Popularization of Reading Practice and of the History of Poland in the Literary Output of Maria Niklewiczowa, a Fairy Tale Writer and Organizer of Cultural Activities from Cracow
DOI:
https://doi.org/10.15584/tik.2019.39Keywords:
Maria Niklewiczowa (1892–1985), popular and literary fairy tale, historical novel for childrenAbstract
Maria Niklewiczowa, an author of children’s literature, , contributed to the popularization of reading practice through telling her fairy tales during public shows and having her stories published later on, based on the idea that listening to fairy tales belongs to children’s first contacts with literature. As an author of novels, she promotedg the knowledge of history. She was an organizer of cultural activities as well, as evidenced in her fairy tale reading sessions. Until today, her most popular book is a volume of fairy-tales titled „Bajarka opowiada” (first edition – 1959).
Downloads
References
Bajarka opowiada. Zbiór baśni z całego świata, oprac. M. Niklewiczowa, ilustr. M. Orłowska-Gabryś, Warszawa 1959, Poznań 2006.
Banasiewicz E., Grodziska i zamczyska Zamojszczyzny, oprac. fotograficzne S. Orłowski, Zamość 1990.
Beszczyńska Z., Bajki spod znaku skrzata, „Nowe Książki” 1980, nr 18, s. 55, 60–61.
bn, Jarmark św. Kiliana 2017. Wielka zabawa i setki straganów, http://www.kronika-tygodnia.pl/wiadomosci/4576,jarmark-sw-kiliana-2017-wielka-zabawa-i-setki-stra (dostęp: 09.03.2018).
bn, Kilian… z dziada pradziada, „Kronika Tygodnia” 2017, nr 28, http://www.kronikatygo-dnia.pl/wiadomosci/4852,kilian-z-dziada-pradziada (dostęp: 12.03.2018).
bn, W Skierbieszowie trwa Jarmark św. Kiliana, http://www.kronikatygodnia.pl/wiadomosci/4826,w-skierbieszowie-trwa-jarmark-sw-kiliana (dostęp: 09.03.2018).
Chmielewski W., Skierbieszów i mieszkańcy. Więzy genealogiczne, druga wojna światowa, wysiedlenia, obozy koncentracyjne [Szczecin] 2015 (dokument elektroniczny).
Dołowy-Rybińska N., Bajka, w: Od aforyzmu do zinu. Gatunki twórczości słownej, red. G. Godlewski, A. Karpowicz, M. Rakoczy, P. Rodak, wstęp A. Karpowicz, Warszawa 2014, s. 51–59.
Frycie S., Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1945–1970, t. I: Proza, Warszawa 1978.
Gajownik S., Baśń na polskim rynku wydawniczo-księgarskim w latach 1945–1989, w: Literatura dla dzieci i młodzieży, t. 4, red. K. Heska-Kwaśniewicz, K. Tałuć, Katowice 2014, s. 253–266.
Gass A., Z lat wojny, „Nowe Książki” 1971, nr 9, s. 616–617.
Goody J., Mit, rytuał i oralność, przekł. z j. ang. O. Kaczmarek, Warszawa 2012.
Górak J., Miasta i miasteczka Zamojszczyzny, Zamość 1990.
Gwadera M., Literatura popularnonaukowa w okresie PRL-u, w: Literatura dla dzieci i młodzieży, t. 4, red. K. Heska-Kwaśniewicz, K. Tałuć, Katowice 2014, s. 135–157.
Jelicz A., Przygody z dreszczykiem i bez, „Nowe Książki” 1967, nr 19, s. 1169–1171.
JK [J. Kowalczykówna], Niklewiczowa Maria, ur. 1892 w Warszawie, zm. 1985 w Krakowie, w: Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej, red. B. Tylicka i G. Leszczyński, Wrocław – Warszawa – Kraków 2002, s. 271.
Kaczmarek O., Legenda, w: Od aforyzmu do zinu. Gatunki twórczości słownej, red. G. Godlewski, A. Karpowicz, M. Rakoczy, P. Rodak, wstęp A. Karpowicz, Warszawa 2014, s. 241–246.
K.B. [K. Batora], Niklewiczowa Maria 1892–1985, w: Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny, oprac. zespół pod red. J. Czachowskiej i A. Szałagan, t. 6: N–P, Warszawa 1999, s. 62–63.
KK [K. Kuliczkowska], Niklewiczowa Maria, w: Nowy słownik literatury dla dzieci i młodzieży. Pisarze. Książki. Serie. Ilustratorzy. Przegląd bibliograficzny, red. nauk. K. Kuliczkowska, B. Tylicka, Warszawa 1979, s. 386.
Langer B., Serie wydawnicze dla dzieci i młodzieży w latach 1945–1989, w: Literatura dla dzieci i młodzieży, t. 4, red. K. Heska-Kwaśniewicz, K. Tałuć, Katowice 2014, s. 267–285.
Lewandowicz-Nosal G., Biblioteki dla dzieci wczoraj i dziś. Poradnik, Warszawa 2008.
Markowska W., Milska A., Baśnie z dalekich wysp i lądów, ilustr. A. Głowińska, Warszawa [2008].
Markowska W., Milska A., Baśnie z dalekich wysp i lądów, ilustr. M. Piotrowski, układ karty tytułowej i inicjały Z. Rychlickiego, Warszawa 1962.
Niedźwiedź J., Leksykon historyczny miejscowości dawnego województwa zamojskiego, Zamość 2003.
Niedźwiedź E., Niedźwiedź J., Siudak J., Dzieje miejscowości gminy Skierbieszów powiat zamojski, Skierbieszów – Zamość 2009.
Nieszporek-Szamburska B., Baśń, w: Literatura dla dzieci i młodzieży (po roku 1980), red. K. Heska-Kwaśniewicz, [t. 1], Katowice 2008, s. 44–72.
Niklewiczowa M., Baśnie dla dzieci i niektórych dorosłych, ilustr. B. Ziembicka-Sołtysik, Kraków 1988.
Niklewiczowa M., Dary zajęczego króla, ilustr. K. Witkowska, Warszawa 1967.
Niklewiczowa M., Dlaczego woda morska jest słona, na podstawie ludowych wątków skandynawskich, ilustr. E. Piekarska-Freudenreich, Warszawa 1980.
[M. Niklewiczowa], Do czytelników [wstęp autorki], w: M. Niklewiczowa, Hetman Kuba. Powieść historyczna z XVII w., okładkę, strony tytułowe i ilustr. projektował S. Zientalski, Łódź 1986, s. 5–[6].
Niklewiczowa M., Hetman Kuba. Powieść historyczna z XVII w., okładkę, strony tytułowe i ilustr. projektował S. Zientalski, Łódź 1986.
Niklewiczowa M., Jak opowiadać baśnie, w: Bajarka opowiada. Zbiór baśni z całego świata, oprac. M. Niklewiczowa, ilustr. M. Orłowska-Gabryś, Warszawa 1959, Poznań 2006, s. [375]–389.
Niklewiczowa M., O Bogdynku. Baśń staropolska, oprac. graf. W. Parzydło, Warszawa 1986.
Niklewiczowa M., Wróbel czarodziej, ilustr. S. Miklaszewski, Warszawa 1958.
Niklewiczowa M., Wróbel czarodziej, ilustr. S. Töpfer, Warszawa 1960.
Niklewiczowa M., Wrócimy razem, ilustr. L. Janecka, Warszawa 1970.
Nowacka E., Patrz, Wincenty, na nas z nieba, „Nowe Książki” 1986, nr 11, s. 112–115.
Portal internetowy biblionetka.pl – wyszukiwanie nt. recepcji twórczości M. Niklewiczowej dla dzieci – http://www.biblionetka.pl/author.aspx?id=4360 (dostęp: 13.03.2018), http://www.biblionetka.pl/art.aspx?id=662736 (dostęp: 13.03.2018), http://www.biblionetka.pl/search.aspx?searchType=book_catalog&searchPhrase=Niklewiczowa (dostęp: 13.03.2018).
Portal internetowy granice.pl Wszystko o literaturze – wyszukiwanie nt. recepcji twórczości M. Niklewiczowej dla dzieci –http://www.granice.pl/wyszukaj/NIklewiczowa/1 (dostęp: 13.03.2018).
Portal internetowy lubimy czytać.pl – wyszukiwanie nt. recepcji twórczości M. Niklewiczowej dla dzieci – http://www.lubimyczytac.pl/szukaj/ksiazki?phrase=Niklewiczowa&main_search=1 (dostęp: 13.03.2018).
Portal internetowy nakanapie.pl – wyszukiwanie nt. recepcji twórczości M. Niklewiczowej dla dzieci – http://www.nakanapie.pl/szukaj?se=books&q=Niklewiczowa (dostęp: 13.03.2018), http://www.nakanapie.pl/bajarka-opowiada-zbior-basni-calego-swiata-maria-niklewiczowa-ksiazka,17302 (dostęp: 13.03.2018).
Propp W., Morfologia bajki, przekł. z j. ros. W. Wojtyga-Zagórska, Warszawa 1976.
Relacja lekarza Zygmunta Węcławika o wysiedleniu Skierbieszowa, w: Zamojszczyzna w okresie okupacji hitlerowskiej (relacje wysiedlonych i partyzantów), materiały oprac. i wstępem poprzedziła A. Glińska, przedmowę napisał J. Śląski, Warszawa 1958, s. 77–86.
Relacja nieznanego autora o wysiedleniu osady Skierbieszów, gmina Skierbieszów, powiat Zamość, w: Zamojszczyzna w okresie okupacji hitlerowskiej (relacje wysiedlonych i partyzantów), materiały oprac. i wstępem poprzedziła A. Glińska, przedmowę napisał J. Śląski, Warszawa 1958, s. 57.
Rkps Ossol. 15435 II M. Wydźga-Niklewiczowa, Wspomnienia, t. 1: U schyłku dziewiętnastego wieku, k. 3–521, t. 2: Pierwsze lata wieku dwudziestego, k. 3–522, t. 3: Zagraniczne studia i podróże – lata 1907–1910, k. 3–370, t. 4: Lata 1910–1912, k. 3–358; t. 5: Lata 1913–1916, k. 3–271, 274–454; t. 6: Lata 1916–1919, k. 3–493.
Rogoż M., Wydawcy literatury dla dzieci i młodzieży (1945–1989), w: Literatura dla dzieci i młodzieży (1945–1989), t. 3, red. K. Heska-Kwaśniewicz, K. Tałuć, Katowice 2013, s. 352–383.
Skrobiszewska H., Kopciuszek – barani kożuszek, „Nowe Książki” 1960, nr 6, s. 358–360.
Skrobiszewska H., Książki naszych dzieci, czyli o literaturze dla dzieci i młodzieży, Warszawa 1971.
Starowieyska-Morstinowa Z., Ludzie są dobrzy, „Tygodnik Powszechny” 1960, nr 12, s. 4.
Strona internetowa Przedszkola Publicznego nr 29 w Rzeszowie, http://www.pp29.resman.pl/o-sztuce-opowiadania-basni/ (informacje nt. sztuki opowiadania baśni).
Uljasz A., Bajarka Marianna, „Świat Książki Dziecięcej” 2007, nr 5, s. 5–6 (dodatek miesięczny do: „Poradnik Bibliotekarza” 2007, nr 5).
Uljasz A., Wychowanie historyczne w twórczości Walerego Przyborowskiego, w: Zalecenia i przestrogi lekturowe (XVI–XX wiek), red. M. Jarczykowa, A. Bajor, Katowice 2012, s. 56–68.
Wydźga-Niklewiczowa M., Marzec 1917 r. w Kijowie. Fragmenty wspomnień, „Życie Literackie” 1969, nr 11, s. 8–9.
Wydźga-Niklewiczowa M., Wspomnienia (I). U schyłku dziewiętnastego wieku (fragmenty), „Za i Przeciw” 1967, nr 31, s. 11 [odcinek 1], Wspomnienia (II). Dziadkowie Szlenkierowie (fragmenty), „Za i Przeciw” 1967, nr 32, s. 11 [odcinek 2], Wspomnienia (III). Ciocia Wandzia wychodzi za mąż (fragmenty), „Za i Przeciw” 1967, nr 35 [odcinek 3], Wspomnienia (III). Z ojcem w Karlsbadzie (fragmenty), „Za i Przeciw” 1967, nr 35, s. 11 [odcinek 4], Wspomnienia (III). Profesor Ignacy Chrzanowski (fragmenty pamiętnika), „Za i Przeciw” 1967, nr 52–53, s. 19 [odcinek 5].
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2019 Tematy i Konteksty
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
