Definiowanie siebie przez dziecko w procesie edukacji tożsamościowej

Abstrakt

Celem artykułu jest ukazanie złożoności procesu formowania tożsamości człowieka w zmiennym środowisku społecznym. Tożsamość przedstawiono jako strukturę stratyfikacyjnych cech osobowych jednostki. Ostatecznie przybiera ona postać konstrukcji typu onion, w której kolejne warstwy charakteryzują się jednokierunkowym domknięciem – utrudniona jest ingerencja w utworzone wcześniej warstwy wewnętrzne i jednocześnie możliwe jest transponowanie z nich cech tożsamościowych do tworzonej nowej warstwy zewnętrznej. W osi czasowej takiego nadbudowywania tożsamości szczególnie wyróżnione jest dzieciństwo, w czasie którego w procesach poznawania siebie dziecko konstruuje koncepcję własnej tożsamości osobowej. W docelowej strukturze tożsamości jednostki jest to konstrukt zamknięty i stabilny, który jest trudny do późniejszej zmiany. Dlatego też ten okres formowania tożsamości powinien być wspierany poprzez świadome oddziaływanie socjalizacyjne – edukację tożsamościową pobudzającą do autorefleksji i prowadzącą do samostanowienia odnoszącego się do tworzenia własnego wizerunku dziecka. W ten sposób uzyskuje się gwarancję przygotowania młodego człowieka do radzenia sobie w dalszym życiu z wyzwaniami współczesnego świata.