Przygotowanie wychowanków do odpowiedzialności ważnym zadaniem w czasach licznych zagrożeń aksjologicznych
DOI:
https://doi.org/10.15584/kpe.2023.12.8Słowa kluczowe:
wychowanie, wartości, odpowiedzialność, zagrożenia aksjologiczneAbstrakt
W dzisiejszych czasach braku jasnej hierarchii wartości, upadku autorytetów wprowadzanie wychowanków w świat wartości staje się dla wychowawców prawdziwym wyzwaniem. Właściwa hierarchia wartości jest czynnikiem niezbędnym do świadomego życia i podejmowania odpowiedzialnych decyzji, dokonywania pewnych wyborów oraz przejawiania określonych zachowań. Przygotowanie do życia w społeczeństwie wiąże się z kształtowaniem niezależności, wolności, podmiotowości, umiejętności dokonywania racjonalnych wyborów i ponoszenia za nie odpowiedzialności. Wychowanie do odpowiedzialności jest zadaniem ważnym w obliczu licznych zagrożeń aksjologicznych występujących w wielu obszarach życia człowieka. Niestety, nie jest to zadanie łatwe w czasach powszechnego zaniku poczucia odpowiedzialności. Odrzucanie odpowiedzialności jest konsekwencją błędnego rozumienia wolności. W artykule zasygnalizowano konieczność przygotowania wychowanków do odpowiedzialności jako wartości, która powinna stanowić cel edukacyjny.
Bibliografia
Albińska E., Odpowiedzialność [w:] Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. III, red. T. Pilch, Warszawa 2004.
Bauman Z., Moralność w niestabilnym świecie, Poznań 2006.
Bauman Z., Ponowoczesność jako źródło cierpień, Warszawa 2009.
Chałas K., Wychowanie ku wartościom. Elementy teorii i praktyki, t. 1: Godność, wolność, odpowiedzialność, tolerancja, Lublin–Kielce 2003.
Chałas K., Moc integracyjna wybranych wartości w budowaniu struktur aksjologicznych [w:] Wartości w pedagogice. Aksjologia pedagogiczna. Napięcia i współistnienie różnych wartości, red. W. Furmanek, A. Długosz, Rzeszów 2014.
Chałas K., Osoba i wartości ją opisujące jako źródło rozszerzającego się horyzontu wychowania [w:] Wartości w pedagogice. Teoria i praktyka wartości w pedagogice, red. W. Furmanek, Rzeszów 2011.
Chałas K., Maj A. (red.), Encyklopedia aksjologii pedagogicznej, Radom 2016.
Chłodna-Błach I., Odpowiedzialność [w:] Encyklopedia aksjologii pedagogicznej, red. K. Chałas, A. Maj, Radom 2016.
Denek K., Aksjologiczne aspekty edukacji szkolnej, Toruń 1999.
Denek K., Wartości i cele edukacji szkolnej, Poznań–Toruń 1994.
Denek K., Rola wartości w edukacji [w:] Wartości w pedagogice. Teoria i praktyka wartości w pedagogice, red. W. Furmanek, Rzeszów 2011.
Długosz A., Odpowiedzialność nauczyciela kategorią aksjologiczną [w:] Wartości w pedagogice. Aksjologia pedagogiczna. Napięcia i współistnienie różnych wartości, red. W. Furmanek, A. Długosz, Rzeszów 2014.
Długosz A., Znaczenie rodziny w wychowaniu do wolności [w:] Wartości w pedagogice. Teoria i praktyka wartości w pedagogice, red. W. Furmanek, Rzeszów 2011.
Frączek Z., Edukacja aksjologiczna wobec potrzeb współczesności, Rzeszów 2002.
Frączek Z., Wstęp do teorii wychowania, Rzeszów 2022.
Furmanek W., Człowiek, człowieczeństwo, wychowanie, Rzeszów1995.
Furmanek W., Aksjologia. Aksjologia pedagogiczna. Próba określenia zależności [w:] Wartości w pedagogice. Aksjologia pedagogiczna. Napięcia i współistnienie różnych wartości, red. W. Furmanek, A. Długosz, Rzeszów 2014.
Furmanek W., Rewolucja aksjologiczna. Zagrożenie dla rozwoju naszego społeczeństwa [w:] Wartości w pedagogice. Aksjologia pedagogiczna. Napięcia i współistnienie różnych wartości, red. W. Furmanek, A. Długosz, Rzeszów 2014.
Furmanek W., Sens życia kategorią pedagogiki wartości [w:] Wartości w pedagogice, red. W. Furmanek, Rzeszów 2005.
Homplewicz J., Etyka pedagogiczna, Rzeszów 1996.
Ingarden R., Książeczka o człowieku, Kraków 2003.
Kunicka M., Wychowanie a etyka odpowiedzialności, „Teraźniejszość. Człowiek. Edukacja” 2015, t. 18, nr 3(71).
Łuczyński A., Autorytet i odpowiedzialność w wychowaniu [w:] Wychowanie wobec współczesnych przemian społeczno-kulturowych, red. D. Bis, E. Smołka, R. Skrzyniarz, Lublin 2012.
Łuczyński A., Odpowiedzialność wychowawcza [w:] Encyklopedia aksjologii pedagogicznej, red. K. Chałas, A. Maj, Radom 2016.
Maj A., Miłość i odpowiedzialność – wzajemne związki i zależności w perspektywie pedagogicznej, „Roczniki Pedagogiczne” 2002, t. 13(49), nr 2.
Michalik M., O niektórych paradoksach odpowiedzialności [w:] Odpowiedzialność jako wartość i problem edukacyjny, red. A.M. de Tchorzewski, Bydgoszcz 1998.
Nowak M., Podstawy pedagogiki otwartej, Lublin 1999.
Nowak M., Teorie i koncepcje wychowania, Warszawa 2008.
Olbrycht K., Wychowanie do wartości – w centrum aksjologicznych dylematów współczesnej edukacji, „Paedagogia Christiana” 2012, nr 1/29.
Oleś P., System klasyfikacji wartości: założenia, zastosowanie, przegląd niektórych technik, „Roczniki Filozoficzne” 1983, t. XXXI, z. 4.
Skrzypniak R., Aksjologia pedagogiczna – współistnienie wartości w zróżnicowanych środowiskach [w:] Wartości w pedagogice. Aksjologia pedagogiczna. Napięcia i współistnienie różnych wartości, red. W. Furmanek, A. Długosz, Rzeszów 2014.
Tischner J., Myśli wyszukane, Kraków 2000.
Tischner J., Świat ludzkiej nadziei, Kraków 2005.
Tischner J., Etyka wartości i nadziei [w:] Wobec wartości, red. D. Von Hildebrand, J.A. Kłoczowski OP, J. Paściak OP, Poznań 1982.
Tyszkowa M., Kultura symboliczna, wartości i rozwój jednostki [w:] Wartości w świecie dziecka i sztuki dla dziecka, red. M. Tyszkowa, B. Żurakowski, Warszawa–Poznań 1984.
Urban-Kojs E., Kojs R., Niektóre uwarunkowania przekazu wartości kulturowych w rodzinie z małym dzieckiem [w:] Wartości w pedagogice. Teoria i praktyka wartości w pedagogice, red. W. Furmanek, Rzeszów 2011.
Wołoszyn W., Istota odpowiedzialności [w:] Odpowiedzialność jako wartość i problem edukacyjny, red. A.M. de Tchorzewski, Bydgoszcz 1998.
Wrońska K., Osoba i wychowanie. Wokół personalistycznej filozofii wychowania Karola Wojtyły Jana Pawła II, Kraków 2000.
Żebrowski J., Etyczne i aksjologiczne aspekty wychowania do odpowiedzialności, „Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość” 2010, t. 7.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 KULTURA – PRZEMIANY – EDUKACJA
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
