Genologia wobec rewolucji cyfrowej. Przypadek reportażu
DOI:
https://doi.org/10.15584/tik.2022.4Słowa kluczowe:
intermedialność, multimedialność, transmedialność, konwergencja, agregacyjność, uczestnictwo, reportaż, sieć, internet, gatunek, czasopismo, książkaAbstrakt
I compare the concept of today intermedial reportage to that before Internet era. Several features of this genre, usually considered as purely contemporary ones, can be found in the works of 20th century Polish writers including interwar period. Multi-, trans- and intermedial reportages, multiplication of their editorial channels and some forms of participation can be discovered before time of World Wide Web, on condition that we take into consideration newspaper editions, not only those in the books. Digital revolution then looks merely like a change of carrier rather than a huge turn in the history of some literary genres. Moreover, what it offers (internet channels, social media), is of much less durability than traditional paper texts, and readers’ participation here is frequently limited to commentaries or some cues for authors. Many of them vanish shortly afterwards, what makes a ‘participatory culture’ a cultural illusion.
Downloads
Bibliografia
Balme Ch., Wprowadzenie do nauki o teatrze, przeł. W. Dudzik, M. Leyko, Warszawa 2002.
Bauer Z., Problem intermedialności reportażu międzywojennego, w: Reportaż w dwudziestoleciu międzywojennym, red. K. Stępnik, M. Piechota, Lublin 2004.
Bolter J. D., Przestrzeń pisma: komputery, tekst i remediacja druku, tłum. A. Małecka i M. Tabaczyński, Kraków–Bydgoszcz 2014.
Bolter J. D., Grusin R., Remediation. Understanding New Media, Cambridge 1999.
Buszkowska K., Fotografia reportażowa w relacji z tekstem, w: Literatura bez fikcji. Między sztuką a codziennością. W stronę nowej syntezy, t. 3, red. M. Hopfinger, Z. Ziątek, T. Żukowski, Warszawa 2018.
Fidler R., Mediamorphosis: Understanding New Media, Pine Forge Press 1997.
Frukacz K., Między ekonomią a afektywnością. Polski reportaż w paradygmacie kultury uczestnictwa, „Teksty Drugie” 2019, z. 6.
Frukacz K., Od prasowego odcinka do snapa. Nowe wymiary cykliczności polskiego reportażu, „Zeszyty Prasoznawcze” 2022, nr 1.
Frukacz K., Projekt: książka. O agregacyjności reportażu, „Tekstualia” 2016, z. 4.
Glensk U., Historia słabych. Reportaże i życie w dwudziestoleciu (1918–1939), Kraków 2014.
Głowiński M., Kapuściński: reportaż jako sztuka, w: Życie jest z przenikania. Szkice o twórczości Ryszarda Kapuścińskiego, red. B. Wróblewski, Warszawa 2008.
Higgins D., Intermedia, „Something Else Newsletter” 1966, vol. 1, no. 1.
Hiippala T., The Multimodality of Digital Longform Journalism, „Digital Journalism” 2017, z. 5.
Hopfinger M., Literatura i media po 1989 roku, Warszawa 2010.
Horodecka M., Zbieranie głosów. Sztuka opowiadania Ryszarda Kapuścińskiego, Gdańsk 2010.
Jakubas A., Reportaż wirtualny. Nowe dziennikarstwo internetowe, w: Literatura bez fikcji. Między sztuką a codziennością. W stronę nowej syntezy, t. 3, red. M. Hopfinger, Z. Ziątek, T. Żukowski, Warszawa 2018.
Jenkins H., Kultura konwergencji. Zderzenie starych i nowych mediów, przeł. M. Bernatowicz, M. Filiciak, Warszawa 2007.
Kąkolewski K., Wokół estetyki faktu, „Studia Estetyczne” 1965, t. 2.
Kędzierska N., Relacja fotografia – tekst w pierwodrukach prasowych „Szachinszacha” Ryszarda Kapuścińskiego i „Opowieści galicyjskich” Andrzeja Stasiuka, Warszawa 2021. Praca dyplomowa złożona w Archiwum Prac Dyplomowych Uniwersytetu Warszawskiego.
Leszczyński A., Kiedy reporter gra nie fair, „Gazeta Wyborcza”, 27–28.02.2010.
Mandziej I., Między reportażem a mikropowieścią. O „Sublokatorce” Hanny Krall, „Pamiętnik Literacki” 1983, z. 3.
Maziarski J., Anatomia reportażu, Kraków 1966.
Pietrzak P., Od powieści w odcinku do reportażu prasowego – kompozycja, kontekst, funkcja, w: Literatura polska w świecie, t. 7: Reportaż w świecie, światowość reportażu, red. K. Frukacz, Katowice 2019.
Pietrzak P., Powieść w świecie prasy. Bolesław Prus i inni, Warszawa 2017.
Pleszkun-Olejniczakowa E., O reportażu radiowym, w: Reportaż w dwudziestoleciu międzywojennym, red. K. Stępnik, M. Piechota, Lublin 2004.
Szydłowska J., Polski reportaż XXI w. wobec tradycji gatunku i wyzwań komunikacyjnych współczesności, w: Prasa w dobie nowych mediów, red. R. Robicka, A. Staniszewski, Olsztyn 2014.
Wańkowicz M., Poszerzenie konwencji reportażu, w: tegoż, Karafka La Fontaine’a, Kraków 1972, t. 1.
Wat A., Mój wiek. Pamiętnik mówiony, t. 1, Warszawa 1990.
Ziątek Z., Dwa dwudziestolecia. Literatura jako reportaż i reportaż jako literatura, w: Nowe dwudziestolecie (1989–2009). Rozpoznania. Hierarchie. Perspektywy, red. H. Gosk, Warszawa 2010.
Ziątek Z., Reportaż – fotografia – nowe kryteria wiarygodności, w: Między sztuką a codziennością. W stronę nowej syntezy, t. 1, red. M. Hopfinger, Z. Ziątek, T. Żukowski, Warszawa 2016.
Żyrek-Horodyska E., Intermedialny, transmedialny, multimedialny. Reportaż wobec cyfrowej mediamorfozy, „Teksty Drugie” 2019, z. 6.
Żyrek-Horodyska E., Reportaż intermedialny Jacka Hugo-Badera i Filipa Springera, „Teksty Drugie” 2018, z. 5.
B. S., Zadania społeczeństwa polskiego na Wołyniu, „Kurier Polski” 1935, nr 359.
Czy potrzebna była końska kuracja? (rozmowa Adama Szostkiewicza, ks. Adama Bonieckiego, Józefy Hennelowej, Henryka Woźniakowskiego, Jarosława Gowina i Andrzeja Romanowskiego), „Tygodnik Powszechny” 1993, nr 24.
Domosławski A., Kapuściński non-fiction, Warszawa 2010.
Hełczyński B., Nie wolno nam się wyrzekać czwartej części naszego narodu, „Kurier Polski” 1935, nr 347.
Hugo-Bader J., Boskie światło, interaktywna.wyborcza.pl [obecnie niedostępny]; wydanie książkowe jako Długi film o miłości. Powrót na Broad Peak, Kraków 2014.
Hugo-Bader J., Dzienniki kołymskie, Wołowiec 2011 (wcześniej zamieszczone w serwisie wyborcza.pl).
Kapuściński R., Ghana z bliska, „Polityka” 1960, nr 9–18 oraz Kongo z bliska, „Polityka” 1961 nr 12–25; wydanie książkowe jako Czarne gwiazdy, Warszawa 1963.
Kapuściński R., Katharsis oraz Martwy płomień, „Kultura” 1979, nr 30 – „Kultura” 1981, nr 33 (z przerwami); wydanie książkowe jako Szachinszach, Warszawa 1982.
Kapuściński R., Trochę Etiopii, Idzie, idzie oraz Rozpad, „Kultura” 1978, nr 8–27; wydanie książkowe jako Cesarz, Warszawa 1978.
Kowalewski J., Wspólny rynek i Afryka, „Polityka” 1961, nr 20.
Krzemieniowa T., Przypowieść z pierwszych stron gazet, „Kultura” 1979, nr 3.
Luft B., Moja prywatna Rumunia, „Plus Minus” 2001, nr 31.
Maryl M., Życie literackie w sieci: pisarze, instytucje i odbiorcy wobec przemian technologicznych, Warszawa 2015.
Nałęcz Dobrowolski M., Krytykujemy, „Antena” 1935, nr 52.
Pasierbiński T. M., Afryka 1961, „Polityka” 1961, nr 8.Pasierbiński T. M., Nadszedł moment, „Polityka” 1961, nr 15.
Pasierbiński T. M., Nadzieja i rzeczywistość, „Polityka” 1961, nr 7.
Pasierbiński T. M., Zygzaki, „Polityka” 1961, nr 25.
Polska w Afryce [b. a.], „Polityka” 1961, nr 6.
Prus B., Placówka, pierwodruk prasowy w tygodniku „Wędrowiec” 1885 nr 12–52, 1886 nr 1–3, 8, 14, 20; wydanie książkowe: Warszawa 1886.
Pruszyński K., Listy z Hiszpanii oraz W zielonym Euzkadi, „Wiadomości Literackie” 1936, nr 47 – 1937, nr 22 (z przerwami); wydanie książkowe jako W czerwonej Hiszpanii, Warszawa 1937.
Sobański A., Niemcy po przewrocie, „Wiadomości Literackie” 1933, nr 27–34; wydanie książkowe jako Cywil w Berlinie, Warszawa 1934.
Springer F., Miasto Archipelag. Polska mniejszych miast, Kraków 2016 (wcześniej teksty zamieszczane na blogu tygodnika „Polityka” od marca 2015 roku: https://portretymiast.blog.polityka.pl/category/miastoarchipelag/).
Stasiuk A., Epitafium dla PGR-u, „Tygodnik Powszechny” 1993, nr 11.
Stasiuk A., Jadąc do Babadag, „Plus Minus” (dodatek do „Rzeczypospolitej”) 2000, nr 31 – 2002, nr 31 oraz „Tygodnik Powszechny” 2002 nr 14, 2003 nr 1, 2003 nr 6; wydanie książkowe: Wołowiec 2004.
Stasiuk A., Miejsce, „Tygodnik Powszechny” 1993, nr 45.
Stasiuk A., Opowieści galicyjskie (książka), Wołowiec 1995.
Stasiuk A., Opowieści galicyjskie, „Tygodnik Powszechny” 1994, nr 15, 17, 20, 25, 32, 38 oraz 1995 nr 9, 19, 33.
Stasiuk A., Polskie Imiona, „Tygodnik Powszechny” 1993, nr 24, 28, 31.
Suchowiejko M., Powrót nad Morze Czarne, „Plus Minus” 2001, nr 31.
Suchowiejko M., Samolot albo furmanka, „Plus Minus” 2001, nr 31.
Szczygieł M., Nie ma, Warszawa 2019.
Szczygieł M., Projekt: prawda, Warszawa 2016 (wybór felietonów publikowanych przez autora w „Dużym Formacie”, także po wydaniu książki).
Wańkowicz M., Na tropach Smętka, „Kurier Poranny” 1935, nr 345 – 1936, nr 130 (z przerwami); wydanie książkowe: Warszawa 1936.
Według Balcerowicza (wywiad), „Tygodnik Powszechny” 1993, nr 24.
Zahorska S., Listy z Nowego Wschodu, „Wiadomości Literackie” 1935, nr 16, 24, 27, 31, 35.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Kategorie
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Tematy i Konteksty
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
