W obronie języka ojczystego – o pragnieniu zachowania narodowości w "Wieczorach pielgrzyma" Stefana Witwickiego
DOI:
https://doi.org/10.15584/tik.2023.6Słowa kluczowe:
Stefan Witwicki, Wieczory pielgrzyma, narodowość, język francuski, tradycjaAbstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie stosunku Stefana Witwickiego do narodowości w jego Wieczorach pelgrzyma. W tym dziele autor wyraża zaniepokojenie językiem francuskim, którym Polacy coraz częściej posługują się także w swoich domach. Witwicki traktuje to jako zagrożenie dla polskiej kultury, którą jego zdaniem trzeba chronić, zwłaszcza w okresie niewoli. Pisarz postrzega język polski jako ważny element tożsamości narodowej, dbanie o język ojczysty uważa za szczególny wyraz wolności i niezależności wobec braku wolności politycznej. Witwicki próbuje przekonać rodaków, jak ważne jest kultywowanie polskich tradycji, niestety zauważa, że jego zalecenia nie są realizowane.
Downloads
Bibliografia
Baraszki, „Pszonka” 1844, oddz. 6, półark. 8.
Czajkowska A., Szlachcic w salonie. „Wieczory” w literaturze XIX i XX wieku wobec romantycznej gawędy, „Wiek XIX. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza” 2014, R. VII (XLIX).
Klimowicz M., Oświecenie, Warszawa 2002.
Kołłątaj H., Uwagi nad teraźniejszym położeniem tej części ziemi polskiej, którą od pokoju tylżyckiego zaczęto zwać Księstwem Warszawskim, Lipsk 1808. Cyt. za: A. Witkowska, R. Przybylski, Romantyzm, Warszawa 2007.
Korespondencja Fryderyka Chopina, t. 1, 1816-1831, oprac. Z. Helman, Z. Skowron, H. Wróblewska-Straus, Warszawa 2009.
„Kurier Warszawski” 1830, nr 128 z 13 maja.
Mickiewicz A., Dzieła wszystkie, t. 11: Przemówienia, oprac. S. Pigoń, wydanie dokonane z mocy uchwały Sejmu Ustawodawczego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 grudnia 1920 r., Warszawa 1933.
Mickiewicz A., Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego, w: tegoż, Dzieła, t. 5: Proza artystyczna i pisma krytyczne, oprac. Z. Dokurno, Warszawa 1999.
Parkitny M., Oświecenie sarmackie i początki polskiej nowoczesności, w: tegoż, Nowoczesność oświecenia. Studia o literaturze i kulturze polskiej drugiej połowy XVIII wieku, Poznań 2018.
Podgórski W. J., Stefan Witwicki (13.IX.1801–19.IV.1847). Zarys monograficzny, t. 1–2, Warszawa 1988.
Słowacki J., Ksiądz Marek, oprac. M. Piwińska, Wrocław 1991.
Węgrzyn I., Dylematy tradycjonalisty – wątpliwości reformatora – samotność twórcy: „Wieczory wołyńskie” Józefa Ignacego Kraszewskiego, „Wiek XIX: Rocznik Towarzystwa Literackiego imienia Adama Mickiewicza” 2012, R. 5 (47).
Witwicki S., Edmund, wstęp i oprac. M. Sokołowski, oprac. aneksu i wprowadzenia M. Burzka-Janik, red. tomu J. Ławski i H. Krukowska, Białystok 2015.
Witwicki S., Piosnki sielskie, poezje biblijne i inne wiersze, wstęp: Żyw dotąd w młodej Chopina piosence, wybór, układ i oprac. tekstu W. J. Podgórski, Warszawa 1986.
Witwicki S., Wieczory pielgrzyma. Rozmaitości moralne, literackie i polityczne przez Stefana Witwickiego, wyd. drugie, przejrzane i pomnożone, t. 1, Paryż 1844.
Witwicki S., Wieczory pielgrzyma. Rozmaitości moralne, literackie i polityczne przez Stefana Witwickiego, wyd. drugie pomnożone, t. 2, Paryż 1845.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Tematy i Konteksty
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
