Formuły metatekstowe podkreślające ważność wprowadzanych treści (na przykładzie encyklik Jana Pawła II)
DOI:
https://doi.org/10.15584/slowo.2021.12.6Słowa kluczowe:
encyclical, metatext, evaluation, modality, persuasivenessAbstrakt
Among formally and semantically diverse metatexts functioning in encyclicals of John Paul II a large group constitute formulas highlighting importance of introducing content. Recognition by the sender specified information as particularly important is motivated by the evaluation carried out by him, taking into account cognitive and religious criteria. In the analyzed metatextual structures we can distinguish formulas in which signaling importance is the only function, and formulas, in which signaling the importance of introducing content is an additional (accompanying) function, yet the main task of metatexts is naming and accentuating the strategic points of the discourse. Strictly evaluative formulas and persuasively characterized modal formulas, imperative formulas and emotional first-person formulas can be distinguished in both groups. Metatextual indicators signaling the importance of introducing content used by John Paul II are both structures specific to scientific texts, as well as structures peculiar and unusual for them, but characteristic of – for example – catechetical and preaching messages.Downloads
Bibliografia
Charciarek A., 2010, Polskie wyrażenia metatekstowe o funkcji fatycznej i ich odpowiedniki czeskie i rosyjskie, Katowice.
Czapiga Z., 2008, Rosyjskie operatory metatekstowe i ich polskie odpowiedniki, Rzeszów.
Duszak A., 1998, Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa, Warszawa.
Gajewska U., 2004, Metatekstemy w języku nauk ścisłych, Rzeszów.
Gajewska U., 2014, Budowanie więzi komunikacyjnej z odbiorcą (na przykładzie encyklik Jana Pawła II) [w:] Być nadawcą, być odbiorcą. Sytuacja komunikacyjna i jej parametry, red. G. Sawicka, W. Czechowski, Toruń.
Gajewska U., 2017, Metatekstowe sygnalizatory tematu rozważań w encyklikach Jana Pawła II, „Słowo. Studia językoznawcze” 8, red. K. Ożóg, Rzeszów.
Gajewska U., 2019, Formuły metatekstowe podkreślające przebieg argumentacji w encyklikach Jana Pawła II, „Słowo. Studia językoznawcze” 10, red. K. Ożóg, Rzeszów.
Grochowski M., 1983, Metatekstowa interpretacja parentezy [w:] Tekst i zdanie, red. T. Dobrzyńska, E. Janus, Wrocław.
Jędrzejko E., 1987, Semantyka i składnia polskich czasowników deontycznych, Wrocław.
Kupiszewski P., 1988, Słownictwo normatywno-oceniające w ostatnich kazaniach Księdza Prymasa Wyszyńskiego, „Prace Filologiczne”, t. XXXIV.
Labocha J., 2008, Tekst, wypowiedź, dyskurs w procesie komunikacji językowej, Kraków.
Laskowska E. 1992, Wartościowanie w języku potocznym, Bydgoszcz.
Łapa R., 2004, O modalności w homiliach i przemówieniach Jana Pawła II [w:] Język religijny dawniej i dziś, red. S. Mikołajczak, ks. T. Węcławski, Poznań.
Maciejewski W., 1983, Podstawy polsko-szwedzkiej kontrastywnej lingwistyki tekstu, Uppsala.
Mikołajczak S., 1991, Metatekst w tekście humanistycznych prac naukowych, „Studia Polonistyczne”, t. XVI/XVII, Poznań.
Kawka M., 1990, Metatekst w tekście narracyjnym na przykładach współczesnych utworów literatury dla dzieci, Kraków.
Ożóg K., 1990, Leksykon metatekstowy współczesnej polszczyzny mówionej. Wybrane zagadnienia, Kraków.
Piekarczyk D., 2013, Metafory metatekstowe, Lublin.
Rytel D., 1982, Leksykalne środki wyrażania modalności w języku czeskim i polskim, Wrocław.
Skowronek K., 2006, Między sacrum a profanum: studium językoznawcze listów pasterskich Konferencji Episkopatu Polski (1945–2005), Kraków.
Starzec A., 1999, Współczesna polszczyzna popularnonaukowa, Opole.
Wajszczuk J., 2005, O metatekście, Warszawa.
Wierzbicka A., 1971, Metatekst w tekście [w:] O spójności w tekście, red. M.R. Mayenowa, Wrocław.
Witosz B., 2001, Metatekst – w opisie teoriotekstowym, stylistycznym i pragmatycznym [w:] Stylistyka a pragmatyka, red. B. Witosz, Katowice.
Zdunkiewicz-Jedynak D., 1996, Językowe środki perswazji w kazaniu, Kraków.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Słowo. Studia językoznawcze

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.