Cerkiew Jerzego Nowosielskiego w Białym Borze. O malarstwie, które stało się architekturą

Abstrakt

Jerzego Nowosielskiego bez wątpienia można nazwać jedną z najważniejszych postaci polskiej sztuki współczesnej. Zbudowanie zaprojektowanej przez siebie cerkwi było największym marzeniem artysty, które udało się zrealizować w 1997 roku w Białym Borze. Artysta w kreowaniu owej cerkwi pod wezwaniem Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy sięgał przede wszystkim do swojej twórczości, co zaowocowało powstaniem materialnego testamentu malarza, zamkniętego w jednej bryle. W niniejszej pracy staram się wykazać, że świątynia zawiera w sobie nawiązania do takich tematów w malarstwie Nowosielskiego, jak przedstawienia sakralne, abstrakcja, pejzaż, ale również do zabiegów malarskich, rozwiązań architektonicznych czy motywów, które możemy znaleźć w realizacjach artysty. Świątynia jest syntezą artystycznego dorobku malarza, ale i odzwierciedla jego poglądy dotyczące sztuki sakralnej oraz wiary chrześcijańskiej. W moim artykule wykorzystuję analizę ikonograficzną oraz fenomenologiczną przestrzeni świątyni. Nie stosuję podziału na architekturę oraz polichromię, gdyż w tej realizacji są one ze sobą nierozerwalnie scalone i tylko traktowane jako jedno dają możliwość odczytania dzieła jako syntezy twórczości autora.