New Finds of Bronze Axes from the Carpathian Foothills
DOI:
https://doi.org/10.15584/anarres.2022.17.2Słowa kluczowe:
Carpathian Foothills, bronze axes, Otomani-Füzesabony culture, Gáva cultureAbstrakt
This article presents the results of archaeological and metallurgical research on two axes made of bronze, discovered in 2020 in two locations: Izdebki, Brzozów district and Gogołów, Strzyżów district. It was possible to determine the cultural context and chronological affiliation of the artefacts. The axe from Izdebki was classified as a type with elevated edges, dated to the BrB phase and associated with the Otomani-Füzesabony culture, whereas the item from Gogołów was classified as a socketed axe with ornamented sides, dated to the period corresponding to HaB1–HaB3. An analysis of the metallurgical composition of objects was carried out, examining the cores and their surfaces (corrosion layers). It was established that both axes represent so-called tin bronzes. The discovered artefacts should probably be considered loose finds.
Bibliografia
Blajer W. 1999. Skarby ze starszej i środkowej epoki brązu na ziemiach polskich. Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, Wydawnictwo Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie.
Blajer W. 2001. Skarby przedmiotów metalowych z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza na ziemiach polskich. Kraków: Księgarnia Akademicka.
Blajer W. 2013. Młodsza epoka brązu na ziemiach polskich w świetle badań nad skarbami. Kraków: Towarzystwo Historyczne Historia Iagellonica.
Blajer W. 2015. Brązowa siekierka z tulejką z Kąclowej, pow. nowosądecki. Materiały Archeologiczne 40, 161–168.
Blajer W., Kotowicz P. N. and Biborski M. 2021. Nowe znaleziska siekierek z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza w zbiorach Muzeum Historycznego w Sanoku. In J. Gancarski (ed.), Epoka brązu i wczesna epoka żelaza w Karpatach. Krosno: Muzeum Podkarpackie w Krośnie, 513–542.
Czopek S. and Poradyło W. 2008. Warzyce, pow. Jasło, stan. 17. Osada z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza. (= Collectio Archaeologica Ressoviensis 10). Rzeszów: Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego, Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego.
Gancarski J. 1988. Wstępne sprawozdanie z badań osady trzciniecko-otomańskiej na stanowisku nr 29 w Jaśle, woj. krośnieńskie. Acta Archaeologica Carpathica 27, 61–83.
Gancarski J. 1994. Pogranicze kultury trzcinieckiej i Otomani- Füzesabony-grupa jasielska. In P. Mitura (ed.), Problemy kultury trzcinieckiej. Rzeszów: Wydawnictwo Stowarzyszenia Naukowego Archeologów Polskich – Oddział Warszawski, 75–104.
Gancarski J. 1999. Chronologia grupy pleszowskiej kultury mierzanowickiej i kultury Otomani-Füzesabony w Polsce na podstawie wyników badań wykopaliskowych osad w Trzcinicy i Jaśle. In J. Gancarski (ed.), Kultura Otomani-Füzesabony. Rozwój, chronologia, gospodarka. Materiały z konferencji archeologicznej, Dukla, 27–28. 11. 1997. Krosno: Muzeum Okręgowe w Krośnie, 145–180.
Gancarski J. 2002. Kultura Otomani-Füzesabony po północnej stronie Karpat. In J. Gancarski (ed.), Między Mykenami a Bałtykiem. Kultura Otomani-Füzesabony. Krosno, Warszawa: Muzeum Podkarpackie, Państwowe Muzeum Archeologiczne, 103–126.
Gancarski J. 2011. Trzcinica – Karpacka Troja, ed. 3. Krosno: Muzeum Podkarpackie w Krośnie.
Gancarski J. and Ginalski J. 2001. Osada obronna z wczesnej epoki brązu w Trepczy koło Sanoka. In J. Gancarski (ed.), Neolit i początki epoki brązu w Karpatach polskich. Materiały z sesji naukowej, Krosno, 14–15 grudnia 2000 r. Krosno: Muzeum Podkarpackie w Krośnie, 305–318.
Gancarski J., Leszczyński T. and Madej P. 2021a. Znaleziska przedmiotów brązowych z Beskidu Niskiego i przylegających od północy Pogórzy. In J. Gancarski (ed.), Epoka brązu i wczesna epoka żelaza w Karpatach. Krosno: Muzeum Podkarpackie w Krośnie, 567–618.
Gancarski J., Madej P. and Valde-Nowak P. 2021b. Grodzisko w Brzezówce, powiat Jasło, stanowisko 10. In J. Gancarski (ed.), Epoka brązu i wczesna epoka żelaza w Karpatach. Krosno: Muzeum Podkarpackie w Krośnie, 53–133.
Gedl M. 1975. Kultura przedłużycka (= Prace Komisji Archeologicznej 14). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Gedl M. 1998. Młodsza epoka brązu we wschodniej części polskich Karpat. Kraków: Oficyna Cracovia.
Hájek L. 1961. Zur relativen Chronologie des Äneolithikums und der Bronzezeit in der Ostslowakei. In. A. Točík (ed.), Kommision für das Äneolithikum und die Ältere Bronzezeit. Nitra 1958. Bratislava: Vydavatel’stvo Slovenskej Akadémie, 59–76.
Jędrysik J. and Przybyła S. M. 2019. Bronze Age fortified settlement on Zyndram’s Hill at Maszkowice (Polish Carpathians). In K. P. Fishl and T. L. Kienlin (eds.), Beyond Divides – The Otomani-Füzesabony Phenomenon. Current Approaches to Settlement and Burial in the North-eastern Carpathian Basin and Adjacent Areas (= Universitätsforschungen zur prähistorischen Archäologie 345). Bonn: Habelt, 13–32.
Kobal J. V. 2000. Bronzezeitliche Depotfunde aus Transkarpatien (Ukraine) (= Prähistorische Bronzefunde 20/4). Stuttgart: Steiner Franz Verlag.
Kuśnierz J. 1998. Die Beile in Polen III (Tüllenbeile) (= Prähistorische Bronzefunde 9/21). Stuttgart: Franz Steiner Verlag Wiesbaden GmbH.
Madej P. and Valde-Nowak P. 1999. Stanowisko 10 w Czchowie w świetle wyników prac wykopaliskowych w 1997 roku. Acta Archaeologica Carpathica 34, 5–24.
Mezsolics A. 2000. Bronzefunde aus Ungarn: Depotfundhorizonte Hajdúböszörmény, Románd und Bükkszentlászló (= Prähistorische Archäologie in Südosteuropa 17). Kiel: Verlag Oetker-Voges.
Muzyczuk A. 2007. Osada ze starszej epoki brązu w Targowiskach koło Krosna, woj. podkarpackie. In J. Chochorowski (ed.), Studia nad epoką brązu i wczesną epoką żelaza w Europie. Księga poświęcona prof. Markowi Gedlowi na pięćdziesięciolecie pracy w Uniwersytecie Jagiellońskim. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 533–542.
Novotná M. 1970. Die Äxte und Beile in der Slowakei (= Prähistorische Bronzefunde 9/3). München: Verlag C. H. Beck.
Pasterkiewicz W. and Dziedzic A. 2019. Siekierka z brązu ze starszej epoki brązu z Miejsca Piastowego, pow. krośnieński. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego 40, 279–284.
Petrescu-Dîmboviţa M. 1977. Depozitele de bronzuri din România (= Biblioteca de arheologie 30). Bucureşti: Editura Academiei Republicii Socialiste România.
Petrescu-Dîmbovița M. 1978. Die Sicheln in Rumänien mit Corpus der jung- und spätbronzezeitlichen Horte Rumäniens (= Prähistorische Bronzefunde 18/1). München: Verlag C. H. Beck.
Sarnowska W. 1969. Kultura unietycka w Polsce, 1. Wrocław, Warszawa, Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Szpunar A. 1987. Die Beile in Polen I (Flachbeile, Randleistenbeile, Randleistenmeißel) (= Prähistorische Bronzefunde 9/16). München: Verlag C. H. Beck.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Analecta Archaeologica Ressoviensia
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
