Model of visual art education for persons with blindness and practical guidelines
DOI:
https://doi.org/10.15584/kpe.spec.crae.2024.21Keywords:
visual art, visual art education for persons with blindness, visual literacy, audiodescription, 3D model, tactile graphic, paintings, aesthetic experienceAbstract
The main goal of the article is to present the concept of visual education for individuals with visual impairments in the field of visual arts, including its model and practical guidelines. The article provides a definition of visual education for the blind, outlining its components as well as additional elements specifically related to the realm of making art accessible. These are categorized into conditions, processes, and actions, forming a theoretical and methodological framework that can serve as a checklist for designing events related to the accessibility of visual culture or assessing existing initiatives.
Additional guidelines related to implementing the model of visual education for individuals with visual impairments are presented, distinguishing between lifelong education – both formal and informal – and education specific to a particular exhibition, project, or work of art.
References
Arnehim R., Sztuka i percepcja wzrokowa. Psychologia twórczego oka, Łódź 2013.
Bodzioch-Bryła B., Dorak-Wojakowska L., Smołucha D. (red.), Wzrokocentryzm, wizualność, wizualizacja we współczesnej kulturze, Kraków 2017.
Cho J.D. (red.), Multi-Sensory Interaction for Blind and Visually Impaired People, “Electronics” 2022, 10, 24.
Chojecka A., Magner M., Szwedowska E., Więckowska E., Nauczanie niewidomych dzieci rysunku, Laski 2008.
Cutsforth T.D., The Blind in School and Society, New York 1990.
Czerwińska M., Kultura informacji osób z niepełnosprawnością wzroku w refleksji tyflologiczno-informatologicznej, „Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej” 2018, (18).
Dylak S., Alfabetyzacja wizualna jako kompetencja współczesnego człowieka [w:] Media. Edukacja. Kultura. W stronę edukacji medialnej, red. W. Skrzydlewski, S. Dylak, Poznań 2012.
Dziemidok B., Główne kontrowersje estetyki współczesnej, Warszawa 2012.
Elkins J., Visual Literacy, New York 2009.
Fransecky R.B., Debes J.L., Visual literacy: A way to learn – A way to teach. Association for Educational Communications and Technology, Washington 1972.
Grzegorczykowa R., Wstęp do językoznawstwa, Warszawa 2007.
Hejnicka-Bezwińska T., Pedagogika ogólna, Warszawa 2008.
Iwanicka B., Iwanicki J., Posągi i kubły. Inaczej o dostępności kultury wizualnej dla osób z uszkodzeniami wzroku, „Kultura Współczesna” 2021, 3(115).
Kobylińska W., Pięcińska A., Skrzeczkowski M., Przełamać wzrokocentryzm, „Kultura Współczesna” 2021, 3(115).
Konarska J., Rozwój i wychowanie rehabilitujące dziecka niewidzącego w okresie wczesnego i średniego dzieciństwa, Kraków 2010.
Kupisiewicz C., Dydaktyka. Podręcznik akademicki, Warszawa 2012.
Kwieciński Z., Edukacja w galaktyce znaczeń [w:] Pedagogika. Podręcznik akademicki, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Warszawa 2019.
Lau A., Matusiak M., Szemis N., Poszukiwanie wspólnych przestrzeni. Dostępność sztuk wizualnych dla osób z niepełnosprawnością wzroku, „Kultura Współczesna” 2021, 3(115).
Leavy P., Metoda spotyka sztukę, Warszawa 2018.
Majewski T., Tyflopsychologia rozwojowa, Warszawa 2002.
Mirzoeff N., How To See The World. An Introduction to Images from Selfies to Self-Portraits, Maps to Movies and More, New York 2016.
Müller M.G., Visual Competence: A New Paradigm for Studying Visuals in the Social Sciences?, “Visual Studies” 2008, 23, 2.
Niestorowicz E., Szubielska M., O udostępnianiu dzieł sztuki współczesnej i ich percepcji przez osoby z dysfunkcją wzroku, „Perspektywy Kultury” 2022, 37, 2.
Ogle D., Newman M., Visual Literacy. Reading, Thinking, and Communicating with Visuals, London – New York 2019.
Paplińska M. (red.), Jak przygotować niewidome dziecko do nauki brajla. Przewodnik dla rodziców i nauczycieli, Warszawa 2012.
Paplińska M., Edukacja graficzna uczniów z niepełnosprawnością wzroku odzwierciedlona w IPETach – ważny czy pomijany obszar wsparcia? [w:] Jest człowiek z niepełnosprawnością: pola refleksji, red. B. Antoszewska, I. Myśliwczyk, Warszawa 2017.
Rogowski Ł., Kompetencja wizualna. Zarys problematyki i propozycja ujęcia, „Kultura Współczesna” 2010, 4(66).
Stachowiak-Dudzik E., Zmysłowy wymiar obrazu – wrażliwość synestezyjna a partycypacja w sztuce wizualnej osób niewidomych, „Kultura Współczesna” 2021, 3(115).
Sztorc-Gromaszek A., Szubielska M., W jaki sposób pomóc osobom niewidomym w odbiorze sztuk wizualnych?, „Kultura Współczesna” 2021, 3(115).
Szubielska M., Sztorc A., Sztuka bez barier. Przykłady udostępniania współczesnych dzieł oraz zabytków osobom z niepełnosprawnościami wzroku, „Studia i Materiały Lubelskie” 2023, 21.
Śmiechowska-Petrovskij E., Edukacja wizualna osób z niepełnosprawnością narządu wzroku w zakresie sztuk – współczesne wyzwania i dylematy [w:] Edukacja wizualna osób niewidomych w zakresie sztuki. Wybrane zagadnienia, red. E. Śmiechowska-Petrovskij, Warszawa 2021.
Śmiechowska-Petrovskij E., Koncepcja edukacji wizualnej osób niewidomych w zakresie sztuk wzrokowych. Eksplanacja i analizy praktyk, „Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej” 2023 (w druku).
Śmiechowska-Petrovskij E., Kultura haptyczno-werbalna. Osoby niewidzące i sztuki wizualne – między doświadczeniem poznawczym i estetycznym [w:] K. Krawiecka, E. Śmiechowska-Petrovskij, M. Żelazkowska, Sztuka / twórczość dostępna. Osoby z niepełnosprawnościami i chorobą psychiczną w kręgu recepcji i ekspresji sztuki, Warszawa 2016.
Waszkiewicz-Raviv A., Alfabetyzm wizualny odbiorców działań PR w przestrzeni medialnej – postulaty. „Zarządzanie Mediami” 2018, 6(3).
Wieczorek-Tomaszewska M., Kompetencje wizualne w praktyce edukacyjnej, „Biblioteka i Edukacja” 2014, 5.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 KULTURA – PRZEMIANY – EDUKACJA
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
