). Modalność – w języku i w tekstach: od gramatyki do stylistyki. W: E. Sławkowa (red.), Kategorie pragmatyczne w tekście literackim. Wstęp do stylistyki pragmatycznej(s. 113–155). Cieszyn: Wydawnictwo Innowacje.

Jędrzejko, E. (2002). Modalność – kategoria opisowa stylistyki i tekstologii lingwistycznej. Poznańskie Spotkania Językoznawcze, IX, 57–67.

Jodłowski, S. (1971). Istota, granice i formy językowe modalności. W: S. Jodłowski, Studia nad częściami mowy (s. 115–146).Warszawa: Wydawnictwo PWN.

Kawka, M. (1999), Dyskurs szkolny. Zagadnienia języka. Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP. Kisiel, R. (2002). Wokół encyklik Jana Pawła II. Perspectiva. Legnickie Studia Teologiczno-Historyczne, 1, 126–142.

Korytkowska, M. (1978). Ze studiów nad modalnością w języku bułgarskim. Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej, XVII, 263–288.

Labocha, J. (1981). Składnia żądania w polszczyźnie mówionej. Język Polski, LXI, 1–2, 32–41.

Lalewicz, J. (1975). Komunikacja językowa i literatura. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Ligara, B. (1997). Polskie czasowniki modalne i ich francuskie ekwiwalenty tłumaczeniowe. Kraków: Universitas.

Łapa, R. (2003). Predykatywne wyrażenia modalne z bezokolicznikiem we współczesnej polskiej prasie. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie Studia Polonistyczne.

Łapa, R. (2021). Językoznawcze studia nad modalnością. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Milewska, B. (2011). De facto jako wyrażenie metatekstowe. Poradnik Językowy, 2, 24–35.

Milewska, B. (2018). Funkcje komunikacyjne partykuły w istocie. Język Polski, XCVIII, 3, 5–15.

Ożóg, K. (1990). Leksykon metatekstowy współczesnej polszczyzny mówionej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Pisarkowa, K. (1975). Składnia rozmowy telefonicznej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Pisarkowa, K. (1977). Rozważania o argumentacji w języku naturalnym. Polonica, 295–329.

Rytel, D. (1982). Leksykalne środki wyrażania modalności w języku polskim i czeskim, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Skowronek, K. (2006). Między sacrum a profanum: studium językoznawcze listów pasterskich Konferencji Episkopatu Polski (1945–2005). Kraków: Wydawnictwo Lexis.

Skubalanka, T. (1991), Wprowadzenie do gramatyki stylistycznej języka polskiego. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Starzec, A. (1990). Współczesna polszczyzna popularnonaukowa. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.

Stępień, M. (2010). Mówienie i prawda. O czasownikowych wykładnikach wiedzy niezweryfikowanej przez mówiącego. Warszawa: BEL Studio.

Tutak, K. (2003). Leksykalne nieczasownikowe wykładniki modalności epistemicznej w autobiografiach. Kraków: Księgarnia Akademicka.

Wierzbicka, A. (1971). Kategoria semantyczna „ramy modalnej”. W: Sesja Naukowa Międzynarodowej Komisji Budowy Gramatycznej Języków Słowiańskich w Krakowie w dniach 3–5 grudnia 1969 (s. 179–183). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Wilkoń, A. (2002). Spójność i struktura tekstu. Kraków: Universitas.

Witosz, B. (2001), Metatekst – w opisie teoriotekstowym, stylistycznym. W: B. Witosz (red.), Styli-styka a pragmatyka (s. 73–79). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Zięba, M. (b.r.w). Wstęp. Do: Encykliki Jana Pawła II, t. 1. Kraków: Wydawnictwo Św. Stanisława B. M. Archidiecezji Krakowskiej.

Żabowska, M. (2006). Zróżnicowanie semantyczne partykuł epistemicznych. LingVaria, 1, 203–213.

Published

2023-12-29

How to Cite

Gajewska, U. (2023). Metatexts about the function epistemic modality (based on encyclicals of John Paul II). Słowo. Studia językoznawcze, (14), 24–46. https://doi.org/10.15584/slowo.2023.14.2

Issue

Section

ROZPRAWY I ARTYKUŁY