Alternatywne i egzotyczne źródła białka zwierzęcego w żywieniu człowieka w kontekście racjonalnego wykorzystania zasobów środowiska
DOI:
https://doi.org/10.15584/pjsd.2020.24.1.10Słowa kluczowe:
zrównoważony rozwój, mięso, egzotyczne gatunki zwierząt, białko owadzie, mięso in vitroAbstrakt
Intensyfikacja produkcji zwierzęcej i powszechnie panujący w krajach bogatych konsumpcjonizm oraz nadmierne spożycie i marnotrawstwo żywności, w znacznej mierze przyczynia się do postępującej degradacji środowiska naturalnego. Wraz ze wzrostem liczby ludności, zwiększa się zapotrzebowanie na składniki odżywcze, w tym białko zwierzęce. Praktyczne wprowadzanie zasad zrównoważonego rozwoju wymaga poszukiwania innowacyjnych rozwiązań, które zaspokoją dobrostan człowieka, zapewniając pokrycie podstawowej potrzeby jaką jest dostępność żywności. W krajach Unii Europejskiej oprócz tradycyjnego mięsa pochodzącego od zwierząt hodowlanych coraz częściej na runku pojawiają się egzotyczne rodzaje mięs, które mogą być cennym uzupełnieniem w żywieniu ludzi. W niedalekiej przyszłości alternatywą dla mięsa zwierząt rzeźnych może być także białko owadów oraz mięso wytwarzane metodą in vitro. Produkcja na skalę przemysłową białka z owadów i mięsa in vitro jest w chwili obecnej uważna za bardziej przyjazną dla środowiska, niż chów zwierząt rzeźnych.
Downloads
Bibliografia
Adamczak L., Florowski T., Chmiel M., Pietrzak D. 2013. Wydajność rzeźna strusi i uzysk wybranych elementów kulinarnych. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. 575. 3-11.
Balowski M., Sobczak M., Żochowska-Kujawska J., Pytel-Zając O., Niedźwiedź M. 2015. Comparison of meat quality of selected exotic animals species. Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis. 322. 5-14.
Bartkowicz J. 2018. Owady jadalne w aspekcie żywieniowym, ekonomicznym i środowiskowym. Handel Wewnętrzny. 2. 77-89.
Boczek J., Pruszyński S. 2013. Owady w żywieniu człowieka i zwierząt gospodarskich. Zagadnienia Doradztwa Rolniczego. 3. 98-107.
BonaVita.pl. 2019. Mięso z próbówki, czyli produkcja, wady i zalety mięsa wyhodowanego w laboratorium. [dok. elektr.: http://bonavita.pl/mieso-z-probowki-czyli-produkcja-wady-i-zalety-miesa-wyhodowanego-w-laboratorium . data wejścia: 15. 05. 2020].
Bueschke M., Kulczyński B., Gramza-Michałowska A., Kubiak T. 2017. Alternatywne źródła białka w żywieniu człowieka. Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego. 17 (3). 49-59.
Dziurka D., Długosz B. 2016. Sposoby użytkowania osłów. Wiadomości Zootechniczne. R. LIV (3). 77-87.
Hoffman L.C., Fisher P.P., Sales J. 2000. Carcass and meat characteristics of the Nile crocodile (Crocodylus niloticus). Journal of Agricultural Science. 80. 390-396.
Hołdys A. 2018. Kto zje mięso z probówki? Dokument elektroniczny: http://wyborcz.pl/7,75400,23029020,kto-zje-mieso-z-probowki.html?disableRedirects=true[data wejścia: 15. 02. 2020].
Kostecka J. 2010. Retardacja przekształcania zasobów przyrodniczych jako element zrównoważonego rozwoju. Biuletyn Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN. 242. 27-49.
Kostecka J. 2013. Retardacja tempa życia i przekształcania zasobów przyrody – wybrane implikacje obywatelskie. Inżynieria Ekologiczna. 34. 38-52.
Kostecka J., Konieczna K., Cunha L.M. 2017. Evaluation of insect-based food acceptance by representatives of Polish consumers in the context of natural resources processing retardation. Journal of Ecological Engineering, 18 (2). 166-174. DOI: 10.12911/22998993/68301
Krzywiński T., Tokarczyk G. 2011. Owady - źródło ekologicznego białka. Przemysł Spożywczy. 12. 34-38.
Kuchlewska M. 2017. Mięso zwierząt egzotycznych na polskim stole. Ogólnopolski Informator Masarski. 9. 12-24.
Kuźnicka E., Grondkowska A. 2014. Baktrian (Camelus bactrianus) i dromader (Camelus dromedarius) - różne formy użytkowania. Wiadomości Zootechniczne. R. LII (1). 82-91.
Makała H., 2003. Mięso strusia - nowy surowiec w przetwórstwie mięsa. Gospodarka Mięsna. 9. 28-31.
Markowska-Daniel I., Kita1 J., Kalicki M. 2018. Wielbłądowate jako potencjalne źródło chorób odzwierzęcych. Życie Weterynaryjne. 7. 470-475.
Mroczek J.R., Rudy M., Mroczek K. 2019. Owady alternatywnym źródłem białka dla ludzi i zwierząt gospodarskich. Aura. 7. 6-9.
Nowak D. 2008. Mięso zwierząt egzotycznych nietypowe źródło białka. Przemysł Spożywczy. 3. 17-20.
Polidori P., Pucciarelli S., Ariani A., Polzonetti V., Vincenzetti S. 2015. A comparison of the carcass and meat quality of Martina Franca donkey foals aged 8 or 12 months. Meat Science. 106. 6-10.
Pomianowski J.F. Chwastowska-Siwiecka I., Skiepko N., Debczynska A. 2016. Pozyskiwanie i jakość mięsa wielbłąda. Gospodarka Mięsna. 8. 64-68.
Poskrobko B., Kostecka J. 2016. Retardacja w świadomości społecznej. Polish Journal for Sustainable Development. 20. 145-160.
Rokicki T. 2006. Właściwości mięsa strusiego. Gospodarka Mięsna. 8. 38-39.
Stanisławczyk R., Duma-Kocan P., Marchel M. 2016. Egzotyczne źródła białka zwierzęcego. [w:] Żywienie a zdrowie. Red. M. Zin i M. Rudy. Wyd. Stowarzyszenie Naukowo-Techniczne Inżynierów i Techników Przemysłu Spożywczego - Rzeszów: 61-72.
Zidan M., Kassem A., Dougbag A., El Ghazzawi E., Abd El Aziz M., Pabst R. 2000. The spleen of the one humped camel (Camelus dromedarius) has a unique histological structure. Journal of Anatomy. 196. 425-432.
Zielińska E., Karaś M., Jakubczyk A. 2015. Owady w diecie człowieka – nie konwencjonalne źródło pełnowartościowego białka. [w]: Trendy w żywieniu człowieka. Red. M. Karwowska, W. Gustaw. Wydawnictwo Naukowe Polskiego Towarzystwa Technologów Żywności - Kraków. 367-374.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Polish Journal for Sustainable Development
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
