Memoirs of the Exile by Paulina Krakowowa – Robinsonade from the Female Perspective. Re-reading
DOI:
https://doi.org/10.15584/tik.2022.5Keywords:
Paulina Krakowowa, Robinson Crusoe, female robinsonades, female Crusoe, 19th-century emancipationAbstract
The aim of the article is to remind Paulina Krakowowa's robinsonade Memories of the exile created in 1843, and to indicate the possible directions of its contemporary reading. The analysis covers the female characters appearing in the novel, their strategies accepted in the face of unfavorable circumstances, as well as the pro-civilizational actions undertaken already on the abandoned island. According to the author of the article these descriptions could have a double meaning for the Polish writer: both feminist and patriotic. A separate issue indicated in the sketch is the positioning of Krakowowa's work in the context of the Western European female Robinsonades of the nineteenth century which have been already the subject of attention of such researchers as e.g.Jeannine Blackwell, Thomas Fair, and Michelle Smith.
Downloads
References
Bell I. A., Crusoe’s Women: Or, the Curious Incident of the Dog in the Night-Time, w: Robinson Crusoe. Myths and Metamorphoses, eds. L. Spaas, B. Stimpson, London, s. 28–45, https://link.springer.com/book/10.1007/978-1-349-13677-3 (dostęp: 7.07.2022).
Blackwell J., An Island of Her Own: Heroines of the German Robinsonades from 1720 to 1800, “The German Quarterly”, vol. 58, no. 1, 1985, s. 5–26. JSTOR, https://doi.org/10.2307/406037 (dostęp: 7.07.2022).
Chm. [Piotr Chmielowski], Piśmiennictwo polskie i zagraniczne, „Biblioteka Warszawska” 1868, t. 1, s. 448–449.
Chmielowski P., Autorki polskie XIX wieku. Studium literacko-obyczajowe, Spółka Nakładowa Warszawska, Warszawa 1885.
Defoe D., Robinson Crusoe, tłum. S. Stampf’l, Warszawa 2011.
Fair Th., 19th-Century English Girls’ Adventure Stories: Domestic Imperialism, Agency and the Female Robinsonades, „Rocky Mountain Review”, vol. 68, no. 2, 2014, s. 142–158. JSTOR, http://www.jstor.org/stable/24372823 (dostęp: 14.07.2022).
Fedorowicz Z., Feliksiak S., 150-lecie Gabinetu Zoologicznego w Warszawie (1818–1968), „Memorabilia Zoologica”, Nowa Seria 1, Warszawa 2016.
Galle H., Nowe książki, „Tygodnik Ilustrowany” 1905, nr 48–49, s. 868–869.
Goldsmith E., Robinson Crusoe as a Woman; http://www.wondersandmarvels.com/2017/01/robinson-crusoe-woman.html (dostęp: 14.06.2022).
Ilnicka M., Książki dla młodzieży i dzieci, „Bluszcz” 1887, nr 50, s. 396–397.
Ilnicka M., Paulina Kraków, „Bluszcz” 1882, nr 8, s. 57–58; nr 9, s. 65–67.
Kaniowska-Lewańska I., Literatura dla dzieci i młodzieży do roku 1864. Zarys rozwoju. Wybór materiałów, wyd. 2 zm., Warszawa 1973.
Kizwalter T., „Nowatorstwo” i „rutyny”: społeczeństwo Królestwa Polskiego wobec procesów modernizacji (1840–1863), Warszawa 1991.
Kolbuszewski J., Tylu różnych Robinsonów, w: tegoż, Dziwne podróże, dziwni podróżnicy, Warszawa 1977, s. 74–88.
Konarzewska M., Robinsonada, w: Słownik rodzajów i gatunków literackich, red. G. Gazda i S. Tynecka-Makowska, Kraków 2006, s. 635–637.
Kraków P., Wspomnienia wygnanki (ozdobione czteremi rycinami), nakład S. Orgelbrand, Warszawa 1845.
Lewańska I., Kraków Paulina, w: Polski słownik biograficzny, t. 15, Wrocław 1970, s. 123–125.
Olkusz J., Olkusz W., Intertekstualność „Księżniczki” Zofii Urbanowskiej, czyli o lekturach bohaterów pozytywistycznej «powieści dla dorastających panienek», w: Na przełomie wieków… Studia i szkice ofiarowane Profesorowi Zdzisławowi Piaseckiemu w czterdziestolecie pracy naukowej, red. W. Hendzel, P. Obrączka, Opole 2003, s. 199–219.
Olkusz W., Między pedagogiką a literaturą. O Marii Ilnickiej jako krytyku literatury dla dzieci i młodzieży, Opole 2000.
Olszewski W., Historia Australii, Wrocław 1997.
Prek K., Czasy i ludzie, oprac. H. Barycz, Wrocław 1959.
Robinson Crusoe: Myths and Metamorphoses, eds. L. Spaas, B. Stimpson, London, https://link.springer.com/book/10.1007/978-1-349-13677-3 (dostęp: 7.07.2022).
Ruszała J., Robinson w literaturze polskiej. Teoria – historia – recepcja, Słupsk 1998.
Ruszała J., Robinsonada w literaturze polskiej. Teoria – typologia – bohater – natura, Słupsk 2000.
Saxton A., Female Castaways, w: Robinson Crusoe. Myths and Metamorphoses, eds. L. Spaas, B. Stimpson, London, s. 141–147; https://link.springer.com/book/10.1007/978-1-349-13677-3 (dostęp: 7.07.2022).
Sinko Z., Powieść angielska osiemnastego wieku a powieść polska lat 1764–1830, Warszawa 1961.
Smith M. J., Nineteenth-Century Female Crusoes: Rewriting the Robinsonade for Girls, w: Victorian Settler Narratives: Emigrants, Cosmopolitans and Returnees in Nineteenth-Century Literature, ed. T. S. Wagner, London 2011, imprint Routledge 2015, s.165–175.
St. M. Rz. [Stanisław Maria Rzętkowski], Paulina Kraków, „Tygodnik Ilustrowany” 1882, t. XIII, nr 322, s. 113–114.
Szyc A., Paulina Krakowowa, w: Album biograficzne zasłużonych Polaków i Polek wieku XIX, t. 1, red. S. Askenazy [i in.], wyd. staraniem i nakładem M. Chełmońskiej, Warszawa 1901, s. 390–394.
Tomkowski J., Robinson Kruzoe, Don Kichot i tłum, „Pamiętnik Literacki” 1987, nr 78/3, s. 57–75.
The Female American; or, the Adventures of Unca Eliza Winkfield, London 1767; wydanie współczesne: ed. by M. Burnham and J. Freitas, Broadview Press 2002; 2nd edition Broadview Press 2014.
Virey J. J., Historia obyczajów i zmyślności zwierząt, z podziałami metodycznymi i naturalnymi wszystkich ich gromad, przełożona z franc. i wielu przypisami objaśniona przez A. Wagę, nakładem S. Orgelbranda, Warszawa 1844.
Waksmund R., Literatura pokoju dziecinnego, Warszawa 1986.
Waksmund R., Nie tylko Robinson, czyli o oświeceniowej literaturze dla dzieci i młodzieży, Warszawa 1987.
Waksmund R., Robinsonada, w: Słownik literatury popularnej, red. T. Żabski, wyd. 2 popr. i uzupełn., Wrocław 2000.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
Categories
License
Copyright (c) 2022 Tematy i Konteksty
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
