Znaczenia pieśni w wierszu Do obywatela Johna Brown

Agnieszka Nurzyńska-Kozak

doi:10.15584/tik.2022.8

Autor

Agnieszka Nurzyńska-Kozak Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie https://orcid.org/0000-0001-7597-983X

DOI:

https://doi.org/10.15584/tik.2022.8

Słowa kluczowe:

Cyprian Norwid, pieśń, sakralizacja, transgresja, akt performatywny, compassio, Stabat Mater

Abstrakt

Celem artykułu była analiza znaczeń pieśni oraz ich przekształceń w wierszu Cypriana Norwida Do obywatela Brown. W efekcie interpretacyjnych przybliżeń (szczególnie do frazy inicjalnej oraz momentu kulminacji utworu) polisemiczna „pieśń” Norwida jawi się jako nie tylko rodzaj utworu lirycznego, określenie synonimiczne dla poezji w ogólności, lecz także jako akt o właściwościach performatywnych i transgresyjnych, prowadzący podmiot wiersza – również na drodze specyficznie „muzycznego” ukształtowania tekstu – ku doświadczeniu epifanii sacrum (motywy maryjne i chrystologiczne).

Downloads

Bibliografia

Dickinson S., Aktualność „Do obywatela Johna Brown”, „Ethos” 1992, nr 4 (20), s. 162–165.

Dickinson S., Norwid a dzieje Browna, „Studia Norwidiana” 1999, nr 8, s. 87–108.

Kamieńska A., Od Czarnolasu. Najpiękniejsze wiersze polskie, Warszawa 2000.

Korzeniewska E., Miriam a Norwid, „Pamiętnik Literacki” 1965, 56/2, s. 407–424.

Libera Z., Do obywatela Johna Brown, w: Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny, t. I, Warszawa 1984, s. 192.

Libera Z., Norwid o Johnie Brownie, w: Nowe studia o Norwidzie, red. J. Z. Jakubowski, Warszawa 1961, s. 81–97.

Liryka Cypriana Norwida, red. P. Chlebowski, W. Toruń, Lublin 2003, s. 107–117.

Mickiewicz A., Literatura słowiańska. Kurs pierwszy, wykład III z 5 stycznia 1841 r. [w:] Dzieła, Wyd. Jub., t. VIII, s. 37–38.

Mickiewicz A., Stepy akermańskie, w: Sonety Adama Mickiewicza, Moskwa 1829, s. 29.

Nieukerken van A., Perspektywiczność sacrum. Szkice o Norwidowskim romantyzmie, Warszawa 2007, s. 13.

Norwid C., Pisma wszystkie, zebrał, tekst ustalił, wstępem i krytycznymi uwagami opatrzył J. W. Gomulicki, t. I: Wiersze, Warszawa 1971.

Stanisz M., Spory o sonet we wczesnoromantycznej krytyce romantycznej, t. 12 z serii „Polityka Krytycznoliteracka w Polsce”, red. S. Panek, Poznań 2019.

Tomaszewski M., Od wyznania do wołania. Studia nad pieśnią romantyczną, Kraków 1997.

Tomaszewski M., Pieśń polska. Chopin, Moniuszko, Karłowicz, Szymanowski. Studia i interpretacje, Kraków 2019.

Zamojska-Hutchins D., Form and substance in Cyprian Norwid’s poetry, “The Polish Review” 1983, vol. XXIII, no. 4, s. 29–43.