Miłość jako wartość orientująca działania rodziców wobec dziecka z niepełnosprawnością niezdolnego do samodzielnej egzystencji po osiągnięciu pełnoletności

Autor

DOI:

https://doi.org/10.15584/kpe.2022.11.2

Słowa kluczowe:

miłość, rodzicielstwo, dziecko z niepełnosprawnością, niezdolność do samodzielnej egzystencji po osiągnięciu pełnoletności

Abstrakt

Rodzicielstwo wnosi w życie matki i ojca istotne wartości i uczucia. Nowe doświadczenia łączą się z dawaniem, poświęceniem i przeżywaniem. Realizacja rodzicielstwa jest szczególnie trudna wobec dziecka niezdolnego do samodzielnej egzystencji po osiągnięciu pełnoletności. W takich sytuacjach rodzice, odwołując się do perspektywy miłości koncentrują się na trosce o postępy w rozwoju dziecka. Celem artykułu jest opisanie rodzicielstwa, realizowanego przez osoby wychowujące dzieci całkowicie zależne, w kontekście dążenia do określenia etapów tego procesu, jak też urzeczywistnianych wartości. W badaniach zastosowano strategie jakościowe (dążono do opisania rzeczywistości społecznie konstruowanej). Posłużono się metodą wywiadu swobodnego. Zgromadzone narracje poddano kategoryzacji i wyodrębniono cztery zasadnicze etapy w przebiegu rodzicielstwa wobec dzieci niezdolnych do samodzielnej egzystencji po osiągnięciu pełnoletności. Są to otwarcie na dziecko, poznanie, rozumienie i akceptacja, które orientują rodzicielskie działania w perspektywie miłości i troski.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Bakiera L., Stelter Ż., Rodzicielstwo z perspektywy rodziców dziecka pełnosprawnego i niepełnosprawnego intelektualnie, „Rocznik Socjologii Rodziny” 2010, t. XX.

Barłóg K., Wspomaganie rozwoju dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim w różnych formach edukacji wczesnoszkolnej, Rzeszów 2008.

Błasiak A., Dybowska E, Rodzicielstwo i jego znaczenie dla procesu wychowania dziecka [w:] Wybrane zagadnienia pedagogiki rodziny, red. A. Błasiak, E. Dybowska, Kraków 2010.

Brągiel J., Znaczenie przemian społecznych dla współczesnego rodzicielstwa [w:] Rodzicielstwo w kontekście współczesnych przemian społecznych, red. J. Brągiel, B. Górnicka, Opole 2012.

Czerw M., Muchacka-Cymerman A., Poczucie wsparcia odczuwanego przez rodziny wychowujące dzieci z niepełnosprawnościami, „Praca Socjalna” 2020, nr 5.

Flick U., Projektowanie badań jakościowych. Niezbędnik badacza, Warszawa 2011.

Frączek Z., Rodzina miejscem odkrywania wartości miłości [w:] Wartości w pedagogice. Miłość jako wartość we współczesnej pedagogice, red. W. Furmanek, Rzeszów 2009.

Furmanek W., Miłość jako zjawisko duchowości człowieka [w:] Wartości w pedagogice. Miłość jako wartość we współczesnej pedagogice, red. W. Furmanek, Rzeszów 2009.

Garbulińska-Charchut J., Rodzina a dziecko niepełnosprawne w wieku przedszkolnym [w:] Rodzina: naturalna, duchowa, społeczna, red. J. Zimny, Wrocław 2020.

Gawlik E., Znaczenie opieki wytchnieniowej dla rodziców osób o niepełnej sprawności jako formy wsparcia: rozważania wstępne [w:] Edukacja jutra: oferta edukacyjna odpowiedzi na problemy współczesności, red. A. Małek-Kamińska, P. Oleśniewicz, Warszawa 2020.

Homplewicz J., Etyka pedagogiczna, Rzeszów 1995.

Homplewicz J., Pedagogika rodziny, Rzeszów 2000.

Kawecki I., Szkice z metodologii jakościowych badań edukacyjnych, Rzeszów 2018.

Kawula S., Człowiek w relacjach socjopedagogicznych. Szkice o współczesnym wychowaniu, Toruń 2004.

Konecki K., Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana, Warszawa 2000.

Krąpiec M.A., Człowiek i prawo naturalne, Lublin 1999.

Kwak A., Społeczny i indywidualny wymiar rodzicielstwa [w:] Rodzicielstwo między domem, prawem, służbami społecznymi, red. A. Kwak, Warszawa 2008.

Lulek B., Miłość jako prawda istnienia, „Wychowawca” 1998, nr 9.

Lulek B., Miłość, wolność, otwartość, „Wychowawca” 1999, nr 9.

Lulek B., W poszukiwaniu dróg urzeczywistniania dobra dziecka. Pomiędzy współpracą a rywalizacją [w:] Wartości w pedagogice. Rodzina i szkoła środowiskami urzeczywistniania wartości, red. A. Długosz, Rzeszów 2015.

Lulek B., Wolność w wychowaniu, „Wychowawca” 2002, nr 2.

Ładyżyński A., Adopcja-rodzicielstwo na blogu odkrywane [w:] Rodzicielstwo w kontekście współczesnych przemian społecznych, red. J. Brągiel, B. Górnicka, Opole 2012.

Łukasik D., Niepełnosprawność dziecka a funkcjonowanie rodziny, „Studia Gdańskie” 2002, nr 47.

Marciniak‑Budecka D., Rodzicielstwo do-it-yourself, czyli refleksyjność współczesnego rodzicielstwa, „Pogranicze. Studia Społeczne” 2014, t. XXIV.

Marszałek J., Personalizm w pedagogice św. J. Bosko [w:] Poza kryzysem tożsamości w kierunku pedagogiki personalistycznej, red. F. Adamski, Kraków 1993.

Melosik Z., Edukacja uniwersytecka i stratyfikacja społeczna [w:] Edukacja i stratyfikacja społeczna, red. T. Gmerek, Poznań 2003.

Mendel M., Uczenie się rodziców, szkoła i Lifelong Learning [w:] Szkoła i rodzina w środowisku lokalnym – teoria i praktyka, red. A. Szczurek-Boruta, B. Chojnacka-Szynaszko, A. Gancarz, Toruń 2016.

Mendel M., Pedagogika miejsca wspólnego. Miasto i szkoła, Gdańsk 2017.

Obuchowska I., Rodzina a dziecko niepełnosprawne [w:] Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, red. I. Obuchowska, Warszawa 1991.

Orlikowska M., Bołtuć I., Rodzicielstwo w rodzinie z dzieckiem z niepełnosprawnością intelektualną, „Acta Scientifica Academiae Ostroviensis. Nauki Humanistyczne, Społeczne i Techniczne” 2018, nr 12.

Sidor-Piekarska B., Wybrane aspekty wychowania dziecka z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym w perspektywie matek oraz kadry pedagogicznej, „Annales Uniwersitatis Maria Curie Skłodowska” 2015, t. XVIII.

Sosnowski T., Rodzina i rodzicielstwo – stan, zagrożenia, pedagogiczne postulaty zmian [w:] Zagrożenia człowieka i idei sprawiedliwości społecznej, red. T. Pilch, T. Sosnowski, Warszawa 2013.

Sowa J., Proces rehabilitacji, Warszawa–Rzeszów 2005.

Stelter Ż., Pełnienie ról rodzicielskich wobec dziecka niepełnosprawnego intelektualnie, Warszawa 2013.

Stelter Ż., Sposób realizacji roli rodzicielskiej wobec dziecka niepełnosprawnego intelektualnie, „Polskie Forum Psychologiczne” 2014, t. 19.

Doświadczenie choroby w rodzinie, red. B. Szluz, Rzeszów 2019.

Szluz B., Doświadczenie choroby dziecka w rodzinie (na przykładzie zespołu Pradera-Williego) [w:] Obraz życia rodzinnego i intymność. Książka dedykowana Profesor Annie Kwak, red. M. Bieńko, M. Rosochacka-Gmitrzak, E. Wideł, Warszawa 2020.

Borek J., Problemy rodziny z dzieckiem niepełnosprawnym [w:] Świadomość edukacyjna rodziców i pedagogów dziecka w wieku szkolnym. Zagadnienia wybrane, red. J. Borek, Radom 2020.

Szymanowska J., Wyzwania współczesnego dzieciństwa i rodzicielstwa – prolegomena do rozważań teoretycznych i rozwiązań praktycznych w płaszczyźnie wspierania dziecka i rodziny [w:] Wyzwania współczesnego dzieciństwa i rodzicielstwa, praca socjalna w perspektywie działań wychowawczych, red. J. Szymanowska, Toruń 2014.

Theiss W., Dom i ojczyzna – miejsca w świecie bez miejsc. Trzy perspektywy [w:] Dom i ojczyzna. Dylematy wielokulturowości, red. D. Lalak, Warszawa 2008.

Zasępa E., Rodzina z dzieckiem z zaburzeniami w rozwoju [w:] Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży, red. I. Grzegorzewska, L. Cierpiałkowska, A. Borkowska, Warszawa 2020.

Pobrania

Opublikowane

2022-12-30

Jak cytować

Lulek, B. (2022). Miłość jako wartość orientująca działania rodziców wobec dziecka z niepełnosprawnością niezdolnego do samodzielnej egzystencji po osiągnięciu pełnoletności. KULTURA – PRZEMIANY – EDUKACJA, 11, 41–53. https://doi.org/10.15584/kpe.2022.11.2

Numer

Dział

Rodzina i szkoła - wspólne obszary kształcenia, wychowania i opieki