Lack of Post-GDR Literature in Polish Cultural Reality. An Attempt Discuss the Issue

Abstrakt

Literatura niemieckojęzyczna jest obecna w polskiej rzeczywistości literackiej od dawna z różną intensywnością. Obecność taką stymulują i umożliwiają tłumaczenia tekstów na język polski, bo wówczas dostępne są one szerokiej publiczności, przede wszystkim tej, która nie posługuje się językiem niemieckim. W niniejszym artykule przedstawiona została nieobecność literatury postenerdowskiej, tzn. tej literatury, która powstawała już po upadku NRD i zjednoczeniu Niemiec i charakteryzowała się przede wszystkim skupieniem na sprawach byłej NRD, jej idealizacji czy krytycznej obserwacji aż po nostalgiczne wspomnienia z dzieciństwa i młodości. Autor konstatuje, że po roku 1989 literatura taka jest dość skąpo reprezentowana na polskim rynku wydawniczym, mimo że tłumacze i wydawcy zadbali w ostatnim ćwierćwieczu, by literatura niemieckojęzyczna docierała do polskiego czytelnika. Jednakże opisywany tu nurt literacki jest rzeczywiście mało reprezentatywny w polskiej w przestrzeni wydawniczej. W artykule zostaje podjęta próba wskazania tekstów, które zasługują na to, by w całości być dostępnymi w polskiej wersji językowej. Chodzi tu o autorów takich jak: Christa Wolf, Hermann Kant i Thomas Brussig. Cała trójka reprezentuje różny rodzaj pisarstwa, różne pokolenia, zaangażowanie oraz estetykę. Co jest dla nich wspólne w kontekście nieobecności w polskich przekładach, to fakt, że swoimi książkami (Wolf – Was bleibt, Kant – Der Abspann, Brussig – Helden wie wir) wykreowali pewne wydarzenia, postawy i dyskusje. I dla lepszego i pełniejszego zrozumienia specyfiki dzisiejszych Niemiec Wschodnich przez Polaków poznanie także tych aspektów ma ogromne znaczenie.