Psychologiczne aspekty funkcjonowania dziecka w rodzinie w kontekście zmieniającej się rzeczywistości społecznej i edukacyjnej na podstawie badania testem rysunku rodziny
DOI:
https://doi.org/10.15584/kpe.spec.crae.2024.16Słowa kluczowe:
test rysunku rodziny, dzieci w wieku przedszkolnym, dzieci w wieku wczesnoszkolnym, funkcjonowanie dziecka w rodzinieAbstrakt
Celem badania było porównanie psychologicznych aspektów funkcjonowania dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym w rodzinie w kontekście zmieniającej się rzeczywistości społecznej i edukacyjnej związanej z obecnością uchodźców z Ukrainy w grupie rówieśniczej. Badania przeprowadzone za pomocą testu rysunku rodziny na grupie 123 osób pokazały, że badane dzieci istotnie różnicują następujące wskaźniki związane z psychologicznym funkcjonowaniem dziecka w rodzinie. Są to: poprawna komunikacja (p = 0,014), waloryzacja ojca (p = 0,027), relacje bliskości (p < 0,001), obecność elementów dodanych (p = 0,087). Ponadto badane dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym charakteryzują się podobieństwem w zakresie wskaźników waloryzacji członków rodziny, relacji dystansu, rozmieszczenia treści rysunku na kartce.
Wnioskując, doświadczane przez dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym zmiany w przestrzeni społecznej i edukacyjnej mogą oddziaływać na aspekty funkcjonowania w relacjach z najbliższymi.
Bibliografia
Balenzano C., Moro G., Girardi S., Families in the Pandemic Between Challenges and Opportunities: An Empirical Study of Parents with Preschool and School-Age Children, “Italian Sociological Review” 2020, nr 10(3S), doi.org/10.13136/isr.v10i3S.398.
Braun-Gałkowska M., Poznawanie systemu rodzinnego, Lublin 2007.
Braun-Gałkowska M., Test rysunku rodziny, Lublin 1985.
Brodin J., Renblad K., Improvement of preschool children’s speech and language skills, “Early Child Development and Care” 2020, nr 190(14), doi.org/10.1080/03004430.2018.15 64917.
Brooks S.K., Webster R.K., Smith L.E., Woodland L., Wessely S., Greenberg N., Rubin G.J., The psychological impact of quarantine and how to reduce it: rapid review of the evidence, “Lancet” 2020, nr 395(10227), doi.org/10.1016/S0140-6736(20)30460-8.
Cambier A., Co to znaczy rysować? [w:] Rysunek dziecka, red. P. Wallon, A. Cambier, D. Engelhart, Warszawa 1993.
Ciechomska M., Ciechomski M., Potrzeby dziecka w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym [w:] Dzieci z trudnościami adaptacyjnymi w młodszym wieku. Aspekty rozwojowe i edukacyjne w kontekście specyfiki różnic kulturowych, red. E. Śmiechowska-Petrovskij, Warszawa 2016.
Dryll E., Interakcja wychowawcza w relacji matka – dziecko [w:] Z zagadnień współczesnej psychologii wychowawczej, red. A. Jurkowski, Warszawa 2003.
Dziektarz A., Wójcik S., Wykorzystanie psychoterapii poznawczo-behawioralnej w radzeniu sobie z nadmiernym stresem, „Sztuka Leczenia” 2022, nr 2.
Dziewiecki M., Jak wygrać kobiecość?, http://mbc.malopolska.pl/dlibra/docmetadata?id=15332&from=publication&fbclid=IwAR3sYj1GQCJibNpgy3SrYJU0k3HJDaFNt9002U5fphnGzGQxdP9yZjYaS3k (dostęp: 10.12.2023).
Evans R., Jones D., Perspectives on oracy – towards a theory of practice, “Early Child Development and Care” 2007, nr 177(6–7), https://doi.org/10.1080/0300443070 1424 938.
Grzankowska I., Basińska M., Pozycja wśród rodzeństwa a obraz psychologiczny dzieci badanych testem rysunku rodzony, „Psychologia Rozwojowa” 2014, nr 19(1).
Guilford J.P., Podstawowe metody statystyczne w psychologii i pedagogice, Warszawa 1960.
Kawula S., Kształty rodziny współczesnej. Szkice familologiczne, Toruń 2006.
Kornacka-Skwara E., Napora E., Kielińska J., Cabanová V., Kocourková V., Obraz rodziny w międzykulturowych badaniach porównawczych studentów polskich i czeskich wykonanych testem rysunku rodziny [w:] Rodzina w cyklu życia – rozwój, zmiana, kryzys, red. M. Kaźmierczak, A. Lewandowska-Walter, Warszawa 2023.
Lachowska B., Łaguna M. (red.), Draw-a-Family Test in Psychological Research, Lublin 2002.
Litwińska-Rączka K., Reklamy telewizyjne a orientacja życiowa „mieć” u dzieci w wieku przedszkolnym [w:] Rysunek projekcyjny w badaniach nad rodziną i wychowaniem, red. B. Kostrubiec-Wojtachnio, E. Trubiłowicz, Lublin 2012.
Lubowiecka J., O przywiązaniu i więziach społecznych dziecka, „Wychowanie w Przedszkolu” 2006, nr 8.
Markowska-Manista U., Zakrzewska-Olędzka D., Rodziny z dziećmi w nowej sytuacji epidemii koronawirusa. Raport z badań online, https://www.odn.slupsk.pl/files/download/ 1835471336/Rodziny-z-dziecmi-w-nowej-sytuacji-epidemii-koronawirusa-raport-.pdf (dostęp: 22.11.2023).
Napora E., Relacje w rodzinie samotnej matki. Znaczenie wsparcia od dziadków dla komunikowania się z rówieśnikami, Częstochowa 2019.
Ostaszewski K., Kucharski J., Stokwiszewski M., Kompleksowe badanie stanu zdrowia psychicznego społeczeństwa i jego uwarunkowań EZOP II. Wyniki badania dzieci i młodzieży, Instytut Psychiatrii i Neurologii 2021, https://ezop.edu.pl/wp-content/uploads/2021/12/ EZOPII_Wynikibadania-dzieci-i-mlodziezy-7-17-lat.pdf (dostęp: 1.12.2023).
Ośkiewicz W., Rola ojca w oddziaływaniach wychowawczych dziecka w rodzinie, „Family Pedagogy / Pedagogika Rodziny” 2012, nr 2(3).
Penington B., The communicative management of connection and autonomy in African American and European American mother – daughter relationships, https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1207/s15327698jfc0401_2?fbclid=IwAR0W3kCE3tkq4Eot7I0nEfrPCUg91QAVGBkchwX2wt5zQ0szb5F0tkOayNg (dostęp: 19.11.2023).
Pospiszyl K., Ojciec a wychowanie dziecka, Toruń 2007.
Rembowski J., Metoda projekcyjna w psychologii dzieci i młodzieży. Zarys technik badawczych, Warszawa 1985.
Selye H., Stres okiełznany, Warszawa 1977.
Stankowska M., Wychowanie małego dziecka w czasie pandemii COVID-19, „Roczniki Pedagogiczne” 2022, nr 4.
Tato.Net, Ojcowie w czasie pandemii – raport, https://tato.net/o-tato-net/badania (dostęp: 22.11.2023).
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 KULTURA – PRZEMIANY – EDUKACJA
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
