Romanticism towards history

Maria  Cieśla-Korytowska

doi:10.15584/tik.2024.22

Autor

Maria Cieśla-Korytowska Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

DOI:

https://doi.org/10.15584/tik.2024.22

Słowa kluczowe:

Romantyzm, historia, historyzm, Gotycyzm, pomniki przeszłości, eskapizm, estetyka, wyobraźnia, literatura, malarstwo, muzyka, religia, architektura, wolność, współczesne poczucie narodowości, patriotyzm, hymny i pieśni narodowe

Abstrakt

Tekst dotyczy stosunku romantyzmu do historii: zjawiska historyzmu i jego przedromantycznego rozwoju, sięgania do tradycji innych kultur i narodów, publikowania odległych w czasie i przestrzeni dzieł, kultu Północy i mediewalizmu, zainteresowania czasami przedchrześcijańskimi i średniowieczem. Inną perspektywę stanowi relatywizacja punktu i czasu odniesienia w estetyce, religii oraz wyobraźni poetyckiej, malarskiej, muzycznej, pojawienie się pojęcia malowniczości przeciwstawia-nej jednoznacznie określonym kryteriom. Kwestie wolności i patriotyzmu, wyznaczane sytuacją historyczną różnych krajów, powodują szczególne miejsce w romantycznej kulturze Grecji (jej kultury, sztuki i upadku) oraz Polski. W artykule przytaczane są fragmenty utworów romantycznych pisarzy i ich poprzedników z wielu krajów Europy.

Downloads

Bibliografia

Benoit-Dusausoy A., Fontaine G. (eds.), Literatura Europy. Historia literatury europejskiej, Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2009.

Byron George Gordon, Childe Harold’s Pilgrimage, at: https://www.gutenberg.org/files/5131/5131-h/5131-h.htm, access 11. 06.2023.

Chateaubriand François-René de, Génie du Christianisme [1802], at: https://fr.wikisource.org/wiki/G%C3%A9nie_du_christianisme/Partie_1/Livre_2/Chapitre_II, access 11.06.2023.

Chateaubriand François-René de, The Genius of Christianity, or the Spirit and Beauty of the Christian Religion, a new and complete translation from the French, with a preface, biographical notice of the author, and critical and explanatory notes by Charles I. White, Baltimore: Published by John Murphy and Co., 1871, at: https://archive.org/details/geniuschristiani00chatuoft/page/94/mode/2up, access 11.06.2024.

Cieśla-Korytowska Maria, Preromantyzm i romantyzm europejski, Kraków: Avalon, 2021.

Ewen Frederic, Heroic Imagination: The Creative Genius of Europe from Waterloo (1815) to the Revolution of 1848, New York and London: New York University Press, 2004.

Garrett Almeida, Camões, coordenação Carlos Reis, introdução, nota bibliográfica Helena Carvalhão Buescu, Lisboa: Imprensa Nacional-Casa da Moeda, S.A., 2018, at: https://imprensanacional.pt/wp-content/uploads/2022/03/AlmeidaGarrett_Camoes.pdf, access 9.07.2024.

Herder Johann Gottfried, Shakespeare [1773], in: idem, Herders Werke in fünf Bänden, vol. 2, Berlin und Weimar: Aufbau-Verlag, 1978.

Herder Johann Gottfried, Shakespeare, transl. by Gregory Moore, Princeton and Oxford: Princeton University Press, 2008.

(J), Today marks the 230th birth anniversary of Jozef Bem, Petőfi’s beloved general, the webpage of the Wacław Felczak Institute for Polish-Hungarian Cooperation, at: https://kurier.plus/en/node/5073, access 25.06.2024.

Keats John, Robin Hood. To a friend, at: https://www.poetryfoundation.org/poems/44483/robin-hood, access 10. 06.2023.

Lamartine Alphonse de, Liberté ou une nuit à Rome, at : https://www.bonjourpoesie.fr/lesgrandsclassiques/poemes/alphonse_de_lamartine/la_liberte_ou_une_nuit_a_rome, access 11.06.2023.

Mameli Goffredo, Fratelli d’Italia, at: https://pl.wikipedia.org/wiki/Hymn_W%C5%82och, access 11.06.2023.

Goffredo Mameli, Brothers of Italy, at: https://en.wikipedia.org/wiki/Il_Canto_degli_Italiani, access 25.06.2024.

Manzoni Alessandro, I promesi sposi, at: https://it.wikisource.org/wiki/I_promessi_sposi_(Ferrario)/Capitolo_XXXI, access 4.07.2024.

Manzoni Alessandro, The Betrothed, London: Richard Bentley, 1834, at: https://www.gutenberg.org/cache/epub/35155/pg35155-images.html, access 28.06.2024.

Mickiewicz Adam, Pan Tadeusz or The Last Foray in Lithuania. A Story of the Gentry from 1811 and 1812 Comprising Twelve Books in Verse, translated from the Polish by Bill Johnston, New York: Archipelago Books, 2018.

Mickiewicz Adam, Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie. Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem, oprac. Stanisław Pigoń, aneks oprac. Julian Maślanka, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, 2015.

Montesquieu Charles-Louis de Secondat, baron de La Brède et de, Lettre persannes, at: https://philo-labo.fr/fichiers/Montesquieu%20-%2003%20Lettres%20persanes.pdf, access 10.06.2023.

Montesquieu [Charles-Louis de Secondat de], Persian Letters, translation and introduction by John Davidson, London: George Routledge and Sons Ltd., 1891, at: https://archive. org/details/in.ernet.dli.2015.97067/page/n49/mode/2up, access 11.06.2024.

Mosen Julius, Warsaw, The Last Ten of the Fourth Regiment, translated by J. F. Clarke, at: https://www.bartleby.com/lit-hub/poems-of-places-an-anthology-in-31-volumes/the-last-ten-of-the-fourth-regiment/, access 25.06.2024.

Musset Alfred de, A la Pologne, at: https://www.poetica.fr/poeme-3132/alfred-de-musset-a-la-pologne/, access 11.06.2023.

Pellico Silvio, La Patria, at: https://it.wikisource.org/wiki/La_Patria, access 11.06.2023.

Petöfi Sandor, Az erdélyi Hadsereg (a fragment), at: https://www.arcanum.com/hu/online-ki-advanyok/Verstar-verstar-otven-kolto-osszes-verse-2/petofi-sandor-DFB2/1849-FBA8/az-erdelyi-hadsereg-FC03/, access 11.06.2023.

Polenlieder deutscher Dichter, gesammelt und herausgegeben von Stanisław Leonhard, Bd. 1, Krakau: In Kommission bei W. Poturalski, Verlag von J. Piasecki, 1911 ; at https://www.dbc.wroc.pl/dlibra/doccontent?id=7176, access 12.06.2024.

Uhland Ludwig, Hundert Gedichte, ausgewählt und zusammengestellt von Walter Lewerenz, Illustrationen von Carl Hoffmann, Verlag Neues Leben: Berlin, 1988.

Uhland Ludwig, “The Singer’s Curse,” Blackwood’s Edinburgh Magazine 1863, vol. 93, issue 571, p. 594; cited after: Alison Chapman (ed.) and the DVPP team, “The Singer’s Curse,” Digital Victorian Periodical Poetry Project, Edition 0.98.9beta, University of Victoria, 18th March 2024, at: https://dvpp.uvic.ca/poems/blackwoods/1863/pom_9668_the_singers_curse.html, access 12.06.2024.

Walecznych tysiąc. Antologia niemieckiej poezji o powstaniu listopadowym, wstęp, wybór i opracowanie naukowe Gerard Koziełek, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1987.

Wordsworth William, On a celebrated Event in Ancient History, at: https://www.poetry.com/poem/42298/on-a-celebrated-event-in-ancient-history, access 11.06.2023.

Zorrilla José, La leyenda del Cid, at: http://www.icorso.com/SIDI/VARIOS/LA%20LEYENDA%20DEL%20CID%20-%20ZORRILLA%201882.pdf, access 11.06.2023.