Romantyczne sonety o wolności artystycznej
DOI:
https://doi.org/10.15584/tik.2023.14Słowa kluczowe:
sonet, sonet romantyczny, sonet o sonecie, romantyzm, koncepcje twórczości, wolność artystycznaAbstrakt
W przedstawionym artykule ukazuję, w jaki sposób w romantycznych sonetach wyrażano ideę wolności artystycznej i jak odnoszono się w nich do reguł sztuki poetyckiej. Dowodzę, że wyrazem wolności artystycznej były takie motywy i metafory, jak: motyw przełamywania ograniczeń sonetowej formy, obrazy wyzwolenia z ograniczeń konwencjami literackimi, motywy lotu ku niebu oraz wędrówki na szczyt. Świadomość wolności twórczej wyzwalały również obrazy wzniosłej przyrody, a także motywy lektury. W swoich rozważaniach skupiam się na polskich sonetach romantycznych, ale sięgam również do sonetów powstałych wówczas w innych krajach europejskich.
Downloads
Bibliografia
Bielowski A., Ziewonia, „Haliczanin”, Lwów 1830, t. II.
Deotyma [J. Łuszczewska], Improwizacje i poezje. Poczet drugi, Warszawa 1858.
Gaszyński K., Poezje, Paryż 1844.
Goethe J. W., Liryki i ballady, wstęp M. Ranicki, Warszawa 1955.
Goethe J. W., Werke, Bd. 1: Gedichte / Reflexionen, Berlin und Darmstadt 1953.
Kajsiewicz H., Sonety, Paryż 1833.
Keats J., 33 wiersze, wybór, przekład, wstęp i oprac. S. Barańczak, Kraków 1997.
Łapsiński J., Poezje, t. I, Kraków 1829.
Olizarowski T. A., Dzieła, t. III, Wrocław 1852.
Rettel L., Poezja (sonet), „Pamiętnik dla Płci Pięknej” 1830, t. 1, poszyt 6.
[Schlegel A. W.], Vorlesung von A.W. Schlegel über das Sonett, gehalten zu Berlin im Winter 1803/4, w: H. Welti, Geschichte des Sonettes in der deutschen Dichtung. Mit einer Einleitung über Heimat, Entstehung und Wesen der Sonettform, Leipzig 1884, s. 241–250.
Sonnets on the Sonnet. An Anthology, complied by M. Russel SJ, London 1898.
Sowiński L., Widziadła, Kijów 1859.
Wasilewski E., Poezje, Warszawa 1859.
Zaleski J. B., Pisma, t. III, Lwów 1877.
Berlin I., Korzenie romantyzmu. Wykłady Mellonowskie w zakresie sztuk pięknych wygłoszone w Narodowej Galerii Sztuki w Waszyngtonie, red. H. Hardy, tłum. A. Bartkowicz, Poznań 2004.
Cieśla-Korytowska M., Preromantyzm i romantyzm europejski, Kraków 2021.
Cousins A.D., P. Howard, Introduction, w: The Cambridge Companion to Sonnet, ed. By A. D. Cousins and P. Howard, Cambridge 2012.
Folkierski W., Wstęp, w: Sonet polski. Wybór tekstów, wstępem i objaśnieniami zaopatrzył W. Folkierski, Kraków 1925.
Mönch W., Das Sonett. Gestalt und Geschichte, Heidelberg 1955.
Nowicka-Jeżowa A., Sonet polski od Kochanowskiego do Morsztyna – zarysy dróg twórczych, „Ruch Literacki” 1997, z. 4.
Opacki I., Z zagadnień cyklu sonetowego w polskim romantyzmie, w: A. Opacka, I. Opacki, Ruch konwencji. Szkice o poezji romantycznej, Katowice 1975.
Pszczołowska L., Sonet od renesansu do Młodej Polski, w: Słowiańska metryka porównawcza, V: Sonet, red. L. Pszczołowska i D. Urbańska, Warszawa 1993.
Rutkowski K., Stos dla Adama albo kacerze i kapłani. Studium w czternastu odsłonach o sporze zmartwychwstańców z towiańczykami, Warszawa 1994.
Stanisz M., Spory o sonet we wczesnoromantycznej krytyce literackiej, Poznań 2019.
Stanisz M., Światy i życie. Metafory poezji w polskiej krytyce literackiej doby romantyzmu, Rzeszów 2019.
Staszewska D., O sonetach polskich romantyków, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 2005, 7.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Tematy i Konteksty
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
