Cybernetyka a deformacja demokracji
DOI:
https://doi.org/10.15584/nsawg.2023.1.4Słowa kluczowe:
cybernetyczny model demokratycznego państwa, kierunki rozwoju demokracji, kierunki deformacji demokratycznego państwa, metodyczne podstawy interdyscyplinarnej dyskusji o kryzysach polityczno-społeczno-gospodarczychAbstrakt
Artykuł wskazuje możliwości wypracowania podejścia stosującego potencjał cybernetyki do modelowania procesów społeczno-ekonomicznych i politycznych w celu interdyscyplinarnej dyskusji dotyczącej współczesnych kryzysów w kontekście nierówności społecznych i wzrostu gospodarczego. Wybrany został interdyscyplinarny dorobek nauk politologicznych, społecznych i ekonomicznych, który umożliwia podjęcie badania zjawisk i procesów społeczno-gospodarczych oraz uzyskanie wyników o znakomitej zgodności z rzeczywistością zachowując minimalizujący wpływ subiektywnej interpretacji.
Do próby modelowania rzeczywistości wyabstrahowano procesy deformacji demokratycznego państwa, która jest atrakcyjnym tematem dyskusji i publikacji kolejnych pokoleń od czasów Arystotelesa. Założono za N. Urbinati, iż współcześnie cywilizacyjne znaczenie poznawcze tych procesów świadczy o respektowaniu społecznego instynktu samozachowawczego, a w konsekwencji
o konieczności podniesienia rangi obiektywizmu. Inspirujące modele opisowe N. Urbinati stanowią podstawę systemowego wyabstrahowania badanego okresu przebiegu procesów demokratycznych od kryzysów powstałych w XIX wieku w wyniku pierwszej rewolucji przemysłowej, poprzez dwie wojny światowe w XX wieku w kontekście międzynarodowych ustaleń po ich zakończeniu, poprzez powrót do demokracji w Polsce po zmianach ustrojowych od lat dziewięćdziesiątych XX wieku, do obecnie trwającej czwartej rewolucji przemysłowej zwanej Przemysł 4.0 (ang. Industry 4.0).
Artykuł nie stanowi systematycznej prezentacji uzyskanych szczegółowych wyników, gdyż przywołane zostały tylko te najbardziej spektakularne zjawiska świadczące o różnych deformacjach, wynaturzeniach lub transformacjach demokracji (w praktyce lub teorii) w kontekście metodycznym. Wykorzystany został dorobek metodyczny cybernetyki społecznej, cybernetyki ekonomicznej, a także informatyki i ekonomiki informacji. Przyjęto pragmatyczną skuteczność koncepcyjnej perspektywy systemu sztucznej inteligencji (AI) na najwyższym poziomie abstrakcji.
Bibliografia
Alfabet Solidarności (2020). Gdańsk: Instytut Dziedzictwa Solidarności.
Balcerowicz, L. (2005). W kierunku ograniczonego państwa. Przegląd Polityczny, 70. Pobrane z: https://docplayer.pl/6854527-W-kierunku-ograniczonego-panstwa-leszek--balcerowicz.html (2023.02.04).
Castells, M. (2008). Społeczeństwo w sieci. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Davies, N. (2008). EUROPA rozprawa historyka z historią. Kraków: Wydawnictwo ZNAK.
Dijk, J. (2010). Społeczne aspekty nowych mediów. Analiza społeczeństwa sieci. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Dylus, A. (2017). Koniunkcja demokracji i gospodarki? Perspektywa Centesimus annus. Zeszyty Społecznej Myśli Kościoła, Chrześcijaństwo – Świat – Polityka, 21, 6–93. DOI: 10.21697/csp.2017.21.1.05.
Flakiewicz, W., Oleński, J. (1989). Cybernetyka ekonomiczna. Warszawa: PWE.
Kossecki, J. (1975). Cybernetyka społeczna. Warszawa: PWN.
Kossecki, J. (2003). Podstawy nowoczesnej nauki porównawczej o cywilizacjach. Socjologia porównawcza cywilizacji. Katowice: Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”.
Kompendium Nauki Społecznej Kościoła (2005). Kielce: Wydawnictwo Jedność.
McCuaig, W., Urbinati, N. (2000). On liberal revolution. London: Yale University Press.
Mały Rocznik Statystyczny Polski (2022). Warszawa: GUS.
Mazur, M. (1966). Cybernetyczna teoria układów samodzielnych. Warszawa: PWN.
Mazur, M. (1976). Cybernetyka i charakter. Warszawa: PIW.
Oleński, J. (2000). Elementy ekonomiki informacji. Podstawy ekonomiczne informatyki gospodarczej. Warszawa: Katedra Informatyki Gospodarczej i Analiz Ekonomicznych. Wydział Nauk Ekonomicznych. Uniwersytet Warszawski.
Oleński, J. (2006). Infrastruktura informacyjna państwa w globalnej gospodarce. Warszawa: Uniwersytet Warszawski. Wydział Nauk Ekonomicznych.
Recchia, S., Urbinati, N. (2009). A cosmopolitanism of nations Giuseppe Mazzini’s writings on democracy, nation building, and international relations. Princeton: Princeton University Press.
Saffon, M.P., Urbinati, N. (2013). Procedural Democracy, the Bulwark of Equal Liberty. SAGE Journals, Political Theory, 41(3), 441–481. DOI: 10.1177/0090591713476872.
Sala, J., Tańska, H. (2015a). Ograniczenia zasobów informacji publicznej jako przyczyna zawodności państwa. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Studia Informatica, 37, 129–142.
Sala, J., Tańska, H. (2015b). Sieci społeczne i sieci gospodarcze antidotum na redukowane państwo. W: A. Kobyliński, W. Szymanowski, M. Grzywińska-Rąpca, M. Kobylińska. Kierunki rozwoju społeczeństwa informacyjnego w warunkach globalizacji (s. 67–78). Warszawa: Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej.
Sala, J., Tańska, H. (2016a). Competences in the knowledge-bases economy. Federated Conference on Computer Science and Information Systems (FedCSIS). Proceedings Papers of the 2016 Federated Conference on Computer Science and Information Systems, Gdańsk, 265–269.
Sala, J., Tańska, H. (2016b). Dobrobyt społeczno-gospodarczy w kontekście technologii informacyjno-komunikacyjnych na przełomie XX i XXI wieku. W: W. Łysiak-Szydłowska, K. Strzała (red.). Oblicza dobrobytu. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Sala, J., Tańska, H. (2022). Polityka naukowa i innowacyjna w osiąganiu idei państwa dobrobytu, Tom V. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego (w przygotowaniu do druku).
Scoping the OECD AI Principles. Deliberations of the Expert Group on artificial Intelligence at the OECD (AIGO). (2019). OECD Digital Economy Papers, 291, 1–28. DOI: 10.1787/d62f618a-en.
Tańska, H. (2018). Społeczeństwo informacyjne w metodycznym kontekście zarządzania projektami informatycznymi. Olsztyn: Wydawnictwo UWM.
Targowski, A. (2013). Historia – teraźniejszość – przyszłość informatyki. Łódź: Monografie Politechniki Łódzkiej.
Urbinati, N. (2000). Representation as Advocay: A Study of Democratic Deliberation. Political Theory, 28, 758–786. DOI: 10.1177/0090591700028006003.
Urbinati, N. (2004). Condorcet's Democratic Theory of Representative Government. European Journal of Political Theory 3(I), 53–75. DOI: 10.1177/1474885104038990.
Urbinati, N. (2006). Political Representation as a Democratic Process. Redescriptions: Yearbook of Political Thought and Conceptual History, 10(1), 18–41. DOI: 10.7227/R.10.1.3.
Urbinati, N., Warren, M.E. (2008). The Concept of Representation in Contemporary Democratic Theory. Annual Review of Political Science, 11, 387–412. DOI: 10.1146/annurev.polisci.11.053006.190533.
Urbinati, N. (2009). Unpolitical Democracy. Political Theory, 38(1), 65–92. DOI: 10.1177/0090591709348188.
Urbinati, N. (2012). Representative democracy and its critics, Chapter 1. W: S. Alonso, J. Keane, W. Merkel (red.), The Future of Representative Democracy (s. 23–49). Cambridge: Cambridge University Press. DOI: 10.1017/CBO9780511770883.002.
Rousseau, J.-J. (1985). The government of Poland (1772). Indianapolis: Hackett.
Urbinati, N. (2014). Democracy Disfigured. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Urbinati, N. (2015). A Revolt against Intermediary Bodies. Constellations, 22(4), 477–486. DOI: 10.1111/1467-8675.12188.
Urbinati, N. (2019). Me the People. How Populism Transforms Democracy. Harvard: Harvard University Press.
Urbinati, N. (2019). Liquid parties, dense populism. Philosophy and Social Criticism, 45(9–10), 1069–1083. DOI: 10.1177/0191453719872274.
Wiener, N. (1961). Cybernetyka a społeczeństwo. Warszawa: Książka i Wiedza.
Wiener, N. (1971). Cybernetyka, czyli sterowanie i komunikacja w zwierzęciu i maszynie. Warszawa: PWN.
Wolff, L. (2020). Wynalezienie Europy Wschodniej. Mapa cywilizacji w dobie oświecenia. Kraków: MCK.
Wróbel, P. (2009). Demokracja jako ustrój władzy państwa w encyklikach Jana Pawła II. Praca doktorska. Wrocław: Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu.
Zaproszenie do udziału w XXI edycji Konferencji naukowej Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy pt. „Gospodarka, polityka i społeczeństwo wobec współczesnych kryzysów”. Uniwersytet Rzeszowski, 2022.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Uniwersytet Rzeszowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
