Przestrzenie słowa Romana Ingradena
DOI:
https://doi.org/10.15584/tik.2024.26Słowa kluczowe:
archiwum, Młoda Polska, fenomenologia, symbolika, podmiot dialogiczny, scena umysłu, semantyka dźwiękówAbstrakt
Artykuł podejmuje analizę poezji Romana Ingardena. W przeciwieństwie do światowego rozgłosu dzieła filozoficzno-literackiego fenomenologa, jego dzieło literackie pozostaje nieznane. Zachowane w domowym archiwum, doczekało się nie-licznych – jeszcze w okresie lwowskim – publikacji i niewielu lapidarnych wzmianek w poświęconych mu rozprawach, choć wiele wskazuje na to, że sam przygotował do druku wybór z juwenilnych, pisanych w latach 1909–1913 wierszy. Ułożył je w szesna-stoczęściowy cykl i zatytułował podobnie jak poszczególne tworzące go części, a także dołączył późny wiersz z 1946 roku. Zarówno utwory poetyckie, jak i fragmenty prozy i dramatu oraz dziennik intymny z punktu widzenia tematyki, leksyki i stylistyki, a wiersze – także wersyfikacji, sytuują się w poetyce schyłkowo-młodopolskiej. Zarazem jednak można w nich rozpoznać przyszłe problemy nurtujące filozofa. Pod tym względem szczególnie ważne wydają się refleksje o podmiotowości, wyraziste zwłaszcza w dzienniku intymnym i niektórych częściach cyklu, ale sygnalizowane już samym jego tytułem: Sam na sam ze sobą, które można czytać jako wstęp do polemiki z Edmundem Husserlem.
Downloads
Bibliografia
Brożek Anna, Kazimierz Twardowski w Wiedniu, Semper, Warszawa 2010.
Chmielowski Piotr, “Wyznawcy sztuki czystej. I: Symboliści i wirtuozi słowa,” in: his Najnowsze prądy w poezji naszej, Wydawnictwo Związku Naukowo-Literackiego, Lviv 1901.
Filipkowska Hanna, “Tułacze i wędrowcy,” in: Młodopolski świat wyobraźni. Studia i eseje, ed. Maria Podraza-Kwiatkowska, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1977.
Ingarden Roman, “Dążenia fenomenologów,” Przegląd Filozoficzny 1919, Vol. 3.
Ingarden Roman, “Dlaczego pisałem po niemiecku?” (1942), ed. Ryszard Jadczak, Przegląd Artystyczno-Literacki 1997, No. 6.
Ingarden Roman, “Dzieje mojej ‘kariery uniwersyteckiej’” (1933), ed. Ryszard Jadczak, Kwartalnik Filozoficzny 1999, Vol. 2.
Ingarden Roman, “O tzw. ‘prawdzie’ w literaturze,” in: Roman Ingarden, Szkice z filozofii literatury, Spółdzielnia Wydawnicza “Polonista”, Łódź 1947.
Ingarden Roman, Studia z estetyki, Vol. 1, PWN, Warszawa 1956.
Ingarden Roman, “Wspomnienia z Getyngi,” Przegląd Artystyczno-Literacki 1998, No. 5/6.
Ingarden Roman, Wykłady i dyskusje z estetyki, ed. Anna Szczepańska, PWN, Warszawa 1981.
Ingarden Roman, Studia z estetyki, Vol. 3, PWN, Warszawa 1970.
Ingarden Roman, Z badań nad filozofią współczesną, PWN, Warszawa 1963.
Ingarden Roman Witold, “Spis archiwaliów Romana Witolda Ingardena,” Ruch Filozoficzny 2020, No. 1.
Ingarden Roman Stanisław, Roman Witold Ingarden. Życie filozofa w okresie toruńskim (1921–1926), Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2000.
Kuliniak Radosław, Mariusz Pandura, “Jestem filozofem świata”. Roman Witold Ingarden (1893–1970). Cz. 1: lata 1893–1938, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty 2019.
Kuliniak Radosław, Mariusz Pandura, “Poeta sam na sam z sobą – dziennik osobisty Romana Witolda Ingardena”, Konteksty Kultury 2021, Vol. 1.
Kuliniak Radosław, Mariusz Pandura, “Zbiory Romana Witolda Ingardena w Archiwum Rodzinnym Ingardenów (zarys problemu),” Ruch Filozoficzny 2020, No. 1.
Lwowskie czwartki Romana W. Ingardena 1934–1937. W kręgu problemów estetyki i filozofii literatury, ed. Danuta Ulicka, PIW, Warszawa 2020.
Majewska Zofia, Książeczka o Ingardenie. Szkic biograficzny, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1995.
Podraza-Kwiatkowska Maria, Młodopolskie harmonie i dysonanse, PIW, Warszawa 1969.
Podraza-Kwiatkowska Maria, Symbolizm i symbolika w poezji Młodej Polski, Universitas, Kraków 2001.
Programy i dyskusje literackie okresu Młodej Polski, ed. Maria Podraza-Kwiatkowska, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 2000.
Pszczołowska Lucylla, “Jamb w polskiej poezji. Cechy i sposoby realizacji wzorca,” Pamiętnik Literacki 1966, Vol. 3.
Rilke Rainer Maria, Selected Poems, trans. J. B. Leishman, New York, Penguing Books 1964.
Sawicki Stefan, “Wokół opozycji: wiersz–proza”, in: Problemy teorii literatury. Seria 2, selected by Henryk Markiewicz, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1976.
Śniedziewski Piotr, “Spleen – dialog anatomii z psychologią. Problemy recepcji i przekładu,” Rocznik Komparatystyczny 2010, No. 1.
Twardowski Kazimierz, Dzienniki młodzieńcze (1881–1887). Uzupełnione “Dziennikiem” Marii Gąsowskiej (1881), wierszami wiedeńskimi (1882) oraz korespondencją z rodzicami (1882–1893), Józefem Krypiakiewiczem (1885–1886) i Wojciechem Dzieduszyckim (1885–1891), ed. Anna Brożek, Semper, Warszawa 2013.
Ukrainiec Swietłana, “Listy Romana Ingardena do Ostapa Ortwina (Oskara Katzenellenbogena),” Pamiętnik Literacki 1999, Vol. 1.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Kategorie
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Tematy i Konteksty
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
