Zróżnicowanie kapitału ludzkiego w województwach Polski w świetle badań własnych
DOI:
https://doi.org/10.15584/nsawg.2020.4.10Słowa kluczowe:
metody ilościowe, kapitał ludzki, PolskaAbstrakt
W gospodarce XXI wieku jednym z najważniejszych zasobów, a jednocześnie czynników decydujących o sile i konkurencyjności regionów, jest kapitał ludzki. Jego rola jako czynnika rozwoju regionalnego została dostrzeżona w polityce Unii Europejskiej. W artykule zaprezentowano wyniki badań własnych w zakresie zróżnicowania kapitału ludzkiego województw Polski. Kategoria ta określona została za pomocą piętnastu wskaźników. Wykorzystano mierniki najczęściej stosowane w tego typu badaniach wybrane za pomocą tzw. kryterium zgody powszechnej. Ich dobór podyktowany został w znacznej mierze dostępnością danych w przekroju województw i porównywalnością w czasie. Jako cel postawiono sobie zweryfikowanie zróżnicowania kapitału ludzkiego województw Polski w strukturze regionalnej kraju. Prowadzone badania dotyczyły próby pomiaru oraz uwzględnienia zmian ich różnicowania w ujęciu dynamicznym (2007–2018). Narzędziem badawczym była analiza czynnikowa. Otrzymane wyniki pozwoliły ocenić i dostrzec różnice w klasyfikacji grup województw Polski pod względem przyjętych mierników. W toku badań pozytywnie zweryfikowana została hipoteza badawcza o brzmieniu: współczynniki skolaryzacji poszczególnych typów szkół mają wpływ na grupowanie oraz nierówności województw pod względem kapitału ludzkiego. Procesy demograficzne szczególnie niekorzystnie wypadają w województwie świętokrzyskim. Dynamiczne ujęcie pozwala twierdzić, że grupy obiektów charakteryzują się odmienną specyfiką i tendencjami. Najkorzystniej jakość kapitału ludzkiego oceniona została w województwie mazowieckim. W toku badań zaobserwowano, że województwa Polski różnicują również wskaźniki charakteryzujące ludność w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym. Jak założono w celu, cechuje je zmienność w czasie. Biorąc pod uwagę dynamiczny wymiar omawianej kategorii, ponieważ jak powszechnie wiadomo, kapitał ludzki jest zjawiskiem podlegającym dynamicznym zmianom przekładającym się na poprawę jakości życia; przeprowadzenie ich w odmienny sposób wydaje się być bardzo ważne.
Bibliografia
Adamowicz, M. (2008). Konkurencyjność jednostek terytorialnych w skali lokalnej. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, IX(3), 7–13.
Bal-Domańska, B. (2010). Konwergencja warunkowa regionów państwa Unii Europejskiej. Prace Naukowe UE we Wrocławiu, 110, 195–205.
Bronisz, U. (2008). Ekonomiczne aspekty konkurencyjności wschodnich regionów Polski. W: B. Plawgo (red.), Polska Wschodnia. Zarządzanie rozwojem (s. 13–21). Białystok: Wydawnictwo WSAP.
Dura, M. (2010). Rozwój szkolnictwa wyższego w województwie lubuskim w latach 2000–2008. Rozwój Regionalny i Polityka, 12, 135–148.
Garlińska, G. (2000). Czas na przyśpieszenie. Nowe Życie Gospodarcze, 48, 14–15.
Gorzelak, G, Jałowiecki, B. (2000). Konkurencyjność regionów. Studia Regionalne i Lokalne, 1, 7–24.
Gorynia, M., Łaźniewska, E., (red.). (2012). Konkurencyjność regionalna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Gralak, A. (2005). Poziom konkurencyjności wschodnich regionów Polski na tle zróżnicowań międzyregionalnych. Warszawa: Wydawnictwo SGGW.
Hermaniuk, J. (2010). Perspektywy województwa podkarpackiego w kontekście zmian strategii rozwoju kraju. Zarządzanie i Marketing, 17(1), 151–158.
Jabłoński, Ł. (2012). Kapitał ludzki a konwergencja gospodarcza. Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck.
GUS (2013). Kapitał ludzki w Polsce w 2011 roku. Studia i Analizy Statystyczne. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
Makulska, D. (2004). Instrumenty polityki regionalnej w Polsce. Seria Monografie i Opracowania, Nr 540. Warszawa: SGH.
Malina, A. (2006). Analiza czynnikowa jako metoda klasyfikacji regionów Polski. Przegląd Statystyczny, 53(1), 33–48.
Miciuła, I., Miciuła, K. (2015). Metody pomiaru wartości kapitału ludzkiego. Współczesne Problemy Ekonomiczne, 11, 269–280. DOI: 10.18276/wpe.2015.11-25.
Mamica, Ł. (2001). Kapitał ludzki jako podstawowy element konkurencyjności regionów. Zeszyty Naukowe AE w Krakowie, 580, 9–13.
Markowska-Przybyła, U. (2004). Kapitał ludzki i kapitał społeczny jako determinanty zdolności konkurencyjnej regionu. Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, 31, 253–255.
Markowski, T., Kot, J., Stawasz, D., Stawasz, E. (1998). Regionalne systemy innowacji jako podstawa budowania konkurencyjności polskich regionów. Samorząd Terytorialny, 5, 57–71.
Mroczek, K., Tokarski, T. (2013). Regionalne zróżnicowanie kapitału ludzkiego. Studia Prawno-Ekonomiczne, LXXXIX(89), 259–279.
Namyślak, B. (2007). Zastosowanie metody wskaźników przyrodniczych Perkala do badania poziomu konkurencyjności regionów w Polsce. Wiadomości Statystyczne, 9, 59–61.
Namyślak, B. (2006). Konkurencyjność regionów w ujęciu teoretycznym. Próba oceny poziomu konkurencyjności regionów w Polsce. Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej w Katowicach. Konkurencyjność regionów w ujęciu teoretycznym. Próba oceny poziomu konkurencyjności regionów w Polsce, 57–76.
Nazarczuk, J.M. (2013). Potencjał rozwojowy a aktywność inwestycyjna województw i podregionów Polski. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-mazurskiego w Olsztynie.
Piech, K., Pangsy-Kania, S. (2008). Innowacyjność w Polsce w ujęciu regionalnym nowe teorie – rola funduszy unijnych i klastrów. Warszawa: Wydawnictwo Instytut Wiedzy i Innowacji.
Pietrzyk, I. (2000). Konkurencyjność regionów w ujęciu Komisji Europejskiej. W: M. Klamut, L. Cybulski (red.), Polityka regionalna i jej rola w podnoszeniu konkurencyjności (s. 20–31). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu.
Roszkowska, S. (2006). Kapitał ludzki a wzrost gospodarczy w Polsce w ujęciu regionalnym. W: E. Okoń-Horodyńska, K. Piech (red.), Unia Europejska w kontekście strategii lizbońskiej oraz gospodarki i społeczeństwa wiedzy w Polsce (s. 303–326). Warszawa: Instytut Wiedzy i Innowacji.
Słodowa-Hełpa, M. (2003). Konkurencyjność – główne wyzwanie dla polskich wspólnot lokalnych i regionalnych w zintegrowanej Europie. Studia Samorządowe, 16, 112–126.
Strahl, D. (2005). Miara konkurencyjności regionu zorientowana na przyszłość. Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, 1095, 23–33.
Surówka, A., Działo, M., Posłuszna, S. (2017). Analiza dynamiki natężenia i kierunków migracji w województwach Polski Wschodniej na tle kraju. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 51(3), 339–353. DOI: 10.15584/nsawg.2017.3.27.
Surówka, A. (2016). Badanie natężenia i kierunków migracji w województwach Polski Wschodniej. Studia Ekonomiczne, 258, 7–16.
Surówka, A. (2007). Badanie zróżnicowania województw pod względem konkurencyjności. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 11, 645–658.
Surówka, A. (2014). Konkurencyjność województw Polski Wschodniej na tle regionów Unii Europejskiej w świetle badań własnych. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 39(3), 394–407.
Surówka, A. (2019). Ilościowa ocena dynamiki zmian wskaźnika PKB per capita w regionach Bułgarii i Słowacji. Economic and Regional Studies, 12(2), 127–135. DOI: 10.2478/ers-2019-0012.
Surówka, A., Nowak, N. (2015). Analiza aktywności innowacyjnej w zakresie działalności badawczo-rozwojowej w Polsce Wschodniej. Prace Kół Naukowych Politechniki Rzeszowskiej w roku akademickim 2015/2016. Rzeszów: Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, 151–158.
Szepelska, A. (2011). Kapitał ludzki a rozwój regionalny. Samorząd Terytorialny, 12, 39–41.
Wołkonowski, J. (2015). Przestrzenne zróżnicowanie kapitału ludzkiego na Litwie w okresie 2001–2011. Studia Prawno-Ekonomiczne, XCVII, 353–372.
Zdrojewski, E. Z., Zdrojewski, R. (2015). Wzrost kapitału ludzkiego w Polsce. Zeszyty Naukowe Wydziału Nauk Ekonomicznych Politechniki Koszalińskiej, 19, 135–156
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Uniwersytet Rzeszowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
