„Pozostałam niewidoczna”. O traumie i wykluczeniu w Krótkiej wymianie ognia Zyty Rudzkiej

Martyna Okrajni

doi:10.15584/tik.2020.32

Autor

Martyna Okrajni Uniwersytet Śląski w Katowicach

DOI:

https://doi.org/10.15584/tik.2020.32

Słowa kluczowe:

Zyta Rudzka, trauma, starość, wykluczenie, proza polska po 1989 roku

Abstrakt

Artykuł jest próbą analizy funkcjonowania traumy i wykluczenia w prozie Krótka wymiana ognia Zyty Rudzkiej. Pisarka zastosowała poetykę opartą przede wszystkim na fragmentarycznych, niedopowiedzeniach i zróżnicowanej stylizacji językowej, ukazując trudność konstruowania opowieści problematyzujących kwestie starości, problem wykluczenia i „dziedziczenia” doświadczeń (po) holokaustowych. Autor Pałacu Cezarów udowadnia, że trauma z jednej strony zapisana jest w (starzejącym się) ciele człowieka, z drugiej starość (jako proces) może okazać się traumatycznym przeżyciem. Ponadto trauma może być konsekwencją stygmatyzacji społecznej, ale także wynikiem podjętych decyzji życiowych.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Rudzka Z., Krótka wymiana ognia, Warszawa 2018.

Beauvoir de S., Starość, przeł. Z. Styszyńska, Warszawa 2011.

Bielawa J., Konstrukcja łatwopalna, „Nowe Książki” 2018, nr 7–8.

Boczkowska M., Eskapada z muzeum prozy. O twórczości Zyty Rudzkiej, w: Skład osobowy. Szkice o prozaikach współczesnych, cz. 1, red. A. Nęcka, D. Nowacki, J. Pasterska, Katowice 2014.

Bugajski L. ,Zielona wiśnia, „Twórczość” 2018, nr 5.

Chłosta-Zielonka J., Obrazy starych kobiet w najnowszej prozie. Rekonesans, w: Oblicza kobiecej starości. Literatura i historia, red. B. Walęciuk-Dejnek, Kraków 2016.

Czyżak A., Na starość. Szkice o literaturze przełomu tysiącleci, Poznań 2011.

Duda M., Zielińska i szał, „Czas Kultury”, http://czaskultury.pl/czytanki/zieliska-i-sza-l/ (dostęp 28.09.2019).

Gomóła A., Starość: kategoria naukowa czy wyobrażenie kulturowe?, w: Starość jako wyobrażenie kulturowe, red. A. Gomóła, M. Rygielska, Katowice 2013.

Karpowicz I., Sońka, Kraków 2014.

Markowski M. P., Czarny nurt. Gombrowicz, świat, literatura, Kraków 2004.

Minois G., Historia starości. Od antyku do renesansu, przeł. K. Marczewska, Warszawa 1995.

Mytych B., Psia wola. O wierszu Stanisława Grochowiaka „Czyści”, w: Kanonada. Interpretacje wierszy polskich (1939–1989), red. A. Nawarecki, Katowice 1999.

Nadana-Sokołowska K., Czarownice, pijaczki, dziwaczki i – wojowniczki. Obrazy starzejących się kobiet w wybranych powieściach polskich pisarek współczesnych, w: Oblicza kobiecej starości. Literatura i historia, red. B. Walęciuk-Dejnek, Kraków 2016.

Nęcka A., Zły dotyk. O „Disco” Anny Dziewit-Meller, w: Literatura i perwersje. Szkice o literaturze polskiej XX i XXI wieku, red. B. Gutkowska, A. Nęcka, Katowice 2013.

Nęcka A., Zmagania z metafizyką. O twórczości Jerzego Sosnowskiego, w: tejże, Polifonia. Literatura polska XXI wieku, Katowice 2015.

Nowacki D., „Krótka wymiana ognia” Zyty Rudzkiej: świetny powieściowy powrót po kilkunastu latach przerwy, http://wyborcza.pl/7,75517,23244947,krotka-wymiana-ognia-zyty-rudzkiej-swietny-powiesciowy.html (dostęp 28.09.2019).

Nowacki D., Zwycięstwo ducha, „Nowe Książki” 2000, nr 4.

Roudinesco E., Nasza mroczna strona. Z dziejów perwersji, przeł. B. Baran, Warszawa 2011.

Rusinek W., Bura fantomowa, „FA-art” 2016, nr 4.

Sobolewska J., Ta obca, https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/ksiazki/1741956,1,recenzja-ksiazki-zyta-rudzka-krotka-w ymiana-ognia.read (dostęp 28.09.2019).

Sosnowski J., Spotkamy się w Honolulu, Kraków 2014.

Starość jako skandal. Z Vitą Fortunati rozmawia Monika Glosowitz, „artPAPIER” 2012, nr 7 (199), http://artpapier.com/index.php?page=artykul&wydanie=150&artykul=3205 (dostęp 28.09.2019).

Zdanowicz-Cyganiak K., (Nie)widzialna – próba rekonstrukcji wizerunku starej kobiety, w: Starość jako wyobrażenie kulturowe, red. A. Gomóła, M. Rygielska, Katowice 2013.

Zielińska A., Bura i szał, Warszawa 2016.