“Your Polish Prometheus”. The Experience of Freedom and Slavery in the Writings of Walerian Łukasiński
DOI:
https://doi.org/10.15584/tik.2023.4Keywords:
Walerian Łukasiński, freedom, slavery, prison, 19th centuryAbstract
The article contains an interpretation of Walerian Łukasiński’s writings, which were written during his imprisonment in Schlisselburg. At the centre of these considerations is the author’s key experience of freedom and slavery. This issue is considered in the context of Łukasiński’s biography, nineteenth-century prison literaturę (Silvio Pellico), and also through the prism of the then history of the Polish community (Napoleonic Times, Congress of Vienna, Polish Kingdom, November Uprising, January Uprising, Polish-Russian relations). An important point of reference is the understanding of freedom in the 19th century, especially in two aspects: political freedom (national independence, social freedom, civil freedom, personal freedom) and non-political, internal freedom (primarily Christian spiritual freedom). In the light of the analyses presented, the hero of the article turns out to be a character with Promethean features.
Downloads
References
Arendt H., Co to jest wolność?, w: tejże, Między czasem minionym i przyszłym. Osiem ćwiczeń z myśli politycznej, tłum. M. Godyń i W. Madej, Warszawa 1994, s. 175–208.
Askenazy S., Łukasiński, t. 1–2, wyd. 2, Warszawa 1929.
Berlin I., Dwie koncepcje wolności: romantyczna i liberalna, w: tegoż, Idee polityczne w epoce romantyzmu. Ich rozwój i wpływ na myśl współczesną, red. H. Hardy, wprowadzenie J. L. Cherniss, tłum. J. Czernik, Kraków 2015, s. 166–220.
Burdziej B., „Moje więzienia” (1832) Silvio Pellico w Polsce. Przyczynek do dziejów recepcji, w: Zapomniane wielkości romantyzmu, red. Z. Trojanowiczowa i Z. Przychodniak, Poznań 1995, s. 249–265.
Chrostek M., „Jeśli zapomnę o nich...”. Powikłane losy polskich więźniów politycznych pod zaborem rosyjskim, Kraków 2009.
Czubaty J., Zasada „dwóch sumień”. Normy postępowania i granice kompromisu politycznego Polaków w sytuacjach wyboru (1795–1815), Warszawa 2005.
Gerber R., Wstęp, w: W. Łukasiński, Pamiętnik, oprac. i wstępem poprzedził R. Gerber, Warszawa 1986, s. 5–28.
Janion M., Żmigrodzka M., Romantyzm i historia, Warszawa 1978, s. 390–397.
Jawska I., Łukasiński. Opowieść dramatyczna, Lwów 1914.
Makowiecki A., Więzienie, w: Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz, A. Kowalczykowa, Wrocław 1991, s. 1029–1030.
Obraz Rosji w literaturze polskiej, red. J. Fiećko i K. Trybuś, Poznań 2012.
Pellico S., Moje więzienia, przeł. J. Zamoyski, Warszawa 1917.
Piwińska M., Więzień. Sztuka i życie praktyczne, w: Style zachowań romantycznych: propozycje i dyskusje, red. M. Janion, M. Zielińska, Warszawa 1986, s. 56–85.
Poezje więzienne Hugona Kołłątaja. Studia i teksty, oprac. P. Żbikowski, Wrocław 1993.
Rowiński C., Prometeusz, w: Mit – człowiek – literatura, red. i wstęp S. Stabryła, Warszawa 1992, s. 13–40.
Szeląg Z., Więzienne wiersze, w: Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz, A. Kowalczykowa, Warszawa 1991, s. 1030–1032.
Szwarce B., Siedm lat w Szlysselburgu, Lwów 1893.
Trousson R., La thème de Prométhée dans la littérature européene, t. 1–2, Genéve 1964.
Wyspiański S., Noc listopadowa, oprac. A. Łempicka, Kraków 1971.
Ziołowicz A., „Misteria polskie”. Z problemów misteryjności w dramacie romantycznym i młodopolskim, Kraków 1996 (rozdz. „Noc listopadowa” – czas misterium).
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
Categories
License
Copyright (c) 2023 Tematy i Konteksty
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
