Galician intelligentsia’s travels by train in the second half of the 19th century in memoirs, diaries and letters
DOI:
https://doi.org/10.15584/galisim.2024.11.38Keywords:
intelligentsia, travel, rail, passenger transport, rail faresAbstract
The issue undertaken in the article has not been discussed more extensively in other works. The 'railway' threads are presented as side issues, appearing only when other problems are referred to, quite unfairly, in my view. The journey by rail to the destination was a key element of the whole endeavour in the nineteenth century and for this reason alone it deserves attention. The article consists of several parts. In the first, I discussed the railway network of the Austrian partition and the most important stages of Galicia's rail opening to Europe. In the next section, I collated ticket prices and the earnings of the intelligentsia, which made it possible not only hypothetically, but more realistically, to assess the degree of use of passenger classes by the analysed social stratum. In the last one, I attempt to establish a catalogue of railway travel behaviour typical of the intelligentsia.
Downloads
References
Biblioteka Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu, Dział Rękopisów- Bogdańska R., Dzienniki. [Pamiętnik z podróży do Karlsbadu], sygn. akc. 252/54. Łodziński F., Wspomnienia naftowca z lat 1855–1927, sygn. akc. 51/88.
Biblioteka Narodowa w Warszawie, Dział Rękopisów - Garczyński T., Wspomnienia z lat 1893–1918, sygn. III. 10562, t. 1–2. Iwanicka z Rodowiczów Z., Wspomnienia, sygn. akc. 13580. Mitscha A. R., Wspomnienia z lat 1892–1967, cz. 1 B [t. 2], sygn. akc. 8900. Trzebiński S., Pamiętnik, sygn. akc. 11806.
Biblioteka Jagiellońska w Krakowie, Dział Rękopisów - Dzienniczek Aleksandra Żółkowskiego pisany w czasie pobytu w Karlsbadzie od 27 VII do 4 IX 1856 r., sygn. 7087. Konstanty Maria Górski, Zapiski z podróży i na podróż po Szwajcarii. Dziennik, sygn. 7714 I. Notes Bogusława Studzińskiego komisarza rządowego miasta Tarnopola, z lat 1889–1894, sygn. 7966 I. Pamiętniki Kazimierza Grabowskiego z lat 1859–1864, [t. 1], sygn. 8819 II.
Centralne Państwowe Archiwum Historyczne Ukrainy we Lwowie - Tysowski Ołeksandr, fond 410, List z Bergen.
Astleithner F., Skorowidz najnowszych kursów pocztowych, jazd na kolei żelaznej i połączenia telegrafów, w Królestwie Galicyi i Lodomeryi, jako też w Wielkiem Księstwie Krakowskim i Księstwie Bukowińskiem; wraz postanowienia poczty wozowej, wykazy odległości stacyi pocztowych, taryfa dla korespodnecyi telegraficznej, itd. Podług ustaw urzędowych ułożył i wydał..., urzędnik ces[arsko] król[ewskiej] poczty we Lwowie, Lwów 1862.
Barvìn’skij O., Spomini z mogo žitâ. Č. 2 (Obrazki z gromadân’skogo i pis’men’skogo rozvitku Rusinìv vìd 1871–1888 r., z dodatkom spominìv pro M. Lisenka), L’vìv 1913.
Dąbkowski P., Wspomnienia z podróży naukowych 1899–1908, Lwów 1929.
Dulębina M., Na turystycznych ścieżkach, Warszawa 1975.
Grodziska K., Listy, liście, wspomnienia... Z dziejów lwowskich rodzin Reichertów, Peterów, Negruszów. Napisała..., Kraków 2012.
Korespondencja Karola Szajnochy, zebrał, wstępem i przypisami opatrzył H. Barycz, t. 2, Wrocław 1959.
Kurier kolejowy. Ważny od 1 maja 1914. Rozkład jazdy pociągów osobowych i pośpiesznych w Galicyi i Bukowinie. Połączenia do miast za granicą, do miejsc kąpielowych oraz ceny biletów do wszystkich stacji, Lwów 1914.
Lam S., Wybór kronik, Warszawa 1954.
Maty H. [Helena Neumanowa], Życie jakich wiele. Powieść, t. 2, Warszawa 1936.
Modrzejewska H., Wspomnienia i wrażenia, Kraków 1957.
Morozowicz-Szczepkowska M., Z lotu ptaka. Wspomnienia, Warszawa 1968.
Müldner H., Szkice z podróży po Słowacji z dodaniem krótkiego przewodnika, skreślił..., Kraków 1877.
Orłowicz M., Moje wspomnienia turystyczne, Wrocław–Warszawa–Kraków 1970.
Pamiętnik Hermana Diamanda, zebrany z wyjątków listów do żony, Kraków 1932.
Przepisy o dietach i kosztach podróży [w:] Zbiór ustaw sokolich, wyd. 2, Lwów 1910.
Rozkład i ceny jazdy drogą żelazną z Krakowa do Lwowa, Czerniowiec, Wrocławia, Poznania i Wiednia. Przepisy pocztowe tudzież wykaz poczt osobowych w Galicyi i opłaty od depesz telegraficznych, Kraków 1867.
Sewer [I. Maciejowski], Michał Kopeć. W lesie. Z Krakowa do Mediolanu. Nowele, Warszawa 1903.
Steinhaus H., Wspomnienia i zapiski, oprac. A. Zgorzelska, Londyn 1992.
Walka z życiem. Korespondencja lwowskiej rodziny Wildów, zebrał, oprac. i wstępem opatrzył Z. Sudolski, Warszawa 2001.
Wolska M., Obertyńska B., Wspomnienia, Warszawa 1974.
Wycieczka w Czarnohorę Zastępu I. Lwow[skiej] Drużyny Skautowej, Lwów 1914.
Wysocki A., Sprzed pół wieku, Kraków 1974.
Czepulis-Rastenis R., „Klassa umysłowa”. Inteligencja Królestwa Polskiego 1832–1862, Warszawa 1973.
Dutkowska M.A., Rozwój komunikacji pocztowej w Galicji w XIX wieku. Zarys problematyki [w:] Galicyjskie drogi i bezdroża. Studium infrastruktury, organizacji i kultury podróżowania, red. J. Kamińska-Kwak, Rzeszów 2013.
Górkiewicz M., Ceny w Krakowie w latach 1796–1914, Poznań 1950.
Hass L., Inteligencji polskiej dole i niedole: XIX i XX wiek, Łowicz–Warszawa 1999.
Hoff J., Mieszkańcy małych miast Galicji Wschodniej w okresie autonomicznym, Rzeszów 2005.
Hoff J., Społeczność małego miasta galicyjskiego w dobie autonomii, Rzeszów 1992.
Homola I., „Kwiat społeczeństwa...” (struktura społeczna i zarys położenia inteligencji krakowskiej w latach 1860–1914), Kraków 1984.
Hoszowski S., Ceny we Lwowie w latach 1701–1914, Lwów 1934.
Ihnatowicz I., Urzędnicy galicyjscy w dobie autonomii [w:] Społeczeństwo polskie XVIII i XIX wieku: studia o uwarstwieniu i ruchliwości społecznej, t. 6, red. J. Leskiewiczowa, Warszawa 1974.
Ihnatowicz I., Mączak A., Zientara B., Społeczeństwo polskie od X do XX wieku, Warszawa 1979.
Janowski M., Inteligencja wobec wyzwań nowoczesności: dylematy ideowe polskiej demokracji liberalnej w Galicji w latach 1889–1914, Warszawa 1996.
Janowski M., Narodziny inteligencji: 1750–1831, Warszawa 2008.
Kamińska-Kwak J., Podróżowanie po Galicji [w:] Galicyjskie drogi i bezdroża. Studium infrastruktury, organizacji i kultury podróżowania, red. J. Kamińska-Kwak, Rzeszów 2013.
Kieniewicz J., Szukając trzeciego wyjścia, Warszawa 2021.
Kizwalter T., „Nowatorstwo i rutyny”: społeczeństwo polskie zaboru rosyjskiego wobec modernizacji (1840–1863), Warszawa 1990.
Kizwalter T., Modernizacja z polskiej perspektywy: wiek XIX [w:] Drogi do nowoczesności. Idea modernizacji w polskiej myśli politycznej, red. J. Kloczkowski, M. Szułdrzyński, Kraków 2006.
Kizwalter T., O nowoczesności narodu. Przypadek Polski, Warszawa 1999.
Krygowski W., Dzieje Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, Warszawa–Kraków 1988.
Latawiec K., Rosyjska straż graniczna w Królestwie Polskim w latach 1851–1914, Lublin 2014.
Leskiewiczowa J., Warszawa i jej inteligencja po powstaniu styczniowym 1864–1870, Warszawa 1961.
Matyja R., Miejski grunt: 250 lat polskiej gry z nowoczesnością, Kraków 2021.
Micińska M., Inteligencja na rozdrożach: 1864–1918, Warszawa 2008.
Molik W., Inteligencja polska w Poznańskiem w XIX i początkach XX wieku, Poznań 2009.
Molik W., Inteligencja polska w Wielkim Księstwie Poznańskim (1841–1870) [w:] Inteligencja polska pod zaborami: studia, red. R. Czepulis-Rastenis, Warszawa 1978.
Opaliński D., Przewozy pasażerskie na Kolei Karola Ludwika w latach 1858–1891 [w:] Szkice z dziejów gospodarczych i społecznych Galicji, red. G. Zamoyski, Rzeszów 2018.
Paszke A., Jerczyński M., Koziarski S.M., 150 lat Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej, Warszawa 1995.
Polacy za granicą – dokonania w sferze gospodarczej i społecznej, red. P. Grata, Rzeszów 2021.
Pudłocki T., Iskra światła czy kopcąca pochodnia? Inteligencja w Przemyślu w latach 1867–1939, Kraków 2009.
Sadowski L., Polska inteligencja prowincjonalna i jej ideowe dylematy na przełomie XIX i XX wieku, Warszawa 1988.
Smoczyński R., Zarycki T., Totem inteligencki: arystokracja, szlachta i ziemiaństwo w polskiej przestrzeni społecznej, Warszawa 2017.
Szuro S., Informator statystyczny do dziejów społeczno-gospodarczych Galicji. Koleje żelazne w Galicji w latach 1847–1914, red. H. Madurowicz-Urbańska, Kraków 1997.
Urry J., Socjologia mobilności, Warszawa 2009.
W drodze ku niepodległości. Przemiany modernizacyjne na ziemiach polskich w II połowie XIX i na początku XX wieku, red. P. Grata, Rzeszów 2019.
Żurawicka J., Inteligencja warszawska w końcu XIX wieku, Warszawa 1978.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Galicja.Studia i materiały
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
