Kluby Inteligencji Katolickiej, jako instytucje wsparcia wykształcenia i wychowania w Diecezji Tarnowskiej

Autor

  • Piotr Jaworski Ośrodek Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II

DOI:

https://doi.org/10.15584/kpe.2020.8.4

Słowa kluczowe:

Klub Inteligencji Katolickiej, Diecezja Tarnowska, stowarzyszenia, laikat (ludzie świeccy), wychowanie religijne

Abstrakt

Wśród różnych form zrzeszeń katolickiego laikatu w Kościele można wyróżnić stowarzyszenia i organizacje – działające na podstawie prawa kanonicznego lub przepisów prawa cywilnego o stowarzyszeniach – oraz nieformalne środowiska: ruchy religijne, zespoły, kręgi i małe grupy. Trudna sytuacja Kościoła w Polsce po II wojnie światowej nie sprzyjała powstawaniu organizacji, których działalność byłaby zgodnie zatwierdzona przez zarówno władze kościelne, jak też władze państwowe. Jeżeli zaś pojawiały się organizacje quasi-kościelne czy religijne, uznawane przez władze cywilne, to były to niestety organizacje, które z troską o dobro Kościoła i wiernych niewiele miały wspólnego. Na tym tle Kluby Inteligencji Katolickiej były pewnego rodzaju ewenementem. Ciesząc się aprobatą władz kościelnych i w jakiejś mierze mimowolnie uznaniem władz państwowych, dążyły do wzmocnienia wychowania religijnego poprzez formowanie człowieka i wspólnoty w duchu chrześcijańskim, kształtowanie postaw społecznych, tworzenie i pogłębianie kultury chrześcijańskiej, rozwój intelektualny oraz różne formy działalności charytatywnej. Na terenie Diecezji Tarnowskiej powstały trzy Kluby Inteligencji Katolickiej: w Nowym Sączu, w Tarnowie i w Mielcu.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Bednarski D., Bractwa pobożne, stowarzyszenia i ruchy kościelne w diecezji katowickiej (1945-1989), Wyd. Księgarnia św. Jacka, Katowice 2011.

Borowicz S., Kluby Inteligencji Katolickiej po sierpniu 1980 r., „Zeszyty Historyczne” (Paryż) 1986, z. 76.

Friszke A., Oaza na Kopernika. Klub Inteligencji Katolickiej 1956–1989, Wyd. Więź, Warszawa 1997.

Jawor B., Nowosądecki Klub Inteligencji Katolickiej, (w:) XX-lecie Klubu Inteligencji Katolickiej, B. Jawor, A. Hebenstreit, L. Remi, M. Dobrowolska, J. Pach (red.), Nowy Sącz 2000.

Kaźmierczak P., Klub Inteligencji Katolickiej w Krakowie w latach 1956–1989, Wyd. WAM, Kraków 2009.

Kierski K.A., Kryptonim „Tekla”. Działalność inteligencji katolickiej przy parafii pod wezwaniem świętej Tekli w Ciechanowie w świetle dokumentów aparatu bezpieczeństwa (1988–1989), „Meritum” t. 8 (2016).

Krzysztofek K., Stowarzyszenia katolickie w Krakowie w latach 1918–1939. Studium historyczno-prawne, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2014.

Klub Inteligencji Katolickiej w Mielcu w latach 1981–2011. Trzydziestolecie działalności, A. Skowron (red.), Mielec 2013.

Kluby Inteligencji Katolickiej jako przestrzeń działań niezależnych w latach osiemdziesiątych XX wieku, K. Białecki (red.), Wyd. Instytut Pamięci Narodowej (IPN), Warszawa–Poznań 2014.

Łaszczyk M., Kluby Inteligencji Katolickiej w powojennej Polsce. Charakterystyka działalności i próba pastoralnej oceny kościelnej tożsamości środowiska katolików świeckich w okresie PRL-u, „Studia Włocławskie” 7 (2004).

Pawlina P., Bogu dziękujcie, ducha nie gaście. 25 lat Klubu Inteligencji Katolickiej w Tarnowie, Tarnów 2006.

Weron E., Świeccy w Kościele polskim, „Collectanea Theologica” 59 (1989), z. 1.

Zabłocka-Skupieńska D., Kluby Inteligencji 1955–1957, „Chrześcijanin w Świecie”, 1986, nr 10.

Zięba E., Działalność bieżąca, „Odpowiedź. Miesięcznik Klubu Inteligencji Katolickiej im. Arcybiskupa Jerzego Ablewicza w Tarnowie” 2016, nr 255 Kwiecień.

Zięba E., Początki KIK-u w Tarnowie, „Odpowiedź. Miesięcznik Klubu Inteligencji Katolickiej im. Arcybiskupa Jerzego Ablewicza w Tarnowie” 2016, nr 255 Kwiecień.

Żaryn J., Kościół katolicki w PRL: wybrane zagadnienia, hipotezy, prowokacje, „Pamięć i Sprawiedliwość 4 (2005), nr 1 (7).

Żaryn J., Kościół w PRL, Wyd. Instytut Pamięci Narodowej (IPN), Warszawa 2004.

Pobrania

Opublikowane

2020-12-15

Jak cytować

Jaworski, P. (2020). Kluby Inteligencji Katolickiej, jako instytucje wsparcia wykształcenia i wychowania w Diecezji Tarnowskiej. KULTURA – PRZEMIANY – EDUKACJA, 8, 47–61. https://doi.org/10.15584/kpe.2020.8.4

Numer

Dział

Historyczne źródła, ciągłość i zmiana myśli edukacyjnej