Z pragmatyki działalności instruktorów szkolenia ideologicznego nauczycieli u schyłku okresu stalinowskiego na przykładzie miasta Tarnowa i powiatu tarnowskiego
DOI:
https://doi.org/10.15584/kpe.2020.8.3Słowa kluczowe:
oświata w Polsce Ludowej, szkolenie ideologiczne nauczycieli; indoktrynacja, instruktorzy samokształcenia ideologicznego, Związek Nauczycielstwa Polskiego, Tarnów, powiat tarnowskiAbstrakt
Artykuł dotyczy problematyki organizacji akcji masowego szkolenia ideologicznego nauczycieli w Polsce Ludowej w latach 1949–1956. Obejmuje jej wycinek związany z działalnością powiatowych instruktorów samokształcenia ideologicznego, którzy byli niezwykle istotnym ogniwem tego procesu, realizowanego przez Związek Nauczycielstwa Polskiego. Opracowanie skupia się na praktycznej stronie ich aktywności, polegającej przede wszystkim na organizacji, prowadzeniu i nadzorze nad pracą zespołów szkolenia ideologicznego w szkołach. Temat ten jest przedstawiony na przykładzie działalności instruktorów miasta Tarnowa i powiatu tarnowskiego, u schyłku okresu stalinizmu w PRL. Celem masowego szkolenia ideologicznego była indoktrynacja środowiska nauczycielskiego, tak aby uczący byli gotowi do realizacji nowych programów nauczania, zaznajomili się z nową terminologią filozofii, socjologii i ekonomii politycznej, a także naukami pedagogicznymi opartymi na marksizmie-leninizmie. Tym samym mieli włączyć się w budowanie socjalistycznego państwa, zgodnie z oczekiwaniami partii komunistycznej.
Downloads
Bibliografia
Chmielewski W. J., Kształcenie nauczycieli w okresie ideologizacji szkolnictwa (1944–1956), Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2006 .
Cieśleńska B., Wkład Związku Nauczycielstwa Polskiego w Płocku w dokształcanie i doskonalenie nauczycieli w latach 1945–1989, „Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego” 2018, nr 10, s. 55–82.
Dormus K., Wizerunek nauczyciela na łamach „Ruchu Pedagogicznego” i „Nowej Szkoły” w latach 1945–1956 [w:] R. Grzybowski (red.), Zaangażowanie? Opór? Gra? Szkic do portretu nauczyciela w latach PRL-u, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, 2013, s. 443–454.
Grześ B., ZNP w Polsce Ludowej [w:] B. Grześ (red.), Związek Nauczycielstwa Polskiego. Zarys dziejów 1905–1985, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1986, s. 365-592.
Grześ B., Związek Nauczycielstwa Polskiego od korzeni do współczesności, Związek Nauczycielstwa Polskiego, Warszawa 2000.
Juśko P., Konferencje rejonowe jako forma doskonalenia zawodowego nauczycieli na przykładzie szkół podstawowych Tarnowa i powiatu tarnowskiego w latach 1945–1975, „Krakowskie Studia Małopolskie” 2011, nr 15, s. 422–438.
Juśko P., Nauczyciele szkół podstawowych Tarnowa i powiatu tarnowskiego w Związku Nauczycielstwa Polskiego w latach 1945–1975 [w:] E. Juśko, C. Sterkowicz (red.), Studia do dziejów
Związku Nauczycielstwa Polskiego w Tarnowie i w powiecie tarnowskim. W 70. rocznicę powstania Tajnej Organizacji Nauczycielskiej, Tarnów 2009, Zarząd Oddziału Związku Nauczycielstwa Polskiego w Tarnowie, s. 43–67.
Juśko P., Szkolenie ideologiczne kadr nauczycielskich szkół podstawowych Tarnowa i powiatu tarnowskiego w latach 1949–1956, „Tarnowskie Studia Historyczne” 2009, t. 1, s. 60-76.
Kosińki K., O nową mentalność. Życie codzienne w szkołach 1945–1956, Wydawnictwo Trio, Warszawa 2000.
Koźmian D., Przemiany polityczno-ustrojowe w Polsce i ich wpływ na formowanie oblicza wychowawczego szkoły w latach 1949–1956 [w:] E. Gorloff, R. Grzybowski, A. Kołakowski (red.), Edukacja w warunkach zniewolenia i autonomii (1945–2009), Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2010, s. 29–41.
Kryńska E., Mauersberg S., Indoktrynacja młodzieży szkolnej w Polsce w latach 1945–1956, Trans Humana, Białystok 2003.
Mauersberg S., Indoktrynacja komunistyczna nauczycieli polskich w latach 1947–1956, [w:] R. Grzybowski (red.), Oświata, wychowanie i kultura w rzeczywistości społeczno-politycznej Polski Ludowej (1945–1989). Rozprawy i szkice, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2005, s. 115–123.
Mielczarek F., Ideologiczno-polityczna indoktrynacja nauczycieli w Polsce w latach 1945-1956, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 1997.
Radziszewska M. J., Nauczyciele szkół powszechnych i podstawowych na Warmii i Mazurach (1945–1956), Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2011.
Ryba M., Szkoła w okowach ideologii. Szkolna propaganda komunistyczna w latach 1944–1956, Fundacja Servire Veritati Instytut Edukacji Narodowej, Lublin 2006.
Sterkowicz C., Związek Nauczycielstwa Ludowego, Związek Nauczycieli Szkół Powszechnych, Związek Nauczycielstwa Polskiego [w:] S. Potępa (red.), Tarnów. Wielki Przewodnik, t. 7 Zawale, Tarnowskie Towarzystwo Kulturalne, Tarnów 2000, s. 41–60.
Szuba L., Polityka oświatowa państwa polskiego w latach 1944–1956, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2002.
Zawadka K., Partia a oświata w latach 1949–1956 na przykładzie Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Lublinie [w:] P. Gasztold-Senia, Ł. Kamiński (red.), Letnia szkoła historii najnowszej 2011, Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2012, s. 31–41.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 KULTURA – PRZEMIANY – EDUKACJA
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
