Ocena skuteczności prognozowania rozwoju sieci rozdzielczej na obszarach wpływu portów lotniczych w Polsce
DOI:
https://doi.org/10.15584/nsawg.2025.2.7Słowa kluczowe:
zarządzanie rozwojem regionalnym, gospodarka przestrzenna, prognozowanie, zrównoważony rozwój, transport lotniczy, izochrony portów lotniczychAbstrakt
Jednym z czynników konkurencyjności regionów jest infrastruktura techniczna. Podstawowym jej elementem jest sieć rozdzielcza. Przeprowadzone analizy dotyczyły weryfikacji zróżnicowania infrastrukturalnego powiatów położonych na obszarze wpływu portów lotniczych w Gdańsku, Szczecinie oraz Warszawie. Celem opracowania była analiza prognostyczno-dynamiczna poziomu rozwoju infrastruktury technicznej powiatów znajdujących się w strefach oddziaływania polskich portów lotniczych w Polsce. Narzędziem badawczo-prognostycznym były metody średniookresowego tempa zmian oraz trendu pełzającego wag harmonicznych. Zakres czasowy materiału badawczego objął lata 2012–2022. Prognozy sporządzono dla lat 2022–2023 oraz 2025. Celem artykułu jest podjęcie próby odpowiedzi na pytanie, czy na podstawie ogólnodostępnych danych GUS możemy skutecznie przewidywać kształtowanie się wartości zmiennych charakteryzujących długość sieci rozdzielczej badanych jednostek. Realizacja celu dokonana została dwuetapowo. W pierwszym sporządzono prognozy wybranych zmiennych charakteryzujących zagospodarowanie infrastrukturalne, a w drugim dokonano oceny skuteczności prognozowania. Otrzymane wyniki porównano. W toku badania pozytywnie zweryfikowane zostały dwie postawione hipotezy badawcze. Powiaty znajdujące się na obszarach wpływu badanych portów lotniczych nie charakteryzują się dynamicznymi zmianami, a zatem skuteczność prognozowania rozwoju sieci rozdzielczej dla nich jest wysoka. Dynamiczne zmiany w zróżnicowaniu sieci rozdzielczych (kanalizacyjnej, wodociągowej i gazowej) wpływają na znaczną zmienność pozycji zajmowanych w rankingach, zależnie od analizowanych zmiennych charakteryzujących te sieci. Ponadto powiaty znajdujące się na obszarach wpływu nakładających się izochron zajmują podobne miejsca w sporządzonych rankingach dla każdej ze zmiennych. Otrzymane wyniki pozwoliły ocenić jakość i skuteczność prognoz.
Downloads
Bibliografia
Błachut, B., Cierpiał-Wolan, M., Czudec, A., Kata, R. (2018). Wydatki inwestycyjne jednostek samorządu terytorialnego a rozwój przedsiębiorczości w regionie Polski Południowo-Wschodniej. Rzeszów: Urząd Statystyczny w Rzeszowie.
Bożek, J., Szewczyk, J. (2014). Zróżnicowanie powiatów województwa małopolskiego pod względem poziomu infrastruktury technicznej i społecznej. Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie, Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 108, 69–78.
Chwastek, M., Badach, E., Strojny, J. (2021). Management of Technical Infrastructure Development at Communes in the Małopolskie Province in Terms of Sources of Financing. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Organizacja i Zarządzanie, 151, 99–113.
Cieślak, M. (2005). Prognozowanie gospodarcze. Metody i zastosowania. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Cyrek, M. (2007). Wiedza jako podstawowy czynnik konkurencyjności we współczesnej gospodarce. W: S. Makarski (red.), Transfer wiedzy i działań innowacyjnych w obszarze agrobiznesu. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Czemiel-Grzybowska, W. (2010). Finansowanie rozwoju regionalnego z funduszy strukturalnych 2007–2013. Polska Wschodnia szansa i możliwości rozwoju. Białystok: Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej.
Gorzelak, G., Jałowiecki, B. (2000). Konkurencyjność regionów. Studia Regionalne i Lokalne, 1, 7–24.
Gorynia, M., Łaźniewska, E. (2012). Konkurencyjność regionalna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Góralski, P., Lazarek, M. (2009). Czynniki kształtujące konkurencyjność regionów. Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 1(50), 307–315. DOI: 10.22630/PEFIM.2009.1.50.23.
Herbst, K. (2006). Czy ekonomia społeczna wspomoże rozwój? Ekonomia Społeczna. Teksty, 15.
Infrastruktura komunalna-wodociągowa i kanalizacyjna w 2022 roku (2022). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. Pobrano z: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/infrastruktura-komunalna-nieruchomosci/nie ruchomosci-budynki-infrastruktura-komunalna/infrastruktura-komunalna-wodociagowa-i-kanalizacyjna-w-2023-roku,10,7.html (2024.09.24).
Kaja, J., Piech, K. (2005). Rozwój oraz polityka regionalna i lokalna. Warszawa: Wydawnictwo SGH.
Kałuża-Jurczyńska, J., Kamiński, S., Rożynek, M., Sobik, P., Szalla, B. (2021). Mienie gmin i powiatów w latach 2018–2020. Warszawa – Wrocław: Główny Urząd Statystyczny.
Kołodziejczyk, D. (2017). Ocena spójności terytorialnej pod względem infrastruktury technicznej gmin w Polsce w latach 2005–2015. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, 19(2), 114–120.
Kosiedowski, W. (2005). Samorząd terytorialny w procesie rozwoju regionalnego i lokalnego. Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa „Dom Organizatora”.
Kujawiak, M. (2016). Analiza obszaru oddziaływania Portu Lotniczego – przegląd metod badawczych. Studia Oeconomica Posnaniensia, 4(7), 112–120. DOI: 10.18559/SOEP.2016.7.6.
Leśniewski, M.A., Dziekański, P. (2011). Polityka rozwoju regionalnego w warunkach procesów integracyjnych. Stowarzyszenie Nauka, Edukacja, Rozwój.
Lira, J. (2016). Wpływ infrastruktury gospodarczej na rozwój przedsiębiorczości na obszarach wiejskich woj. wielkopolskiego. Wiadomości Statystyczne, 5, 48–62.
Mała encyklopedia ekonomiczna. (1962). Warszawa: Wydawnictwo Ekonomiczne.
Migała-Warchoł A., Surówka A. (2022). Forecasting macroeconomic indicators for selected European Union countries. European Research Studies Journal, XXV(2), 420–431. DOI: 10.35808/ersj/2930.
Miłek, D. (2022). Disparities in the level of regional technical infrastructure development in Poland: multicriteria analysis. Equilibrium, 17(4), 1087–1113. DOI: 10.24136/eq.2022.036.
Myeyer, B., Milewski, D. (2009). Strategie rozwoju turystyki w regionie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Namyślak, B. (2006). Konkurencyjności regionów w ujęciu teoretycznym. Próba oceny poziomu konkurencyjności regionów w Polsce. W: A. Klasik (red.), Przedsiębiorcze i konkurencyjne regiony w perspektywie spójności przestrzeni europejskiej. Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej w Katowicach (s. 57–76). Katowice: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach.
Polna, M. (2017). Przestrzenne zróżnicowanie infrastruktury technicznej i społecznej w Polsce w latach 2005–2015. Studia i Materiały. Miscellanea Oeconomicae, 3(1), 161–174.
Pomianek, I. (2020). Diversity of Polish Regions in the Level of Technical Infrastructure Development. Acta Scientiarum Polonorum. Oeconomia, 19(3), 75–83. DOI: DOI: 10.22630/ASPE.2020.19.3.30.
Raport o stanie powiatu płońskiego za 2021 rok (2022). Płońsk: Zarząd Powiatu Płońskiego.
Rosłanowska-Plichcińska, K., Jarosiński, M. (1996). Granice konkurencji. Grupa Lizbońska. Warszawa: Wydawnictwo Poltex.
Rudnicki, M. (2000). Polityka regionalna Unii Europejskiej. Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej.
Salamon, J., Łukasiewicz, M. (2018). Rola infrastruktury w rozwoju zrównoważonym województw – analiza porównawcza. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, II/1, 517–531. DOI: 10.14597/INFRAECO.2018.2.1.035.
Stanisz, A. (2007). Przystępny kurs statystyki z zastosowaniem Statistica Pl na przykładach z medycyny. Kraków: StatSoft Polska.
Strahl, D. (2005). Miara konkurencyjności regionu zorientowana na przyszłość. Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, 1095, 23–33.
Strategia rozwoju powiatu tomaszowskiego na lata 2021–2030. Tomaszów Mazowiecki: Centrum Funduszy UE.
Strzelecki, Z. (2008). Gospodarka regionalna i lokalna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Surówka, A., Kustrzyk, J. (2019). Prognozowanie możliwości rozwoju transportu lotniczego w Polsce w świetle badań własnych. Problemy Nauk Stosowanych, 10, 97–106.
Surówka, A. (2023). Statistical and Forecasting Analysis of the Development of Technical Infrastructure in the Vicinity of Airports in Poland. W: Proceedings of the International Scientific Conference Hradec Economic Days 2023, vol. 13 (s. 641–653). Hradec Králové: University of Hradec Králové.
Surówka, A. (2022). Spatial Differentiation of the Situation on Local Labor Markets in the Areas of Impact of Airports in Poland. W: Proceedings of the International Scientific Conference Hradec Economic Days 2022, vol. 12 (s. 727–738). Hradec Králové: University of Hradec Králové.
Surówka, A. (2007a). Taksonomiczna analiza infrastruktury w Polsce Wschodniej w przekroju gmin. W: Metody ilościowe w badaniach ekonomicznych. Seria VIII (s. 389–398). Warszawa: Wydawnictwo SGGW.
Surówka, A. (2007b). Taksonomiczna analiza zróżnicowania infrastruktury w województwach Polski Wschodniej. W: B. Plawy (red.), Uwarunkowania rozwoju regionalnego w Polsce Wschodniej. Warszawa: Wydawnictwo Podlaska Spółdzielnia PHU.
Wawrzyniak, D. (2015). Analiza porównawcza poziomu rozwoju infrastruktury technicznej województw Polski z wykorzystaniem metod taksonomicznych. W: Metody ilościowe w badaniach ekonomicznych. Tom XVI/4, (s. 181–190). Warszawa: Wydawnictwo SGGW.
Wołkowicz, A. (2015). Modele ekonometryczne jako narzędzie sterowania procesami technologicznymi. Ekonometria. Prace Naukowe Wydawnictwa Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 2(48), 67–77. DOI: 10.15611/ekt.2015.2.06.
Wosiek, M. (2010). Strukturalne uwarunkowania konkurencyjności regionów Polski Wschodniej w przestrzeni krajowej i europejskiej. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 16, 388–402.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Uniwersytet Rzeszowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
