Chrystologiczne instalacje Magdaleny Schmidt-Góry. Analiza wybranych przykładów
DOI:
https://doi.org/10.15584/setde.2023.16.5Słowa kluczowe:
Magdalena Schmidt-Góra, Janina Stefanowicz-Schmidt, Maciej Góra, Zygmunt Schmidt, Chrystologiczne instalacje, efemeryczność, rzeźba współczesna, sztuka we wnętrzach sakralnych, Triduum Paschalne, Schola Węgajty, semiologia, semeion, semantyka i fenomenologia mediów, Krzysztof Niedałtowski, Pro Arte Sacra, Tomasz Misztal, Zdzisław Pidek, Franciszek Duszeńko, Jacek Zdybel, teatr misteryjny, postmodernizm, sztuka i afekt (pathos), medytacje biblijne poprzez twórczośćAbstrakt
Od ponad trzech dekad Magdalena Schmidt-Góra, pedagog Wydziału Rzeźby gdańskiej Akademii Sztuk Pięknych, tworzy efemeryczne instalacje odnoszące się do motywu Grobu Pańskiego i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Wykonuje je z naturalnych mediów, takich jak: krzewy cierniowe, elementy tkanin, drewniane konstrukcje, piasek, papier, papa bitumiczna, wosk, kwiaty. W artykule przedstawiono wybrane instalacje pokazane w kościołach św. Bartłomieja w Gdańsku oraz św. Bernarda w Sopocie na przestrzeni ostatnich 30 lat. Wszystkie noszą znamiona wysokiego poziomu warsztatu artystki, która wirtuozyjnie operuje formami niemal architektonicznymi, abstrakcyjnymi, przedstawiającymi, znakami indeksowymi bądź całościowymi wyobrażeniami ciała ludzkiego oraz silnymi, zniuansowanymi kontrastami. Od 1994 roku artystka związana jest ze Scholą Węgajty. Kształtowanie przestrzeni przez rzeźbiarkę ewokuje pamięć o obrzędach wspólnot religijnych, przeżywaniu misteriów, krucyfiksach mistycznych. Szlachetne materiały, delikatne i z wrażliwością formowane detale odnoszą odbiorcę jej sztuki do doświadczeń liminalnych, granicznych, ostatecznych, „dla zmysłów nie pojętych” – wymagających od odbiorcy dopełnienia wiarą. Dzięki erudycji i głębokiej znajomości Pisma Świętego rzeźbiarce udaje się wypracować przestrzenie tchnące autentycznością, przenikające do myśli, uczuć i pamięci odbiorcy. Wszystko to sprawia, że instalacje Grobu Pańskiego autorstwa Magdaleny Schmidt-Góry oddziałują zarówno w tłumie uczestników mszy świętych, jak też podczas indywidualnych kontemplacji w pustych już wnętrzach sakralnych.
Bibliografia
Bilewicz H., Malowidła ścienne Zofii Baudouin de Courtenay w kościołach Gdańska i
Sopotu, „Sacrum et Decorum”8, 2015, red. G. Ryba, Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów, s. 139–150.
Czartoryska U., Okrutna jasność, w: Alina Szapocznikow (1926–1973), katalog wystawy, red. A. Morawińska, J. Gola, Galeria Sztuki Współczesnej Zachęta, Warszawa 1998, s. 15–16.
Dictionnaire de la Sculpture, red. J.-P. Breuille, Paris 1992.
Germaine Richier, Künstler Kritisches Lexikon der Gegenwartskunst, München 1998, s. 14.
Grieder A., Existentialistische Sculptur? Betrachtung zu Richiers und Giacomettis Werk, Raum und Körper in den Künsten Nachkriegszeit, Akademie der Künste, Berlin 1997, s. 147.
Janocha M., Praeterit enim figura mundi. O figurze w malarstwie ikonowym, w: Figury i figuracje, Materiały LIV ogólnopolskiej sesji naukowej Stowarzyszenia Historyków Sztuki, red. M. Kitowska-Łysiak, R. Kasperowicz, M. Lachowski, L. Lameński, Warszawa 2006, s. 65–77.
Kornaś T., Schola Teatru Węgajty. Dramat Liturgiczny, Warszawa 2013, s. 373 i nn.
Krawczyk D., Paradoksalne formy mistycznej ciszy w twórczości Małgorzaty z Nawarry, w: Wyrażanie Niewyrażalnego. Mistycyzm w sztuce: literaturze, malarstwie, muzyce... W 100-lecie śmierci Léona Bloy, red. A. Karapuda i A. Włoczewska, Warszawa 2018, s. 133–146.
Leśniewska A.M., Henryk Morel, w: Henryk Morel, katalog wystawy, Galeria Sztuki Współczesnej Zachęta, Warszawa 1996, s. 14.
Merleau-Ponty M., Proza świata. Eseje o mowie, wstęp S. Cichowicz, Warszawa 1999, s. 8.
Metafora i rzeczywistość 2005–2015. Wystawa z okazji 70. jubileuszu ASP w Gdańsku, praca zbiorowa, red. i kurator R. Gajewski, Gdańsk 2015, s. 302–303.
Pelc J., Wstęp do semiotyki, Warszawa 1984, s. 44.
Potocka M.A., Rzeźba. Dzieje teoretyczne, Kraków 2002, s. 146.
Ryba G., Interpretacja motywu rajskiego drzewa poznania w twórczości Janiny Karczewskiej-Koniecznej i Janiny Stefanowicz-Schmidt, „Sacrum et Decorum”6, 2013, s.152–153.
Schmidt-Góra M., ARDENS RUBUS, tekst autorski, VI 2023.
Schmidt-Góra M., Autoreferat i dokumentacja do przewodu habilitacyjnego w dziedzinie sztuk plastycznych, (maszynopis), Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku, archiwum artystki.
Vance J., Secrets: Humanism, Mysticism, and Evangelism in Erasmus of Rotterdam, Bishop Guillaume Briçonnet, and Marguerite de Navarre, Brill, Leiden 2014, s. 55. DOI: https://doi.org/10.1163/9789004281257
Węgrzynowicz L., Mistyka kobieca. Hermeneutyczne studium doświadczania Boga, Kraków 2013, s. 141–142.
Wilson S., Germaine Richier und der eschatologische Raum, w: Raum und Körper in den Künsten Nachkriegszeit, Akademie der Künste, Berlin 1997, s. 106–120.
Wojciechowski A., Czas smutku, czas nadziei, Warszawa 1992.
Wspomnienia Janiny Stefanowicz-Schmidt (2014).
www.alekinoplus.pl/program/film/wszystkie-poranki-swiata_1198 (dostęp 12 maja 2014)
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Sacrum et Decorum
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Zgodnie z polityką Open Access autorzy zachowują pełnię praw autorskich do swoich artykułów – bez ograniczeń.
Autorzy mogą deponować swoje artykuły w wybranym przez siebie repozytorium.
