Miejsce (nie)powrotu. O wyobraźni i poezji Jana Darowskiego

Katarzyna Niesporek

doi:10.15584/tik.2020.20

Autor

Katarzyna Niesporek Uniwersytet Śląski w Katowicach

DOI:

https://doi.org/10.15584/tik.2020.20

Słowa kluczowe:

Jan Darowski, Brzezie, przestrzeń zamknięta, klucz, przeszłość, powrót

Abstrakt

Przedmiotem rozważań podjętych w artykule jest interpretacja wierszy Jana Darowskiego, które wskazują na problem niemożności powrotu poety do rodzinnego Brzezia nad Odrą. Choć artysta symbolicznie zamyka drzwi do przestrzeni, w której kiedyś mieszkał, to wciąż trzyma klucz, jakby zostawiając sobie szansę na zmianę decyzji. Poeta obawia się, że otworzy przestrzenie, do których nie chce wejść, dlatego bada naturę klucza i początkowo próbuje się go pozbyć. Kiedy autor nie zapomina o kluczu, udowadnia jego nieporęczność i niefunkcjonalność. Autor Drzewa sprzeczki ostatecznie wykorzystuje ją w inny sposób - do zabezpieczenia wspomnień z miejsca urodzenia i dzieciństwa. Zamykając ich w środku, metaforycznie „przekręcając” klucz, stara się ich - jako swoją arkadię - uchronić przed „zaśmiecaniem”.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

„Brzeski Parafianin” 2008, nr 2.

Bachelard G., Poetyka przestrzeni: szuflada, kufry i szafy, „Pamiętnik Literacki” 1976, nr 1.

Białoszewski M., Studium klucza, w: tegoż, Utwory zebrane, t. 1, Warszawa 1987.

Danilewicz Zielińska M., Szkice o literaturze emigracyjnej, Wrocław 1992.

Dant T., Kultura materialna w rzeczywistości społecznej. Wartości, działania, style życia, przekład zredagował i poprawił J. Barański, Kraków 2007.

Darowski J., Poezje, posłowie J. Wolski, Rzeszów 2015.

Darowski J., Unsere, posłowie A. Jakubowska-Ożóg, Rzeszów 2012.

Darowski M., Mój Tata albo człowiek rodzinny i pisarz, w: J. Darowski, Poezje, posłowie J. Wolski, Rzeszów 2015.

Dlaczego nie wracamy. Głos pisarzy polskich w wolnym świecie, Londyn 1956.

Jakubowska-Ożóg A., Posłowie, w: J. Darowski, Unsere, posłowie A. Jakubowska-Ożóg, Rzeszów 2012.

Kołodziej M., „I czekam na cud”. Glosa do biografii literackiej Jana Darowskiego, w: Trzeba się trzymać pięknych przyzwyczajeń. Twórczość Jana Darowskiego. Studia i szkice, red. Z. Ożóg i J. Wolski, Rzeszów 2012.

Kopaliński W., Klucz, w: tegoż, Słownik symboli, Warszawa 1990.

Kryszak J., Emigracyjne dusze wracają do kraju. Imaginacyjne i rzeczywiste powroty poetów, w: idem, A po ziemi wychodźcy idą w obce kraje. O poezji i poetach Drugiej Emigracji, Gdańsk 2010.

Księga cytatów z polskiej literatury pięknej od XIV do XX wieku, ułożona przez P. Hertza i W. Kopalińskiego, Warszawa 1975.

Kubiak Z., Atlantyda, w: Encyklopedia katolicka, t. 1: A i Ω – Babtyści, red. F. Gryglewicz, R. Łukaszyk, Z. Sułowski, Lublin 1973.

Lam A., Jak czytałem wiersze Jana Darowskiego do antologii „Opisanie z pamięci”, w: Trzeba się trzymać pięknych przyzwyczajeń. Twórczość Jana Darowskiego. Studia i szkice, red. Z. Ożóg i J. Wolski, Rzeszów 2012.

Olsen B., Fenomenologia rzeczy, w: W obronie rzeczy. Archeologia i ontologia przedmiotów, przeł. B. Shallcross, Warszawa 2013.

Wielgosz E., Poetyka negatywna w „Niespodziewanych żywotach” Jana Darowskiego, w: Trzeba się trzymać pięknych przyzwyczajeń. Twórczość Jana Darowskiego. Studia i szkice, red. Z. Ożóg i J. Wolski, Rzeszów 2012.

Wolski J., Jan Darowski. Okruchy biograficzne, w: Trzeba się trzymać pięknych przyzwyczajeń. Twórczość Jana Darowskiego. Studia i szkice, red. Z. Ożóg i J. Wolski, Rzeszów 2012.