Cerkiew Jerzego Nowosielskiego w Białym Borze. O malarstwie, które stało się architekturą

Autor

Słowa kluczowe:

cerkiew greckokatolicka, współczesna, sztuka sakralna, Jerzy Nowosielski, Biały Bór, cerkiew, Zwiastowania Przenajświętszej Bogurodzicy

Abstrakt

Jerzego Nowosielskiego bez wątpienia można nazwać jedną z najważniejszych postaci polskiej sztuki współczesnej. Zbudowanie zaprojektowanej przez siebie cerkwi było największym marzeniem artysty, które udało się zrealizować w 1997 roku w Białym Borze. Artysta w kreowaniu owej cerkwi pod wezwaniem Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy sięgał przede wszystkim do swojej twórczości, co zaowocowało powstaniem materialnego testamentu malarza, zamkniętego w jednej bryle. W niniejszej pracy staram się wykazać, że świątynia zawiera w sobie nawiązania do takich tematów w malarstwie Nowosielskiego, jak przedstawienia sakralne, abstrakcja, pejzaż, ale również do zabiegów malarskich, rozwiązań architektonicznych czy motywów, które możemy znaleźć w realizacjach artysty. Świątynia jest syntezą artystycznego dorobku malarza, ale i odzwierciedla jego poglądy dotyczące sztuki sakralnej oraz wiary chrześcijańskiej. W moim artykule wykorzystuję analizę ikonograficzną oraz fenomenologiczną przestrzeni świątyni. Nie stosuję podziału na architekturę oraz polichromię, gdyż w tej realizacji są one ze sobą nierozerwalnie scalone i tylko traktowane jako jedno dają możliwość odczytania dzieła jako syntezy twórczości autora.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Batruch A., Biały Bór, Jever 2018.

Błażko M., Cerkiew pw. Narodzenia Przenajświętrzej Bogarodzicy w Białym Borze jako wzór integracji architektury i malarstwa sakralnego, Gdańsk 2018.

Bułgakow S., Prawosławie. Zarys nauki Kościoła Prawosławnego, Białystok, Warszawa 1992.

Czerni K., Nietoperz w świątyni, Kraków 2018.

Czerni K., Nowosielski, Kraków 2006.

Czerni K., Nowosielski – sztuka sakralna. Podlasie, Warmia i Mazury, Lublin, Białystok, 2019.

Nowosielski w Małopolsce. Sztuka sakralna, Kraków 2015.

Filarska B., Początki sztuki chrześcijańskiej, Lublin 1983.

Haake M., Sztuka abstrakcyjna i sztuka sakralna, „Sacrum et Decorum” 2009, nr 2, s. 95-110.

Ikona w przestrzeni. Cerkiew Greckokatolicka pw. Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy w Białym Borze, Biały Bór 2011.

Jerzy Nowosielski – byty subtelne, red. A. Dela-Kropiowska, Opole 2013.

Jerzy Nowosielski. Listy i zapomniane wywiady, red. D. Warszawski, Kraków 2015.

Nowosielski J., Inność prawosławia, Warszawa 1991.

Nowosielski J., Czerni K., Sztuka po końcu świata: rozmowy, Kraków 2012.

Nowosielski J., Czerni K., Zagubiona bazylika: refleksje o sztuce i wierze, Kraków 2013.

Nowosielski J., Sławęcka A., Villa dei Misteri, Białystok, Kraków 1998.

Nowosielski. Malarz, filozof, teolog, red. A. Jurgilewicz-Stępień, E. Zalewska, Supraśl 2018.

Podgórzec Z., Mój Chrystus. Rozmowy z Jerzym Nowosielskim, Białystok 1993.

Podgórzec Z., Wokół ikony. Rozmowy z Jerzym Nowosielskim, Warszawa 1985.

Porębski M., Nowosielski, Kraków 2003.

Porębski M., Symbol i uniwersum, „Architektura Murator”, nr 2/1998.

Prorok na skale. Myśli Jerzego Nowosielskiego, red. R. Mazurkiewicz, W. Podrazik, Kraków 2001.

Surmiak-Domańska K., Cerkiew bez kompromisów, w: „Gazeta Wyborcza”, nr 42/1999.

Opublikowane

2019-12-15

Jak cytować

Szot, Z. (2019). Cerkiew Jerzego Nowosielskiego w Białym Borze. O malarstwie, które stało się architekturą. Sacrum Et Decorum, (12), 27–45. Pobrano z https://journals.ur.edu.pl/setde/article/view/4872

Numer

Dział

ARTYKUŁY