Wielka Wojna, lasy, owady i uczeni. Krajowa stacja doświadczalna dla badania szkodników zwierzęcych na roślinach przy Zakładzie Zoologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1916–1923
DOI:
https://doi.org/10.15584/galisim.2024.11.32Słowa kluczowe:
I wojna światowa, lasy, owady, Uniwersytet Jagielloński, entomologia, Ludwik SitowskiAbstrakt
W czasie I wojny światowej działania wojenne przyniosły na terenie Galicji bezpośrednie zniszczenia lasów oraz rozwój szkodników leśnych, spowodowany zmniejszoną troską o drzewostan. Jednymi z najgroźniejszym owadów stały się wówczas poproch cetyniak atakujący lasy w Puszczy Sandomierskiej oraz kornik drukarz niszczący drzewostan w Tatrach. W 1916 r. z inicjatyw galicyjskiego Namiestnictwa powołana została przy Zakładzie Zoologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego specjalna instytucja do ochrony lasów przed owadami o nazwie „Krajowa stacja doświadczalna dla badania szkodników zwierzęcych na roślinach”, z dr. Ludwikiem Sitowskim na czele. Koncentrowała się na działalności naukowo-badawczej i informacyjno-publicystycznej.
Downloads
Bibliografia
Archiwum Narodowe w Krakowie
Centrala Krajowa dla Gospodarczej Odbudowy Galicji, sygn. 36, 37, 38.
Archiwum Akt Nowych
Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, sygn. 5638.
Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego sygn. S II 619 Prüffer Jan. sygn. S III 246 Jan Zaćwilichowski. sygn. WF II 174 Katedra, Gabinet i Muzeum Zoologiczne 1851–1936.
Archiwum Polskiej Akademii Nauk w Warszawie
Politechnika Lwowska. Zakład Ochrony Lasów i Entomologii, sygn. 302/5/0.
Bieńkowski W., Inwazja kornika w Tatrach, „Tygodnik Rolniczy” 1918, nr 20.
Kałuba S., Monografia kornika-drukarza, „Las Polski” 1921, nr 5–6, s. 196–202.
O odbudowie rolnictwa krajowego, „Tygodnik Rolniczy” 1917, nr 4–5.
Okólnik okręgowej inspekcji leśnej w Nowym Sączu do właścicieli lasów, zarządów, zarządów lasów, zwierzchności gmin i posterunków policji państwowej, „Sylwan” 1921.
Siła Nowicki M., Spostrzeżenia na szkodnikami zbożowymi i stanem plonów, Kraków 1873.
Sitowski L., Klęska chrabąszczy w powiecie nowotarskim, „Tygodnik Rolniczy” 1918, nr 21, s. 273–274.
Sitowski L., Walka ze szkodnikami, „Tygodnik Rolniczy” 1917, nr 19.
Sprawozdanie c.k. Namiestnictwa Centrali krajowej dla gospodarczej odbudowy Galicji, Kraków 1917.
Sprawozdanie Zakładu Zoologii i Entomologii Uniwersytetu Poznańskiego za lata 1919/20–1933/34, zestawił prof. L. Sitowski, Poznań 1934.
Wieści z kraju. Z ziemi sądeckiej, „Tygodnik Rolniczy” 1918, nr 32.
W.W., W sprawie sanacji zniszczonych wypadkami wojennymi lasów w zachodniej części kraju, „Tygodnik Rolniczy” 1916, nr 9.
B.O., O chrabąszczu majowym, odbitka z „Tygodnika Rolniczego”, Wilno 1930.
Bęczkowska U., Collegium Kołłątaja, Kraków 2018.
Bilczyński S., Szkodniki wtórne drzew iglastych, Warszawa 1963.
Buszko J. i Turczynowiczowa M., Józef Konopka (1818–1880) [w:] Polski słownik biograficzny, t. XIII, Wrocław–Warszawa–Kraków 1967–1968, s. 568–569.
Dzięczkowski A., Sitowski Ludwik (1880–1947) [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXXVII/1, Warszawa–Kraków 1996, s. 589–592.
Fedorowicz Z., Dzieje zoologii na Uniwersytecie Jagiellońskim w latach 1780–1960, Kraków 1965.
Fedorowicz Z., Kawecki Z., Maksymilian Siła Nowicki, Wrocław–Warszawa–Kraków 1962.
Gromadska M., Owady szkodniki pól uprawnych, Warszawa 1952.
Gwiazdowicz D., Wiśniewski J., Ludwik Sitowski (1880–1947), Poznań 2022.
Hayto L., Prüffer Jan (1890–1959) [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXVIII, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–łódź 1984–1985, s. 623–625.
Jura C., Głąb H., Instytut Zoologii [w:] Złota księga Wydziału Biologii i nauk o ziemi, cz. II: Historia Instytutów, red. A. Zemanek, Kraków 2000, s. 139–151.
Kargol T., Odbudowa Galicji ze zniszczeń wojennych w latach 1914–1918, Kraków 2012.
Kornik drukarz i jego rola w ekosystemach leśnych, monografia, red. W. Grodzki, Warszawa 2013.
Liberak M.A., Kornik w lasach Tatr polskich, Zakopane 1924.
Prüffer J., Owady szkodniki lasów liściastych, Warszawa 1954.
Sitowski L., Strzygonia choinówka (Panolis flammea Schiff) i jej pasożyty na ziemiach polskich, Poznań 1923.
Sitowski L., Z biologii poprocha cetyniaka (Bupalus piniarius L.) w Puszczy Sandomierskiej, Poznań 1922.
Śliwa E., Poproch cetyniak (Bupalus piniarius L.), Warszawa 1993.
Zemanek A., Marian Raciborski (1863–1917). Botanik, systematyk, fitogeograf, paleobotanik [w:] Złota księga Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi, cz. I: Biografie uczonych, red. A. Zemanek, Kraków 2000, s. 115–127.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Galicja.Studia i materiały
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
