Wegetarianizm jako alternatywny sposób odżywiania w kontekście retardacji przekształcania zasobów
DOI:
https://doi.org/10.15584/pjsd.2024.28.1.14Słowa kluczowe:
zrównoważony rozwój, retardacja, wegetarianizmAbstrakt
Wegetarianizm staje się w ostatnich latach coraz popularniejszym trendem żywieniowym, nie tylko na świecie, ale również w Polsce. Uznawany jest powszechnie za zdrową dietę i dla wielu osób stanowi jeden z istotniejszych filarów proekologicznej filozofii życiowej. Zasoby środowiska Ziemi są ograniczone i wyczerpywalne, nie tylko na poziomie lokalnym czy regionalnym, ale także globalnym. Konieczne jest zatem spowolnienie konsumowania zasobów, co oznacza zmiany przed którymi muszą stanąć społeczności poszczególnych krajów. Wegetarianizm, który jest wybierany przez ludzi z pobudek etycznych, zdrowotnych, bądź ekologicznych jest obecnie jedną z oznak tych zmian, a jego idea wpisuje się w koncepcję retardacji przekształcania zasobów przyrody.
Downloads
Bibliografia
Adamczyk D., Maison D. 2019. Ideologia czy zdrowie - dwa typy wegetarianizmu. Marketing i Rynek. t. XXVI (8). 15-23. DOI 10.33226/1231-7853.2019.8.2.
Baroni L., Cenci L., Tettamanti M., Berati M. 2007. Evaluating the environmental impact of various dietary patterns combined with different food production system. European Journal of Clinical Nutrition. 61 (2). 279-286.
Barszczewski J., Kaliszczyk A., Sakowski T., Metera E. 2010. Rozpraszanie związków azotu i fosforu z produkcji zwierzęcej. Woda - Środowisko - Obszary Wiejskie. 10 (3). 19-32.
Borys T. 2003. Partnerstwo jako zasada zrównoważonego rozwoju. [w:] Zarządzanie zrównoważonym rozwojem. Agenda 21 w Polsce - 10 lat po Rio. Praca zbiorowa pod red. T. Borys. Wyd. Ekonomia i Środowisko - Białystok. 196-212.
Cader P., Lesiów T. 2020. Wegetarianizm i jego odmiany jako alternatywa dla diety tradycyjnej. Nauki Inżynierskie i Technologie. 37. 9-33.
Cader P., Lesiów T. 2021. Weganizm i wegetarianizm jako diety we współczesnym społeczeństwie konsumpcyjnym. Nauki Inżynierskie i Technologie. 36. 9-26.
Dasa A. 1993. Kuchnia Kriszny - indyjskie potrawy wegetariańskie. Wyd. Bhaktivedanta Book Trust. 17-18.
Doroszewski P., Grabowicz M., Kaszkowiak J., Borowski S. 2015. Bezpieczeństwo klimatu a emisja gazów cieplarnianych przez inwentarz żywy. Logistyka. 5. 765-773.
EAT-Lancet Commission. 2019. The Planetary Health Diet. [dok. elektroniczny: https://eatforum.org/eat-lancet-commission/the-planetary-health-diet-and-you. data wejścia 10. 02. 2024].
Hu F.B. 2003. Plant-based foods and prevention of cardiovascular disease: An overview. The American Journal of Clinical Nutrition. 78 (3). 544-551. [dok. elektroniczny: https://doi.org/10.1093/ajcn/78.3.544s. data wejścia 10. 02. 2024].
Jenkins D.J., Kendall C.W., Marchie A., Jenkins A.L., Augustin L.S., Ludwig D.S., Anderson J.W. 2003. Type 2 diabetes and the vegetarian diet. The American Journal of Clinical Nutrition. 78 (3). 610-616. [dok. elektroniczny: https://doi.org/10.1093/ajcn/78.3.610s. data wejścia 12. 02. 2024].
Kacprzak-Choińska A. 2007. Konsument ponowoczesny. Nowe trendy w zachowaniach nabywczych i ich konsekwencje dla marketingu. Studia i Materiały - Wydział Zarządzania Uniwersytet Warszawski. 2. 14-20.
Kostecka J. 2010. Retardacja przekształcania zasobów przyrodniczych jako element zrównoważonego rozwoju. Biuletyn KPZK PAN. 242. 27-49.
Kostecka J. 2013. Retardacja tempa życia i przekształcania zasobów przyrody - wybrane implikacje obywatelskie. Inżynieria Ekologiczna. 34. 38-52.
Kośmicki E. 2005. Dylematy zrównoważonego rozwoju w warunkach globalizacji gospodarki. [w:] Zrównoważony rozwój - od utopii do praw człowieka. Praca zbiorowa pod red. A. Papuziński. Wyd. Branta – Bydgoszcz. 144-157.
Kozłowski S. 2005. Przyszłość ekorozwoju. Wyd. Katolicki Uniwersytet Lubelski. 65-67.
Krupiński J., Horbańczuk J.O., Kołacz R., Litwińczuk Z., Niemiec J., Zięcik A. 2011. Strategiczne kierunki rozwoju produkcji zwierzęcej uwarunkowane oczekiwaniem społecznym, ochroną środowiska i dobrostanem zwierząt. Polish Journal of Agronomy. 7. 59-67.
Kuśmierczyk B. 2004. Współczesna myśl wegetarianizmu ma Zachodzie. Humanistyka I Przyrodoznawstwo. 10. 127-137.
McKeown P., Dunn, R. A. 2021. A ‘Life-Style Choice’ or a philosophical belief?: The argument for veganism and vegetarianism to be a protected philosophical belief and the position in England and Wales. Liverpool Law Review. (42). 207-241.
Mehta V. 2018.. Vegetarian diet: A boon or bane for health? Journal of Medical Research and Innovation. 2 (1). e000084. doi:10.15419/jmri.84.
Mroczek J.R. 2015. Geneza i istota zrównoważonego rozwoju. Aura Ochrona Środowiska. 4. 4-7.
Mroczek J.R., Mroczek K. 2019. Wegetarianizm - sposób odżywiania się czy coś więcej? Aura Ochrona Środowiska. 12. 22-25.
Pimentel D. i Pimentel M. 2003. Sustainability of meat-based and plant-based diets and the environment. The American Journal of Clinical Nutrition. 78 (3). 660-663. [dok. elektroniczny: https://doi.org/10.1093/ajcn/78.3.660s. data wejścia 14. 02. 2024].
Poskrobko B., Kostecka J. 2016. Retardacja w świadomości społecznej. Polish Journal for Sustainable Development. Tom 20. 145-160. doi: 1015584/pjsd.2016.20.16.
Pyrzyńska E. 2013. Dieta wegetariańska w świetle zasad prawidłowego odżywiania - postawy i zachowania wegetarian w Polsce. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Towaroznawstwo. 906. 27-36.
Rachocka J. 2003. Dekonsumpcja, domocentryzm, ekologizacja życia - nowe tendencje konsumenckie w rozwiniętych gospodarkach rynkowych. [w]: Problemy globalizacji gospodarki. Red. Nauk. T. Bernat. Wyd. Polskie Towarzystwo Ekonomiczne - Szczecin. 185-192.
Ruini L.F., Ciati R., Pratesi C.A., Massimo M., Principato L., Vannuzzi E. 2015. Working toward healthy and sustainable diets: the Double Pyramid Model developed by the Barilla Center for Food and Nutrition to raise awareness about the environmental and nutritional impact of foods. Frontiers in Nutrition. 2. 9-16.
Skowroński A. 2006. Zrównoważony rozwój perspektywą dalszego postępu cywilizacyjnego. Problemy Ekorozwoju. 2 (1). 47-57.
Sztumski W. 2019. Zrównoważony rozwój - zrównoważony człowiek (zewnętrzne i wewnętrzne uwarunkowania zrównoważonego rozwoju). Eunomia - Rozwój Zrównoważony - Sustainable Development. 2 (97). 7-16.
Śliwińska A., Olszówka M., Pieszko M. 2014. Ocena wiedzy na temat diet wegetariańskich wśród populacji trójmiejskiej. Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Gdyni. 86. 133-146.
Westhoek H., Lesschen J.P., Rood T., Wagner S., De Marco A., Murphy-Bokern D., Oenema O. 2014. Food choices, health and environment: Effects of cutting Europe's meat and dairy intake. Global Environmental Change. 26. 196-205. [dok. elektroniczny: https://doi.org/10.1016/j.gloenvcha. 2014.02.004. data wejścia 15. 02. 2024].
WWF 2022. Living Planet Report 2022. [dok. elektroniczny: https://wwfint.awsassets.panda.org/downloads/embargo_13_10_2022_lpr_2022_full_report_single_page_1.pdf. data wejścia 14. 02. 2024].
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Polish Journal for Sustainable Development
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
