In defence of travel. The importance of the journey in the Romantic era in Poland

Magdalena Bąk

doi:10.15584/tik.2024.23

Autor

Magdalena Bąk Uniwersytet Śląski w Katowicach

DOI:

https://doi.org/10.15584/tik.2024.23

Słowa kluczowe:

romantyzm polski, podróż, podróżopisanie

Abstrakt

Celem tekstu jest odczytanie romantycznej podróży jako klucza do zro-zumienia kultury tej epoki (szczególnie w Polsce). Jest to możliwe, ponieważ idea podróży łączy w sobie i niczym w soczewce skupia wszystkie najważniejsze ele-menty romantycznego światopoglądu. Autorka artykułu omawia znaczenie podróży w kontekście romantycznej epistemologii, antropologii oraz genologii. Odnotowano także wyczulenie na polonica i potrzebę definiowania własnej narodowej tożsamości doświadczane przez polskich podróżnych.

Downloads

Bibliografia

Brzozowski J.: „Jedno z miejsc najrozkoszniejszych Krymu”. Uwagi o „Ałuszcie w dzień” i krymskim cyklu. In: Mickiewicz. Ed. H. Krukowska. Białystok 1993.

Budrewicz T.: Kodeks Polaka w podróży. In: Podróż i literatura 1864–1914. Ed. E. Ihnatowicz. Warszawa 2008.

Burkot S.: Polskie podróżopisarstwo romantyczne. Warszawa 1988.

Cardinal R.: Romantic travel. In: Rewriting the Self: Histories from the Renaissance to the Present. Ed. R. Porter. London, New York 1997.

Colbert B.: Travel writing and aesthetic vision. Oxon – New York 2016.

Curran S.: Romanticism displaced and placeless. In: Transforming Tragedy, Identity and Community. Eds. I. Crisafulli, T. Rajan, D. Saglia. Routledge, New York 2011.

Hoffman K.: Cztery powstania czyli krótki wykład sposobów jakiemi dobijały się o niepodległość Grecja, Holandia, Portugalia i Polska. Paryż 1837.

Ihnatowicz E.: Podróż jako droga do humanitas w drugiej połowie XIX wieku. In: Humanizm polski. Długie trwanie – tradycje – współczesność. Ed. A. Nowicka-Jeżowa, M. Cieński. Warszawa 2008, 2009.

Kamionka-Straszakowa J.: „Do ziemi naszej”. Podróże romantyków. Kraków 1988.

Kamionka-Straszakowa: Podróż. W: Słownik literatury polskiej XIX wieku. Red. J. Bachórz, A. Kowalczykowa. Wrocław 2009, s. 698–703.

Kamionka-Straszakowa J.: Zbłąkany wędrowiec. Z dziejów romantycznej topiki. Wrocław, Warszawa, Kraków 1992.

Korespondencja Juliusza Słowackiego. Vol. 1. Ed. E. Sawrymowicz. Wrocław – Warszawa – Kraków 1962.

Korzeliński S.: Opis podróży do Australii i pobytu tamże od r. 1852 do 1856. Vol. 1. Ed. A. Mauersberger. Warszawa 1954.

Kowalski G.: Podróż/podróżopisarstwo. W: Słownik polskiej krytyki literackiej 1764–1918. Pojęcia – terminy – zjawiska – przekroje. Vol. 2. Red. J. Bachórz, G. Borkowska, T. Kostkiewiczowa, M. Rudkowska, M. Strzyżewski. Toruń – Warszawa 2016.

Lipski J.: Travel and Identity: an Introduction. In: Travel and Identity: Studies in Literature, Culture and Language. Ed. J. Lipski. Cham 2018.

MacCannell D.: The Tourist. A New Theory of Leisure Class. Los Angeles 1999.

Niewiara A.: Wyobrażenia o narodach w pamiętnikach i dziennikach z XVI–XIX wieku. Katowice 2000.

Oliveira Marques A.H.: Historia Portugalii. Vol. 1. Translated by J. Z. Klave. Warszawa 1987.

Opacki I.: Ballada. In: Słownik literatury polskiej XIX wieku. Ed. J. Bachórz, A. Kowalczykowa. Wrocław 2009.

Opacki I.: Człowiek w sonetach przełomu. In: Idem: „W środku niebokręga”. Poezja romantycznych przełomów. Katowice 1995.

Paczoska E.: Przeciw podróżowaniu. In: Podróż i literatura 1864–1914. Ed. E. Ihnatowicz. Warszawa 2008.

Porter D.: Haunted Journeys: Desire and Transgressions in European Travel. Princeton University Press, New Jersey 1991.

Przezdziecki A.: Don Sébastien de Portugal. Petersburg 1836.

Said E.W.: Orientalism. New York 1978.

Schaff B.: John Murray’s “Handbooks to Italy”. Making Tourism Literary. In: Literary

Tourism and Nineteenth-Century Culture. Ed. N. Watson. London 2009.

Schivelbusch W.: The railway Journey: The Industrialisation of Time and Space in the Nineteenth Century. Oakland 2014.

Thompson C.W.: French Romantic Travel Writing. Chateaubriand to Nerval. Oxford, New York 2012.

Tomasik W.: Inna droga: romantycy i kolej. Warszawa 2012.

Tripplin T.: Wspomnienia z podróży po Danii, Norwegii, Anglii, Portugalii, Hiszpanii i państwie marokańskim. Vol. 5. Warszawa 1851.

Wolff L.: Inventing Eastern Europe: The Map of Civilization on the Mind of the Enlightenment. Stanford 1994.

Ziarkowski D.: Przewodniki turystyczne i ich znaczenie dla popularyzacji ustaleń polskiej historiografii artystycznej do końca XIX wieku. Kraków 2021.