Jana Ponętowskiego wierszowana relacja o unii lubelskiej i sejmie 1569 roku
DOI:
https://doi.org/10.15584/tik.2019.11Słowa kluczowe:
unia lubelska, sejm walny 1569, Jan Ponętowski, nowiny, historiografia, Maciej StryjkowskiAbstrakt
The union between Kingdom of Poland and Grand Duchy of Lithuania, a legal act with permanent and historically important effects, was signed in Lublin in 1569. Jan Ponętowski (a nobleman, probably a witness of the events) wrote a poetic report on the event entitled Krótki rzeczy polskich sejmowych pamięci godnych komentarz (Short Commentary on Memorable Polish Parliamentary Matters), printed in Cracow in 1569. The paper touches upon what Ponętowski says about the Union and other events in Lublin during the parliament: diplomatic missions, judgments, topics of talks and news from other lands. It also tries to explain why the Union of Lublin (the most important achievement of the parliament) was only marginally described by the author; and also why he only laconically reported the solemn feudal homage of Albert Frederick, the Duke of Prussia, to the Polish king Sigismund II Augustus. The paper compares Ponętowski’s book with old-Polish historiographical descriptions of these matters.
Downloads
Bibliografia
Bardach J., Unia lubelska, jej geneza i znaczenie, „Kultura i Społeczeństwo” 1970, nr 2, s. 119–136.
Bielski M., Kronika polska. Nowo przez Joach[ima] Bielskiego, syna jego, wydana, Kraków 1597.
Bogacka K., Osobliwości insygniów władzy kościelnej – przykład pastorału opata Jana Ponętowskiego, w: Curiosità – zjawiska osobliwe w sztuce, literaturze i obyczaju, red. A.S. Czyż, J. Nowiński, Warszawa 2013, s. 324–333.
Boras Z., Śląski książę renesansu i jego hulaszczy żywot, Katowice 1985.
Brückner A., Dzieje literatury polskiej w zarysie, t. 1, Warszawa 1908.
Chrościcki J.A., Hołdy lenne a ceremoniał obrad sejmu, w: Theatrum ceremoniale na dworze książąt i królów polskich. Materiały konferencji naukowej zorganizowanej przez Zamek Królewski na Wawelu i Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego w dniach 23–25 marca 1998, red. M. Markiewicz i R. Skowron, Kraków 1999, s. 165–181.
Ericson Wolke L., Jan III Waza. Władca renesansowy, przeł. W. Łygaś, Gdańsk 2011.
Ferenc M., Posłowie koronni na sejmie unii lubelskiej (unie polsko-litewskie w dyskusji sejmowej), „Prace Historyczne” 2014, z. 2, s. 367–383.
Findlen P., Possesing Nature. Museums, Collectings, and Scientific Culture in Early Modern Italy, Berkeley 1994.
Grześkowiak-Krwawicz A., Dyskurs polityczny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Pojęcia i idee, Toruń 2018.
Gwagnin A., Kronika Sarmacyjej europskiej…, przeł. M. Paszkowski, Kraków 1611.
Hajdukiewicz L., Jan Ponętowski – opat hradyski, bibliofil i miłośnik sztuki (Materiały do życiorysu), „Roczniki Biblioteczne” 1970, t. 14, s. 485–529;
Halecki O., Dzieje unii Jagiellońskiej, t. 2, Kraków 1920.
Hordyński P., Kolekcja Jana Ponętowskiego. Wstęp do opisu zawartości, „Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej” 2016, t. 66, s. 69–84.
Juszyński M.H., Dykcjonarz poetów polskich, t. 2, Kraków 1820.
Kempa T., Rusini wobec unii lubelskiej. Czy ruscy możni i szlachta chcieli ściślejszego połączenia z Polską w 1569 roku?, w: Unia lubelska – Unia Europejska, red. I. Hofman, Lublin 2010, s. 83–93.
Knecht R.J., Francuskie wojny domowe 1562–1598, przeł. P. Litwinienko, Oświęcim 2018.
Korolko M., Glosy źródłowe do „Proporca albo Hołdu pruskiego” Jana Kochanowskiego, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 1981, t. 25, s. 163–168.
Korolko M., Jana Kochanowskiego żywot i sprawy, Warszawa 1985.
Kotarski E., „Proporzec albo Hołd pruski”, w: Jan Kochanowski. Interpretacje, red. J. Błoński, Kraków 1989, s. 36–47.
Krzywy R., Sztuka wyborów i dar inwencji. Studium o strukturze gatunkowej poematów Jana Kochanowskiego, Warszawa 2008.
Lewczyński M., Sieniawski Mikołaj [hasło w:] PSB, t. 37, Warszawa 1996–1997, s. 123–130.
Lipski A., Ponętowski Jakub [hasło w:] PSB, t. 27, Wrocław 1983, s. 399–402.
Lipski A., Ponętowski Jan [hasło w:] PSB, t. 27, Wrocław 1983, s. 402–403.
Nieznanowski S., Literaci staropolscy o unii z Litwą, w: Unia lubelska 1569 roku w dziejach Polski i Europy, red. A.A. Witusik, Lublin 2004, s. 65–66.
Nowak-Dłużewski J., Okolicznościowa poezja polityczna w Polsce. Czasy Zygmuntowskie, Warszawa 1966.
Odyniec W., Dzieje Prus Królewskich (1454–1772). Zarys monograficzny, Warszawa 1972.
Parker G., Armia Flandrii i Hiszpańska Droga 1567–1659. Przyczyny hiszpańskich zwycięstw i porażek w Niderlandach, przeł. P. Szadkowski, Oświęcim 2016.
Pelenski J., Inkorporacja ukraińskich ziem dawnej Rusi do Korony w 1569 roku. Ideologia i korzyści – próba nowego spojrzenia, przeł. A. Manikowski, „Przegląd Historyczny” 1974, nr 2, s. 243–262.
Pfeiffer B., Caelum et regnum. Studia nad symboliką państwa i władcy w polskiej literaturze i sztuce XVI i XVII stulecia, Zielona Góra 2002.
Ponętowski J., Krótki rzeczy polskich sejmowych pamięci godnych komentarz […] roku 1569 uczyniony, Kraków [1569].
Prokop K.R., Henryk XI [hasło w:] Piastowie. Leksykon biograficzny, red. S. Szczur, K. Ożóg, Kraków 1999, s. 517–522.
Ruffini M., Le imprese del drago. Politica, emblematica e scienze naturali alla corte di Gregorio XIII (1572–1585), Roma 2005.
Salmonowicz S., Szwaja J., Waltoś S., Pitaval krakowski, Warszawa 1962.
Słowoszewska M., Kleefeld (Klefeld) Jerzy [hasło w:] PSB, t. 12, Wrocław 1966–1967, s. 572–573.
Sokolski J., Nowiny [hasło w:] Słownik literatury staropolskiej. Średniowiecze – renesans – barok, red. T. Michałowska i in., Wrocław 1998, s. 589–591.
Stryjkowski M., Kronika polska, litewska, żmodzka i wszystkiej Rusi…, Królewiec 1582.
Turowski K.J., Słów parę od wydawcy [w:] J. Ponętowski, Krótki rzeczy polskich sejmowych pamięci godnych komentarz…, Kraków 1858.
Umiński J., Kandydatura Hozjusza na stolicę apostolską, Kraków 1931 (nadbitka z: „Przegląd Powszechny” 1931, t. 191, s. 258–283).
Wiszniewski M., Historia literatury polskiej, t. 8, Kraków 1851.
Wojtkowiak Z., Maciej Stryjkowski, dziejopis Wielkiego Księstwa Litewskiego. Kalendarium życia i działalności, Poznań 1990.
Źrzódłopisma do dziejów unii Kor. Polskiej i W.X. Litewskiego, cz. 3, Poznań 1856.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2019 Tematy i Konteksty
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
