Korespondencja między Józefem Wittlinem i Romanem Brandstaetterem

Abstrakt

Zachowana korespondencja między Józefem Wittlinem i Romanem Brandstaetterem obejmująca 27 listów i pocztówek datowanych od końca lat pięćdziesiątych XX w., to świadectwo ich znajomości od połowy lat dwudziestych, a także epoki, w której żyli. W listach tych dominują trzy tematy: wygnanie, Asyż i literatura. Wittlin przebywał z w Nowym Jorku jako emigrant polityczny, bez szans na powrót do kraju, zaś w przypadku Brandstaettera wygnanie oznaczało marginalizację w środowisku pisarzy i różnorodne szykany ze strony władz. Autor Soli ziemi zainspirował zainteresowanie Brandstaettera św. Franciszkiem, co następnie znalazło obfity przejaw w twórczości młodszego pisarza. W ich korespondencji często wraca Asyż jako duchowa enklawa wobec chaosu świata, przestrzeń odrodzenia moralnego i szczęścia. Obaj pisarze także dobrze znali i cenili swoją twórczość. Brandstaetter uważał Wittlina za swego literackiego mistrza, a także powiernika w trudnych doświadczeniach i arbitra w sprawach moralnych. Z kolei Wittlin chętnie czytał utwory Brandstaettera oraz pochlebnie o nich mówił, gdyż odnajdywał  w nich coś z własnego ducha i upodobań estetycznych