Women’s emancipation – a new educational model in the 19th and 20th centuries
Keywords:
women’s emancipation, university education, women’s working professionally, the same voting rights „regardless of sex”Abstract
In the 19 and 20 centuries, women’s emancipation became a new educational model that changed the perception of the woman’s role in the society. Its main demands were: women’s access to higher education, their right to work professionally and their holding voting rights. Emancipation meant that women’s social role went outside their families and that women should have the same rights as men. Women’s emancipation as a new educational model became an object of public debate. The aim of the article is to show women’s emancipation in historical context and to show how cultural and legal models that made meeting the emancipation demands possible were forming, especially taking into account the situation in Poland at the turn of the 19 th and 20 th centuries.
Downloads
References
Arcimowicz J., Kwestia dyskryminacji kobiet w działalności Rzecznika Praw Obywatelskich [w:] Kobiety na przełomie wieków. Nowy kontrakt płci?, red. M. Fuszara, Warszawa 2002.
Bogucka M., Gorsza płeć. Kobieta w dziejach Europy od antyku po wiek XXI, Warszawa 2005.
Chojnowski A., Aktywność kobiet w życiu politycznym [w:] Równe prawa i nierówne szanse. Kobiety w Polsce międzywojennej, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, Warszawa 2000.
Ciechomska M., Od matriarchatu do feminizmu, Poznań 1996.
Dekret z 28 listopada 1918 r. o ordynacji wyborczej do Sejmu Ustawodawczego (Dz. P.P.P., nr 18, poz. 46).
Dulębianka M., Polityczne stanowisko kobiety [w:] A. Górnicka-Boratyńska, Chcemy całego życia. Antologia polskich tekstów feministycznych z lat 1870–1939, Warszawa 1999.
Ferenc M., Czasy nowożytne [w:] Obyczaje w Polsce. Od średniowiecza do czasów współczesnych, red. A. Chwalba, Warszawa 2008.
Fuszara M., Kobiety w polityce, Warszawa 2006.
Glimos-Nadgórska A., Tradycjonalizm śląski a równouprawnienie kobiet. Praca zawodowa i życie codzienne nauczycielek województwa śląskiego (1922–1939) [w:] Równe prawa i nierówne szanse. Kobiety w Polsce międzywojennej, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, Warszawa 2000.
Główny Urząd Statystyczny, Kobiety i mężczyźni na rynku pracy, Warszawa 2008.
Główny Urząd Statystyczny, Kobiety w Polsce, Warszawa 2007.
Główny Urząd Statystyczny, Szkoły wyższe i ich finanse, Warszawa 2010.
Górnicka-Boratyńska A., Stańmy się sobą. Cztery projekty emancypacji (1863–1939), Izabelin 2001.
Halbersztadt J., Kobiety w murach Uniwersytetu Warszawskiego 1915–1939 [w:] Kobieta i kultura. Kobiety wśród twórców kultury intelektualnej i artystycznej w dobie rozbiorów i w niepodległym państwie polskim, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, Warszawa 1996.
Hoff J., Kobieta aktywna zawodowo w kodeksach savoir-vivre’u XIX i pierwszej połowie XX wieku [w:] Kobieta i praca. Wiek XIX i XX, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, Warszawa 2000.
Hoffmanowa K., Pamiątka po dobrej matce, czyli ostatnie jej rady dla córki, Złoczów 1819.
Kałwa D., Model kobiety aktywnej na tle sporów światopoglądowych. Ruch feministyczny w dwudziestoleciu międzywojennym [w:] Równe prawa i nierówne szanse. Kobiety w Polsce międzywojennej, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, Warszawa 2000.
Kuczalska-Reinschmit P., Wyborcze prawa kobiet [w:] A. Górnicka-Boratyńska, Chcemy całego życia. Antologia polskich tekstów feministycznych z lat 1870–1939, Warszawa 1999.
Kulikowski J., Medycynierka. Pierwsza polska lekarka, Pomocnik historyczny „Polityka” 2007, nr 34.
Marshall G. (red.), Słownik socjologii i nauk społecznych, Warszawa 2006.
Milewski S., Zanim kobieta została adwokatem, „Palestra” 2002, nr 1–2; www.palestra.pl/index.php?go=artykul&id=579 (08.06.2010).
Nietyksza M., Ramy prawne zarobkowania kobiet w Królestwie Polskim w XIX i na początku XX wieku na tle porównawczym [w:] Kobieta i praca. Wiek XIX i XX, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, Warszawa 2000.
Nossing F., Ekonomiczna strona kwestii kobiecej [w:] A. Górnicka-Boratyńska, Chcemy całego życia. Antologia polskich tekstów feministycznych z lat 1870–1939, Warszawa 1999.
Orzeszkowa E., Kilka słów o kobietach, Lwów 1873.
Pakszys E., Rola Szkoły Lwowsko-Warszawskiej w zmianie pozycji kobiet w nauce i filozofii polskiej, „Pełnym Głosem” 1997, nr 5.
Perkowska U., Kształtowanie się etosu studentki polskiej w dwóch pierwszych pokoleniach studentek Uniwersytetu Jagiellońskiego z lat 1894–1934 [w:] Kobieta i kultura życia codziennego. Wiek XIX i XX, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, Warszawa 1997.
Pietrzak M., Sytuacja prawna kobiet w Drugiej Rzeczypospolitej [w:] Równe prawa i nierówne szanse. Kobiety w Polsce międzywojennej, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, Warszawa 2000.
Piłsudska A., Wspomnienia, Warszawa 1989.
Podgórska J., Chcemy całego życia!, „Polityka” 2008, nr 48.
Renzetti C.M., Curran D.J., Kobiety, mężczyźni i społeczeństwo, Warszawa 2008.
Siemieńska R., Polacy i Polki w życiu publicznym – podobni czy różni od mieszkańców Unii Europejskiej [w:] Aktorzy życia publicznego. Płeć jako czynnik różnicujący, red. R. Siemieńska, Warszawa 2003.
Sikorska-Kowalska M., „O wyborcze prawa kobiet”. Historia politycznej emancypacji polskich kobiet [w:] I. Desperak, G. Matuszak, M. Sikorska-Kowalska, Emancypantki, włókniarki i ciche bohaterki. Znikające kobiety, czyli białe plamy naszej historii, Łódź 2009.
Śliwa M., Udział kobiet w wyborach i ich działalność parlamentarna [w:] Równe prawa i nierówne szanse. Kobiety w Polsce międzywojennej, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, Warszawa 2000.
Titkow A., Wstęp. Co pomaga dostrzec „szklany sufit” [w:] Szklany sufit. Bariery i ograniczenia karier kobiet. Monografia zjawiska, red. A. Titkow, Warszawa 2003.
Ustawa z 17 marca 1921 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (DzU RP, nr 44, poz. 267; nr 79, poz. 550; nr 101, poz. 935).
Ustawa z dnia 17 marca 1921 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (DzU nr 44, poz. 267).
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (DzU z 2011 r., nr 21, poz. 112).
Walczewska S., Damy, rycerze i feministki. Kobiecy dyskurs emancypacyjny w Polsce, Kraków 2006.
Wapiński R., Kobiety i życie publiczne – przemiany pokoleniowe [w:] Równe prawa i nierówne szanse. Kobiety w Polsce międzywojennej, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, Warszawa 2000.
Wrześniak M., Miasto dam – Christine de Pizan, „Saeculum Christianum” 2009, nr 2.
Żmichowska N., Słowo przedwstępne do dzieł dydaktycznych pani Hoffmanowej [w:] A. Górnicka-Boratyńska, Chcemy całego życia. Antologia polskich tekstów feministycznych z lat 1870–1939, Warszawa 1999.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2013 KULTURA – PRZEMIANY – EDUKACJA
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
