Metodologia śledztwa w poszukiwaniu biografii Jerzego Siewierskiego

Abstrakt

Historia literatury, podobnie jak ludzka pamięć, bywa tak wybiórcza, jak i zawodna, co oznacza, że w mroku niepamięci znika wielu twórców każdej epoki. Zadaniem badacza bywa przywracanie pamięci o tych, których twórczość uzna za wartościową lub na tyle ciekawą, aby zechcieć się nad postacią pisarza pochylić. Niniejszy tekst traktuje o Jerzym Siewierskim, mocno zapomnianym pisarzu powojennej Polski i cichym współtwórcy sztandarowego czasopisma „Współczesność”, a jego celem jest próba odtworzenia biografii warszawskiego literata.

Ta praca nad przywracaniem Siewierskiego odbywa się za pomocą metod bliskich czytelnikom powieści kryminalnych – wszak z nich przede wszystkim zasłynął w PRL sam pisarz. Badane są więc ślady archiwalne, a więc ślady, które sam twórca po sobie pozostawił oraz te, które pozostały po nim bez udziału jego woli. Równolegle do badań nad archiwaliami toczą się „przesłuchania” świadków, czyli osób, które Siewierskiego znały i pamiętają, zwłaszcza zaś rozmowy z jego najbliższymi.

Z rozmów tych wyłania się postać przewrotna, inteligenta, a zarazem ciekawa – jednocześnie znacząca i pozostająca w cieniu wielkich rewolt. Co ciekawe, pewne elementy autokreacji pisarza pozwalają szukać subtelnych konotacji z ojcem powieści detektywistycznej, czyli Arthurem Conanem Doylem.

Poczynione obserwacje wydają się o tyle interesujące i wartościowe dla badań literackich, że Jerzemu Siewierskiemu nie poświęcono dotąd żadnego pełnego opracowania, a większość informacji o pisarzu pochodzi z rodzinnych archiwów Siewierskich, rozmów z jego bliskimi oraz pozostawionych przez pisarza pamiątek.