Szkolnictwo specjalne na ziemiach polskich w XIX i początkach XX w. (ze szczególnym uwzględnieniem zaboru austriackiego)

Autor

  • Roman Pelczar Uniwersytet Rzeszowski

DOI:

https://doi.org/10.15584/kpe.2018.6.2

Słowa kluczowe:

Szkolnictwo w Galicji, szkolnictwo specjalne w Polsce w czasach zaborów, szkoły dla niewidzących w Polsce, szkoły dla głuchych w Polsce, szkoły dla niepełnosprawnych umysłowo w Polsce, szkoły dla dzieci zdemoralizowanych w Polsce

Abstrakt

Celem artykułu było ukazanie uwarunkowań, które w XIX w. przyczyniły się do powstania pierwszych szkół specjalnych dla dzieci niepełnosprawnych i wymagających specjalnej troski. Miało to miejsce na ziemiach polskich w czasach zaborów. Główną uwagę zwrócono na działania w tym zakresie, podjęte w zaborze austriackim. Do zreferowania tematu wykorzystano literaturę naukową, odnoszącą się do szczegółowych zagadnień składających się na tytułowy problem badawczy. Na system szkolnictwa specjalnego składały się w tym czasie następujące typy szkół: dla głuchych, niewidzących, upośledzonych umysłowo oraz zdemoralizowanych. Zostały one w artykule kolejno omówione. Ponadto szkolnictwo specjalne na ziemiach polskich zostało skonfrontowane z podobnym szkolnictwem działającym w różnych krajach europejskich.

Downloads

Bibliografia

Balukiewicz M., O opiece nad dzieckiem głuchoniemym w Galicji (na przykładzie Lwowa), „Chowanna” 2004, nr 1.

Draus J., Terlecki R., Historia wychowania. Wiek XIX i XX, WAM, Kraków 2005.

Édouard Séguin, https://en.wikipedia.org/wiki/Édouard_Séguin (dostęp: 09.08.2018).

Haratyk A., Opieka nad dziećmi i młodzieżą [w:] Szkolnictwo i oświata w Galicji 1772–1918, red. A. Meissner, J. Dybiec, J. Krawczyk, K. Szmyd, Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów 2015.

Hellmann J., Stan i potrzeby szkolnictwa specjalnego w Polsce, „Szkoła Specjalna” 1924/25, nr 1.

Instytut Moralnie Zaniedbanych Dzieci, http://odkrywcawarszawy.blogspot.com/2013/07/instytut-moralnie-zaniedbanych-dzieci.html (dostęp: 09.08.2018).

Iwańska K., Szkolnictwo specjalne w dwudziestoleciu międzywojennym – zestawienie bibliograficzne w wyborze za lata 1921–2012, „Infotezy” 2013, 2, http://www.ujk.edu.pl/infotezy/ojs/index.php/infotezy/issue/view/8 (dostęp: 09.08.2018).

Jan Piltz, https://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Piltz (dostęp: 09.08.2018).

Kulbaka J., Z dziejów opieki i kształcenia upośledzonych umysłowo, „Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo” 2009, nr 1.

Lipkowski O., Początki szkolnictwa specjalnego [w:] Historia wychowania, t. II, red. Ł. Kurdybacha, PWN, Warszawa 1967.

Marcinkowska B., Kształcenie uczniów z niepełnosprawnością w Polsce – przeszłość, teraźniejszość, przyszłość, „Psychologia Wychowawcza” 2015, nr 7.

Mauersberg S., Opieka nad dzieckiem i szkolnictwo specjalne [w:] Historia wychowania. Wiek XX, t. I, red. J. Miąso, PWN, Warszawa 1984.

Obara T., System kształcenia osób upośledzonych umysłowo, http://www.profesor.pl/mat/na9/pokaz_material_tmp.php?plik=na9/na9_t_obara_170204_2.php&id_m=9176 (dostęp: 09.08.2018).

Pękowska M., Lwowskie zakłady dla głuchych i niewidomych dzieci w latach 1830–1914, Akademia Świętokrzyska, Kielce 2003.

Róża Czacka, https://pl.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3%C5%BCa_Czacka (dostęp: 09.08.2018).

Śliwa S., Wybrane problemy resocjalizacji nieletnich w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, Instytut Śląski, Opole 2013.

Świeboda J., Edukacja Żydów w Galicji 1772–1918, „Prace Historyczno-Archiwalne” 1994, nr 2.

Trębicka-Postrzygacz B., Zakład Głuchych we Lwowie (1830–1930), „Audiofonologia” 2002, nr 22.

Wątroba A., Kształtowanie się integracji dzieci z upośledzeniem umysłowym od starożytności po czasy współczesne, http://www.bielsko.tnbsp.pl/integracja.html (dostęp: 09.08.2018).

Zalas K., Szkolnictwo specjalne w Częstochowie w okresie międzywojennym. Zarys problematyki, „Rocznik Polsko-Ukraiński” 2014, R. 16.

Pobrania

Opublikowane

2018-12-15

Jak cytować

Pelczar, R. (2018). Szkolnictwo specjalne na ziemiach polskich w XIX i początkach XX w. (ze szczególnym uwzględnieniem zaboru austriackiego). KULTURA – PRZEMIANY – EDUKACJA, 6, 13–21. https://doi.org/10.15584/kpe.2018.6.2

Numer

Dział

Historyczne źródła, ciągłość i zmiana myśli edukacyjnej

Inne teksty tego samego autora