„Natchnienie poezji było nie do wysłowienia ani opisania”. Uczta u Januszkiewicza i prelekcje w Collège de France wśród paryskich osobliwości w dzienniku Franciszka Salezego Gawrońskiego
DOI:
https://doi.org/10.15584/tik.2022.20Słowa kluczowe:
Franciszek Salezy Gawroński, pamiętnik, Wielka Emigracja, Uczta u Januszkiewicza, Franciszek Salezy Gawroński, pamiętnik, Wielka Emigracja, Uczta u Januszkiewicza, Adam Mickiewicz, Collège de France, Collège de FranceAbstrakt
Franciszek Salezy Gawroński (1787-1871) był żołnierzem napoleońskim, politykiem, działaczem społecznym i pamiętnikarzem. Szczególne znaczenie w jego dorobku ma niepublikowany dotąd pamiętnik napisany podczas podróży po Europie w latach 1839-1841. Dzieło to, napisane w bardzo indywidualnym stylu, wyraźnie różni się od innych utworów niefikcjonalnych powstałych w epoce romantyzmu - dlatego zasługuje na szczególną uwagę. Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej przedstawiam najważniejsze informacje o autorze pamiętnika i ogólnie charakteryzuję treść tego dzieła. W drugiej części przedstawiam fragment pamiętnika napisany podczas pobytu w Paryżu. W tym czasie Gawroński spotykał się z wieloma przedstawicielami polskiej emigracji (m.in. z Adamem Mickiewiczem, Adamem Jerzym Czartoryskim, generałem Henrykiem Dembińskim) i brał udział w ważnych wydarzeniach w środowisku polskim.
Downloads
Bibliografia
Bronowski F., Parczewski Konstanty (1801–1855), w: Polski Słownik Biograficzny, 1980, t. 25.
Handelsman M., Bystrzonowski Ludwik (1797–1878), w: Polski Słownik Biograficzny, t. 3, Kraków 1937.
Gawroński F.S., Dziennik podróży przez Szwaycaryą, Niemcy nad Renem, Belgią, Hollandyą, Flandrią, Francyą, Anglią, Saxonią. 1840–1841 [Ossolineum, rękopis sygn. 5691/1].
Gawroński F.S., Dziennik z podróży do Włoch i Szwajcarii w latach 1939–1840 [Ossolineum, rękopis sygn. 17936/1].
Hass L.J., Wolnomularze polscy w kraju i na świecie 1821–1999. Słownik Biograficzny, Warszawa 1999.
Jabłoński Z., Mieroszewski Ignacy (1787–1854) w: Polski Słownik Biograficzny, t. 20.
Krasiński Z., Listy do Delfiny Potockiej, oprac. i wstępem poprzedził Z. Sudolski, t. I, Warszawa 1975.
Jaźwiński A., Mèthode polonaise. Application à la chronologie et à l’histoire, Paris 1834.
Jaźwiński A., Nowa metoda uczenia chronologii, Wilno 1837.
Kieniewicz S., Kniaziewicz Karol Otto (1762–1842), w: Polski Słownik Biograficzny, t. 13.
Kieniewicz S., Nabielak Ludwik (1804–1883), w: Polski Słownik Biograficzny, t. 22, s. 418–421.
Kopiński A., Zapomniany mistrz pamięci, „Plus Minus” z 4.01.2014.
Kronika życia i twórczości Mickiewicza [cz. 3], Mickiewicz w Collège de France: październik 1840 – maj 1844, red. S. Pigoń, oprac. Z. Makowiecka, Warszawa 1968.
Lewak A., Franciszek Grzymała (1790–1871), w: Polski Słownik Biograficzny, t. 9.
Lewicki A., Gawroński (Rawita) Franciszek Salezy (1787–1871), w: Polski Słownik Biograficzny, t. 7, Kraków 1948–1958.
Maciąg K., W kręgu problematyki pamiętników z podróży po Europie Franciszka Salezego Gawrońskiego, „Journal of Humanities and Social Sciences”, 2020 nr 2(15). http://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/5992
Maciąg K., „Na herbacie o ósmej u Mickiewicza”. O źródłowych i historycznoliterackich aspektach pamiętników z podróży po Europie Franciszka Salezego Gawrońskiego, w: „Rzucając wyzwanie ludzkiemu przemijaniu”. Zagadnienia literackie oświecenia postanisławowskiego i inne. Księga pamiątkowa w dziesięciolecie śmierci Profesora Piotra Żbikowskiego, red. J. Kowal, M. Nalepa, R. Magryś, Rzeszów 2021.
Mickiewicz A., Dzieła, t. VIII: Literatura słowiańska. Kurs pierwszy, oprac. J. Maślanka, Warszawa 1997.
Słowacki. Encyklopedia, oprac. J.M. Rymkiewicz, Warszawa 2010.
Rocznik Towarzystwa Historyczno-Literackiego w Paryżu. Rok 1873–1878, Poznań 1879, t. II.
Skorupkowie 1830–1844 http://www.jura-pilica.com/?1830-1844-skorupkowie,31 (dostęp: 8.05.2022).
Tyrowicz M., Krosnowski Adolf (1799–1875), w: Polski Słownik Biograficzny, t. 15, s. 341.
Tyrowicz M., Krosnowski Walenty (1814–1878), w: Polski Słownik Biograficzny, t. 15, s. 341–342.
Wikieluk A., Skórkowski Alfons (1809–1862), w: Polski Słownik Biograficzny, t. 38.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Kategorie
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Tematy i Konteksty
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
