Czarna śmierć i lekcja życia – dwie odsłony

Piotr Salwa

doi:10.15584/tik.2021.3

Authors

Piotr Salwa Uniwersytet Warszawski (prof. em.)

DOI:

https://doi.org/10.15584/tik.2021.3

Keywords:

Giovanni Boccaccio, Giovanni Sercambi, Tuscany, old Italian novella, Black Death

Abstract

: The essay confronts two ways in which the Black Death motif is used in
two 14-Century Italian collections of novellas. In Giovanni Boccaccio’s Decameron the pestilence means the crisis of civilized forms of collective life, the decay of social relations and moral disarray. The protagonists in a sublime way reconstruct various forms of “art de vivre” distancing themselves from the brutal reality. Giovanni Sercambi perceive the plague as a divine punishment that strikes the entire society for collective sins. The only way of salvation is a pilgrimage-penance, and later the acceptance of a new political regime, in which all the power belongs to a preposto, elected for life, and the citizens are interested only in their private affairs and respect of severe moral principles.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Boccaccio G., Dekameron, przeł. Edward Boyé, tekst poprawił i uzupełnił Mieczysław Brahmer, z oryginałem porównał, przedmową i przypisami opatrzył Krzysztof Żaboklicki, Warszawa 1997.

Bremond C., Le Goff J., Schmitt J.-C., L’Exemplum, Brepols (Typologie des sources du Moyen Age occidental), Turnhout 1982.

Brugiantino V., Le cento novelle da messer Vincenzo Brugiantino dette in ottava rima, et tutte hanno la allegoria, con il proverbio a proposito della novella, Venezia 1554.

Croniche di Giovanni Sercambi lucchese, pubblicate sui manoscritti originali, a cura di Salvatore Bongi, Istituto Storico Italiano (Fonti per la Storia d’Italia), Lucca 1892.

Manikowska H., Topos czy rzeczywistość? O czarnej śmierci w Dekameronie raz jeszcze, „Studia Źródłoznawcze” 2015, vol. 53, s. 17–54.

Lee Alexandra R.A., The Bianchi of 1399 in Central Italy. Making Devotion Local, Brill, Leiden–Boston 2021.

Olson G., Literature as Recreation in the Later Middle Ages, Ithaca and London 1982.

Padoan G., Mondo aristocratico e mondo comunale nell’ideologia e nell’arte di Giovanni Boccaccio, “Studi sul Boccaccio” 1964, II, s. 81–216.

Picone M., Tre tipi di cornice novellistica: modelli orientali e tradizione narrativa medievale, “Filologia e critica” 1988, 13, s. 3–26.

Rutkowska-Płachcińska A., Dżuma w Europie zachodniej w XIV w.: straty demograficzne i skutki psychiczne, „Przegląd Historyczny” 1978, t. 69, nr 1, s. 75–102.

Salwa P., “Cacciato e isfolgorato dalla fortuna”: Variazioni sul tema dell’esilio e gli inizî della novella italiana, w: Exil und Heimatferne in der Literatur des Humanismus von Petrarca bis zum Anfang des 16. Jahrhunderts, hsg. von Francesco Furlan, Gabriel Simoneit und Hartmut Wulfram, Narr Francke Attempto Verlag, Tübingen 2019, s. 61–78.

Salwa P., Dawna nowela włoska – w poszukiwaniu definicji, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 1992, XXXVI, s. 53–73.

Salwa P., Dialogowość w dawnej noweli włoskiej, „Przestrzenie Teorii” 2008, nr 9, s. 41–52.

Salwa P., Historie zmyślone – historie prawdziwe. Ideologia i polityka w dawnej noweli toskańskiej, Warszawa 2000.

Simone F., Giovanni Boccaccio “fabbro” della sua prima fortuna francese, w: Il Boccaccio nella cultura francese, a cura di Carlo Pellegrini, Olschki, Firenze 1971, s. 49–80.

Sinicropi G., Studio introduttivo, w: G. Sercambi, Novelle, nuovo testo critico con studio introduttivo e note a cura di Giovanni Sinicropi, Firenze 1995, s. 9–32.

Szostek T., Exemplum w polskim średniowieczu, Warszawa 1997.

Wójcik J., Acedia jako problem pedagogiczny, https://katedra.uksw.edu.pl/publikacje/jakub_wojcik/acedia_jako_problem.pdf.