Podmioty moralności. Studium porównawcze opowieści o mordercach (African Psycho Alaina Mabanckou i American Psycho Breta Eastona Ellisa)

Abstrakt

Artykuł stanowi komparatystyczne studium dwóch morderców, bohaterów powieści African Psycho (2003) autorstwa Alaina Mabanckou i American Psycho (1991) Breta Eastona Ellisa. Frankofońska literatura afrykańska staje się dyskursywnym polem dla dyskusji nad rezultatami kolonialnej opresji i warunkami, pod wpływem których przekształcają się współczesne zdekolonizowane społeczeństwa. Celem tego studium nad powieścią African Psycho jest ukazanie związku między manifestacjami przemocy fizycznej i przemocy ekonomicznej, co stanowi przypomnienie o kolonialnej historii Republiki Konga. Porównanie dwóch powieści dotyczy ponadto refleksji nad zdolnością ich głównych bohaterów do bycia podmiotami sądów o charakterze moralnym. Ich szczególna psychiczna kondycja (nieciągłość biografii, izolacja, pragnienie zła) jest oznaką odpodmiotowienia. Stąd ich zdolność do samozrozumienia i etycznej odpowiedzialności są poddane w wątpliwość. Metodologiczną podstawę niniejszego studium stanowią metody studiów komparatystycznych, zagadnienia etyki (Immanuel Kant, Friedrich Nietzsche, Michail Bachtin, Zygmunt Bauman) i teoria postkolonialna (Frantz Fanon, Achille Mbembe).