Krąg mitów arturiańskich w twórczości J.R.R. Tolkiena i A. Sapkowskiego
DOI:
https://doi.org/10.15584/tik.2022.24Słowa kluczowe:
mitologia, mity arturiańskie, J.R.R. Tolkien, Andrzej SapkowskiAbstrakt
Artykuł poświęcony jest funkcjonowaniu legend arturiańskich w twórczości J.R.R. Tolkiena i A. Sapkowskiego. Uniwersum "Wiedźmina", wpisane w mit arturiański, sprawia wrażenie zakorzenionego w długiej, wielowiekowej tradycji. Tolkien czerpał z legendy o królu Arturze i rycerzach Okrągłego Stołu, wykorzystując przede wszystkim wpisane w kulturę europejską odwieczne pragnienie nadejścia króla - odnowiciela. Najciekawszą kwestią jest odmienne podejście do legendy prezentowane przez obu pisarzy. Tolkien celowo pominął elementy "skażone" wpływami chrześcijańskimi, wydobywając czystą esencję pogańskiej celtyckości, rezygnując jednocześnie z inspiracji średniowieczną historią. Sapkowski, przeciwnie, otwarcie przyznaje się do fascynacji średniowieczną wersją mitu, apoteozując go w obu jego postaciach - pierwotnej i przefiltrowanej przez tradycję chrześcijańską.
Downloads
Bibliografia
Bartnik A., Zarys wierzeń plemion celtyckich, Kraków 2013.
Carpenter H., J.R.R. Tolkien. Wizjoner i marzyciel, tłum. A. Sylwanowicz, Kraków 1997.
Fairburn M., J.R.R. Tolkien. Mitologia dla Anglii, w: Tolkien. Księga pamiątkowa, red. J. Pearce, tłum. J. Kokot, Poznań 2003.
Gąssowski J., Mitologia Celtów, Warszawa 1978.
Gulisano P., Tolkien. Mit i łaska, tłum. A. Kuciak, Poznań 2002.
Lebiecki T. M., Legendy arturiańskie jako element kultury europejskiej, „Literatura Ludowa” 2002, nr 4–5.
Lemann N., Literatura arturiańska w twórczości Andrzeja Sapkowskiego, czyli wszystkie drogi prowadzą do Kamelotu, „Zeszyty Naukowe WSHE w Łodzi” 2001, nr 6 (19).
Lichański J. Z., Tolkienowska Mythopoeia – Bóg, wiara i wolność?, „Aiglos. Almanach tolkienowski” 2011, nr 16.
Loomis S., Graal. Od celtyckiego mitu do chrześcijańskiego symbolu, tłum. J. Piątkowska, Kraków 1998.
Matthews J. i C., Mitologia Wysp Brytyjskich, tłum. Z. Ziółkowska, Poznań 1997.
Mieletinski E., Poetyka mitu, tłum. J. Dancygier, Warszawa 1981.
Olszański T. A., Tolkien i mit arturiański, „Fantastyka”, sierpień 2004, nr 8 (263).
Oziewicz M., Stulecie fantastyczne, stulecie fantasy: Literatura fantasy, rehabilitacja mitu, „Kultura – Historia – Globalizacja” 2010, nr 7. (pismo internetowe Instytutu Kulturoznawstwa). Źródło: http://www.scielo.org.ar/pdf/synth/v11/v11a03.pdf (dostęp: 19.12.2014).
Pearce J., Tolkien: człowiek i mit, tłum. J. Kokot, Poznań 2001.
Roszczynialska M., Sztuka fantasy Andrzeja Sapkowskiego. Problemy poetyki, Kraków 2009.
Sapkowski A., Chrzest ognia, Warszawa 1996.
Sapkowski A., Coś się kończy, coś się zaczyna, Warszawa 2001.
Sapkowski A., Krew elfów, Warszawa 2001, s. 252.
Sapkowski A., Pani Jeziora, Warszawa 1999, s. 99.
Sapkowski A., Piróg, albo nie ma złota w szarych Górach, „Nowa Fantastyka” 1993, nr 5 (128).
Sapkowski A., Rękopis znaleziony w smoczej jaskini, Warszawa 2001.
Sapkowski A., Świat króla Artura. Maladie, Warszawa 1998.
Sapkowski A., Bereś S., Historia i fantastyka, Warszawa 2005.
Sieradzki J., Geralt, wróć, „Polityka” 1999, nr 12.
Szostak W., Degradacja mitu – degradacja fantasy, „Aiglos. Almanach tolkienowski”, lato 2011, nr 16.
Szyjewski A., Od Valinoru do Mordoru. Świat mitu a religia w świecie Tolkiena, Kraków 2004.
Tolkien J. R. R., Listy, tłum. A. Sylwanowicz, Poznań 2000.
Tolkien J. R. R., Niedokończone opowieści, tłum. R. Kot, Warszawa 2013.
Tolkien J. R. R., Władca Pierścieni, tłum. M. i C. Frąc, A. Januszewska, A. Jagiełowicz, R. Derdziński, Warszawa 2013.
Undset S., Legendy o królu Arturze, tłum. B. Hłasko, Warszawa 2002.
Wagner R., Parsifal, przeł. L. Popławski, Lwów–Warszawa 1906.
Żukowska E., Mitologie Andrzeja Sapkowskiego, Gdańsk 2004.
http://www.andrzejsapkowski.pl/autor.html (dostęp: 9.01.2015).
http://www.mojairlandia.pl/varia/v-artur.htm (dostęp: 11.04.2015).
https://www.fanfiction.net/book/Witcher-Wied%C5%BAmin-Andrzej-Sapkowski/ (dostęp: 9.01.2015).
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Kategorie
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Tematy i Konteksty
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
