Czerwone (nie)rządy prawa. Kwestia naruszania praw człowieka w wojskowym systemie sprawiedliwości Polski „ludowej”. Przykład wojskowych sądów okręgowych (1946-1955)

The issue of human rights violations in the military justice system of 'People's' Poland. An example of Military District Courts (1946–1955)

Abstract

Sieć Wojskowych Sądów Rejonowych, która oplotła Polskę ludową w pierwszej powojennej dekadzie, stanowiła dla decydentów partyjno-państwowych podstawowe narzędzie instalowania komunistycznej władzy i budowy nowego ustroju „robotniczo- chłopskiego”. Sądy służyły przede wszystkim rozprawie z opozycją polityczną i (malejącym) oporem zbrojnym. Pomimo teoretycznie wojskowej natury, WSR skazywały przede wszystkim cywilów, a przyczyny wyroków tkwiły w kalkulacji politycznej i ideologicznej, a nie w rzeczywistych, obiektywnych przestępstwach. W tym sensie WSR należy uznać za wyrazisty przejaw i symbol bezprawia „ludowego” wymiaru sprawiedliwości, godzący w podstawowe prawa człowieka.