Matka Polka Destruktorka – dwa oblicza dysfunkcyjnego macierzyństwa (na przykładzie Szopki Zośki Papużanki i Gorzko, gorzko Joanny Bator)

Abstrakt

Celem artykułu jest ukazanie dwóch odmiennych obrazów dysfunkcyjnego macierzyństwa we współczesnej fikcjonalnej prozie polskiej na przykładzie powieści Gorzko, gorzko Joanny Bator oraz Szopki Zośki Papużanki. Pierwszy z nich, reprezentowany przez bohaterkę Violettę Serce z Gorzko, gorzko, wpisuje się w obecnym w literaturze trend kreowania postaci antymatki, która zazwyczaj postrzega dziecko jako „problem” albo nie potrafi bądź nie chce / nie może okazać mu uczuć. Drugi reprezentuje bezimienna matka z Szopki Zośki Papużanki, która utożsamia tzw. „matkę gastronomiczną”. Kobieta jest opersyjna wobec swojej rodziny, „torturuje ją” swoją autorytarnością. Analiza pozwala stwierdzić, że we polskiej prozie ostatnich dwóch dekad wciąż brakuje postaci matki-przyjaciółki, a trauma urodzenia się i dorastania w realiach PRL-owskich i rodzącego się kapitalizmu na trwale zagościła w świadomościach współczesnych pisarek, burząc optymistyczne nadzieje na udane pożycie rodzinne, jak i macierzyństwo.