Zaburzenia relacji społecznych osób z zespołem Aspergera jako konsekwencja deficytów lingwistycznych w oparciu o analizę zachowań językowych

Autor

DOI:

https://doi.org/10.15584/kpe.2022.10.5

Słowa kluczowe:

zespół Aspergera, relacje społeczne, sprawności językowe, sprawności komunikacyjne, sprawności interakcyjne

Abstrakt

Zespół Aspergera (ZA) po raz pierwszy opisany został przez Hansa Aspergera w 1944 roku i początkowo był określany terminem psychopatii autystycznej. W przypadku jednostek z ZA dostrzega się cały wachlarz zakłóceń interakcji społecznych, które objawiają się głównie trudnościami w płaszczyźnie pragmatycznej oraz semantycznej. Zachowania językowe i komunikacyjne jednostek z ZA przyjmują specyficzną postać. Celem artykułu jest zaprezentowanie analizy zachowań językowych tej grupy osób w oparciu o badania własne oraz najnowszą literaturę. Omówione zostały przypadki dwóch chłopców obarczonych wspomnianym zaburzeniem. Deficyty w zakresie wybranych sprawności językowych, komunikacyjnych i interakcyjnych, występujące w różnym stopniu i zakresie u badanych z zespołem Aspergera dowodzą występowania deficytów lingwistycznych u tej grupy osób. Wskazanie zasad językowego funkcjonowania jednostek z ZA pomoże je zrozumieć oraz ułatwi pracę logopedom.

Downloads

Bibliografia

Atwood T., Zespół Aspergera. Kompletny przewodnik, Harmonia, Gdańsk 2013.

Autyzm i zespół Aspergera, red. U. Frith, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005.

Borkowska A., Zrozumieć świat ucznia z zespołem Aspergera, Harmonia, Gdańsk 2014.

Boucher J., Language development in autism, „International Journal of Pediatric Otorhinolaryngology” 2003, 67(Suppl 1).

Bryńska A., Deficyty komunikacyjne w zespole Aspergera, „Psychiatria i Psychologia Kliniczna” 2011, nr 11(1).

Dougberty D.Darin i in., Neuroobrazowanie funkcjonalne [w:] Neurologia w praktyce klinicznej. Zasady diagnostyki i postępowania, red. A. Prusiński, t. 1, Wydawnictwo CZELEJ, Lublin 2006.

Goodman R., Scott S., Psychiatria dzieci i młodzieży, Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2000.

Grabias S., Język w zachowaniach społecznych, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1997.

Grabias S., Postępowanie logopedyczne. Standardy terapii [w:] Logopedia standardy postępowania logopedycznego, red. S. Grabias, J. Panasiuk, T. Woźniak, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2015.

ICD-10, Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych. Rewizja dziesiąta, Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Vesalius”, Kraków 1994.

Jęczeń U., Obraz zaburzeń językowych u chłopca z zespołem Aspargera i schizofrenią, „Logopedia” 2007, t. 36.

Komender J. i in., Autyzm i zespół Aspergera, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009.

Korendo M., Językowa interpretacja świata w wypowiedziach osób z zespołem Aspergera, Omega Stage Systems, Kraków 2013.

Korendo M., Obraz świata w wypowiedziach dzieci z zespołem Aspergera, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria” 2008, nr 8.

Krzyżyk D., Co o zespole Aspergera powinni wiedzieć nauczyciele poloniści [w:] Z teorii i praktyki dydaktycznej języka polskiego, red. H. Synowiec, t. 22, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2013.

Maciarz A., Biadasiewicz M., Dziecko autystyczne z zespołem Aspergera, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2010.

Panasiuk J., Kaczyńska-Hałdyj M., Postępowanie logopedyczne w przypadku osób dorosłych z zespołem Aspergera [w:] Logopedia standardy postępowania logopedycznego, red. S. Grabias, J. Panasiuk, T. Woźniak, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2015.

Pisula E., Autyzm u dzieci. Diagnoza. Klasyfikacja. Etiologia, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 2000.

Preissmann Ch., Zespół Aspergera. Jak z nim żyć. Jak pomagać. Jak prowadzić terapię, Gdańskie Wydaw. Psychologiczne, Gdańsk 2013.

Przybyla O., Wons J., Zaburzenia językowe i komunikacyjne dziecka z zespołem Aspergera. Studium przypadku, „Logopedia Silesiana” 2018, t. 7.

Robinson J.E., Patrz mi w oczy. Moje życie z zespołem Aspergera, Wydawnictwo Linia, Poznań 2014.

Rynkiewicz A., Zespół Aspergera. Inny mózg, inny umysł, Harmonia, Gdańsk 2009.

Sklar L.M. Evelyn i in., Neuroobrazowanie strukturalne [w:] Neurologia w praktyce klinicznej. Zasady diagnostyki i postępowania, red. A. Prusiński, t. 1, Wydawnictwo CZELEJ, Lublin 2006.

Wojciechowska A., Charakterystyka języka i komunikacji osób z autyzmem i zespołem Aspergera [w:] O utrudnieniach w porozumiewaniu się. Perspektywa języka i komunikacji, red. M. Obrębska, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM, Poznań 2011.

Pobrania

Opublikowane

2022-12-15

Jak cytować

Grzesiak-Witek, D. (2022). Zaburzenia relacji społecznych osób z zespołem Aspergera jako konsekwencja deficytów lingwistycznych w oparciu o analizę zachowań językowych. KULTURA – PRZEMIANY – EDUKACJA, 10, 91–102. https://doi.org/10.15584/kpe.2022.10.5

Numer

Dział

Psychologia wobec współczesnych problemów edukacyjnych i wychowawczych