Demokratyzacja edukacji w liceach – jak ją rozumieją uczniowie?

Autor

DOI:

https://doi.org/10.15584/kpe.2022.11.4

Słowa kluczowe:

demokracja, nauka zdalna, liceum, młodzież, samorząd uczniowski, rada szkoły, pandemia COVID-19

Abstrakt

Podjęta w artykule problematyka jawi się w rozważaniach teoretycznych, jak i podejmowanych w ostatnich 30 latach badaniach – jako szczególnie istotna z perspektywy kondycji demokratyzacji polskiej szkoły. Trwająca ponad dwa lata pandemia COVID-19 była czasem szczególnych doświadczeń dla młodzieży, również tych edukacyjnych. Artykuł rozpoczęły rozważania teoretyczne dotyczące wartości, które są szczególnie istotne z perspektywy określania stanu demokratyzacji tej instytucji. Dalsza część tekstu poświęcona została problematyce organów szkolnej demokracji, tj. samorządowi uczniowskiemu i radzie szkoły. W kolejnej części artykułu przedstawiona została procedura badań własnych. Natomiast w części zasadniczej zaprezentowano wyniki badań własnych dotyczących tego, jak licealiści rozumieli demokratyzację edukacji w swoich szkołach, w tym szczególnym czasie trwającej pandemii COVID-19 (w trakcie nauki zdalnej i bezpośrednich kontaktów w szkole). Tekst zakończyły wnioski z badań własnych oraz rekomendacje pedagogiczne dla dyrektorów liceów, nauczycieli i pedagogów szkolnych oraz licealistów.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Bigaj M., Dębski M., Subiektywny dobrostan oraz higiena cyfrowa w czasie edukacji zdalnej [w:] Edukacja zdalna co stało się z uczniami, ich rodzicami i nauczycielami?, red. G. Ptaszek, G.D. Stunża, J. Pyżalski, M. Dębski, M. Bigaj, Gdańsk 2020, https://zdalnenauczanie.org/, Edukacja zdalna: co stało się z uczniami, ich rodzicami i nauczycielami – Biblioteka Cyfrowa – KOMET@ – Sieć Edukacji Cyfrowej (kometa.edu.pl).

Dudzikowa M., Mit o szkole jako miejscu wszechstronnego rozwoju ucznia. Eseje etnopedagogiczne, Kraków 2001.

Dudzikowa M., Samorząd szkolny jako kłopot [w:] Pomyśl siebie… Minieseje dla wychowawcy klasy, Gdańsk 2007.

Education for democratic citizenship 2001–2004. Tool on Teacher Trainning for Education for Democratic Citizenship and Human Rights Education, eds. E. Huddelston, A. Garabagiu, Strasbourg 2005.

Edukacja i młodzież wobec społeczeństwa obywatelskiego, red. K. Przyszczypkowski, A. Zandecki, Poznań–Toruń 1996.

Famuła-Jurczak A., Tłuczek-Tadla E., Wizerunek oferty pozalekcyjnej i jego uwarunkowania [w:] Doświadczenia szkolne pierwszego rocznika reformy edukacji. Studium teoretyczno-empiryczne, red. M. Dudzikowa, R. Wawrzyniak-Beszterda, t. 1, Kraków 2010.

Kamiński A., Samorząd młodzieżowy jako metoda wychowawcza, Warszawa 1985.

Karolczak-Biernacka B., Młodzież o demokracji [w:] Nauka demokracji, red. J. Radziewicz, Warszawa 1993.

Kuniński M., Tożsamość jednostkowa a wspólnota społeczna i państwowa [w:] Lokalna wspólnota polityczna a zagadnienie tożsamości zbiorowej, red. R. Piekarski, Kraków 2002.

Mencel M., Po co i dla kogo są rady szkoły? Spojrzenie z dwudziestoletniej perspektywy [w:] Sprawcy i/lub ofiary działań pozornych w edukacji szkolnej, red. M. Dudzikowa, K. Knasiecka-Falbierska, Kraków 2013;

Mencel M., Rada szkoły, Kraków 2008.

Opinie nauczycieli na temat postaw obywatelskich młodzieży. Raport z badań dla Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej, „Monitor Europejski” 2004, nr 3.

Popławska A., Idea samorządności, Białystok 2001.

Radziewicz J., Samorządność szkolna podstawą wychowania demokratycznego, „Rocznik Pedagogiczny” 1992, t. 15.

Radziewicz-Winnicki A., Modernizacja niedostrzeganych obszarów rodzimej edukacji, Kraków 1999.

Regulski J., Rozwój samorządności w Polsce. Próba przewidywań [w:] Wizja przyszłości Polski. Studia i analizy, t. Ekspertyzy, red. B. Galwas, L. Kuźnicki, Warszawa 2012.

Rok 2005. Młodzi Polacy jako obywatele (analiza potencjału i możliwości społeczno-politycznych), Gdańsk-Warszawa 2002.

Sułek A., Szkoła jako doświadczenie społeczne [w:] Młodzież szkolna o rynku i demokracji, red. K. Koseła, Warszawa 1999.

Śliwerski B., Bochno E., Dudzikowa M., Meblowanie szkolnej demokracji, Warszawa 2017.

Śliwerski B., Diagnoza uspołecznienia publicznego szkolnictwa III RP w gorsecie centralizmu, Kraków 2013.

Śliwerski B., Dokąd zmierza polska edukacja?, ”NEODIDAGMATA”, Poznań 2011–2012, nr 33/34.

Śliwerski B., Edukacja pod prąd, Kraków 2001.

Śliwerski B., Klinika szkolnej demokracji, Kraków 2008.

Śliwerski B., O potrzebie uspołecznienia polskiej szkoły, czyli o niedokończonej zmianie oświatowej [w:] Edukacja dla rozwoju, red. J. Szomburg, P. Zbieranek, Gdańsk 2010.

Śliwerski B., Prawa dziecka w polskim systemie oświaty. Perspektywa pedagogiczna [w:] Prawa dziecka. Konteksty prawne i pedagogiczne, red. M. Andrzejewski, Poznań 2012.

Śliwerski B., Problemy współczesnej edukacji. Dekonstrukcja polityki oświatowej III RP, Warszawa 2009.

Śliwerski B., Rada szkoły. Rada oświatowa. Przewodnik dla samorządowych władz oświatowych, dyrektorów szkół, nauczycieli, rodziców i uczniów, Kraków 2002.

„Szkoła bez przemocy”. Regionalne zróżnicowanie opinii uczniów o szkole, nauczycielach, stosunkach z kolegami oraz przemocy w szkole, oprac. A. Giza-Poleszczuk, Warszawa, marzec 2006.

Tłuczek-Tadla E., Edukacja obywatelska w stowarzyszeniu młodzieżowym. Studium teoretyczno-empiryczne, Rzeszów 2012.

Wychowanie obywatelskie. Studium teoretyczne, porównawcze i empiryczne, red. Z. Melosik, K. Przyszczypkowski, Toruń–Poznań 1998.

Zaangażowanie szkolne uczniów. Wyniki badań PISA. „Problemy opiekuńczo-wychowawcze” 2004, nr 8.

Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r., poz. 2230).

Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r., poz. 1082 ze zm.).

Bobik B., Młynek P., Szafrańska A., Raport z badania efektywności zdalnego nauczania realizowanego w przedszkolach i szkołach na terenie Piekar Śląskich, Katowice, czerwiec 2021, https://us.edu.pl/wydzial/wns/wp-content/uploads/sites/17.

Długosz P., Raport z badań: „Krakowska młodzież w warunkach kwarantanny COVID-19”, Kraków 2020, https://mlodziez.krakow.pl/wp-countenty/uploads/2020.

Grzywa P., Hofman-Kozłowska D., Stepień-Lampa N., Edukacja zdalna w trakcie pandemii wirusa SARS-CoV-2 w opinii uczniów, nauczycieli i rodziców. Raport z badań, Katowice 2021, https://tin.us.edu.pl/wp-content/uploads/2021/09.

Nieduziak E.M., Prysak D., Edukacja zdalna w czasie pandemii SARS-CoV-2 na terenie gminy Cieszyn. Raport z badań, Katowice 2021, http://tin.us.edu.pl/wp-content/uploads/2021/12raport-Cieszyn.pdf.

Pobrania

Opublikowane

2022-12-30

Jak cytować

Tłuczek-Tadla, E. (2022). Demokratyzacja edukacji w liceach – jak ją rozumieją uczniowie?. KULTURA – PRZEMIANY – EDUKACJA, 11, 82–104. https://doi.org/10.15584/kpe.2022.11.4

Numer

Dział

Rodzina i szkoła - wspólne obszary kształcenia, wychowania i opieki