O wolności, która ma granice – czyli o problemie wytyczania granic wolności w piśmiennictwie polskim okresu międzypowstaniowego
DOI:
https://doi.org/10.15584/tik.2023.10Słowa kluczowe:
wolność, granica, ograniczenie, dziewiętnasty wiek, wolność drukuAbstrakt
Celem artykułu jest pokazanie na przykładach XIX-wiecznych tekstów, że poza oczywistą w tamtym czasie afirmacją wolności, pisarze, poeci, publicyści mieli świadomość ograniczeń, którym wolność podlega albo podlegać powinna. W kolejnych częściach podjęta zostaje próba zdefiniowania pojęcia wolności, omówione zostają także ograniczenia wolności dotyczące różnych sfer: politycznej, społecznej, osobistej, a w końcu również wolności druku.
Downloads
Bibliografia
Antoniewicz K., Poezje ks. Karola Antoniewicza poprzedzone krótką wiadomością o życiu i pismach autora, Kraków 1861.
Baliński K., Pisma, Poznań 1849.
Czy wolność druku może być nieograniczona, „Dziennik Polski” 1849, nr 50.
Dembowski E., Piśmiennictwo polskie w zarysie, Poznań 1845.
Dzierożyński D. A., Odpowiedź na artykuł 146 gazety „Nowa Polska” o wolności druku, Warszawa 1831.
Dzierożyński D. A., Rzecz o wolności druku pod względem prawnym, Warszawa 1831.
Felińska E., Wspomnienia z podróży do Syberii, pobytu w Berezowie i w Saratowie, t. 1, Wilno 1852.
Forester K., Klasom pracującym polskim sześć książeczek przynosi szczery ich przyjaciel Karol Forster: czwarte sześć książeczek, Berlin 1870.
Garczyński S., Poezje, t. 2, Paryż 1833.
Gorecki A., Nowe pisemko, Paryż 1860.
Gorecki A., Pisma, t. 1, Lipsk 1886.
Gorecki A., Pisma, zebrane i wydane przez Ewarysta Goreckiego, Lipsk 1877.
Grzegorz XVI, Mirari vos, https://silesia.edu.pl/index.php/Papie%C5%BC_Grzegorz_XVI_-_encyklika_Mirari_vos_z_15_VIII_1832 (dostęp: 16.02.2023).
Hoffmanowa K. z Tańskich, O powinnościach kobiet, t. 3, Warszawa 1849.
Hoffmanowa K. z Tańskich, O powinnościach kobiety, t. 1, Berlin 1849.
Horoszkiewicz J., Listy o rzeczach publicznych do ludu, cz. 1, Lwów 1865.
Janion M., Reduta – romantyczna poezja niepodległościowa, Kraków 1979.
Kamieński H., Katechizm demokratyczny czyli Opowiadanie słowa ludowego, Paryż 1845.
Korpysz T., Puzynina J., Wolność i niewola w pismach Cypriana Norwida, Warszawa 1998.
Korpysz T., Puzynina J., Wolność w pismach Cypriana Norwida, w: Norwid w świecie wartości. Z dni Norwidowskich na Białołęce, red. T. Korpysz, Warszawa 2012, s. 87–98.
Kraiński W., Odkrycie prawd politycznych dla użytku monarchów, ministrów, rządów i arystokratów, cz. 1, Warszawa 1831.
Kraszewski J. I., Rachunki z roku 1867, Poznań 1868.
Król M., Pośrednia droga. Myśl polityczna Adama Czartoryskiego i Hotelu Lambert (1832—1861), „Znak” 1974, nr 5, s. 639–666.
Lenartowicz T., Poezje, wybrał i oprac. J. Nowakowski, Warszawa 1969.
Leszczyński A., Ludowa historia Polski, Warszawa 2020.
Linde S. B., Słownik języka polskiego, t. 6: U–Z, Warszawa 1814.
Mickiewicz A., Powieści poetyckie. Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego, Warszawa 1983.
Mickiewicz A., Pan Tadeusz, czyli ostatni zajazd na Litwie, wstęp i oprac. J. Uhma, Wrocław 2002.
Mickiewicz A., Utwory dramatyczne, Warszawa 1983.
Norwid C., Vade-mecum, tekst ustalił i wstępem opatrzył J. W. Gomulicki, Lublin 1984.
Ostrowski M., Winiecki J., Prawa kobiet w Europie, „Polityka” 2009, https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/swiat/284024,1,prawa-kobiet-w-europie.read (dostęp: 16.07.2023).
Piotrowski R., Pamiętniki, t. 1, Poznań 1860.
Romanowski M., Poezje, t. 4, Lwów 1883.
Rzewuski H., Mieszaniny obyczajowe, t. 2, Wilno 1843.
Sienkiewicz K., Memoriał polityczny o powstaniu, emigracji i ratunku, w: Pisma Karola Sienkiewicza. Prace historyczne i polityczne, Paryż 1862, s. 280–302.
Słotwiński K., Katechizm poddanych galicyjskich o powinnościach względem Rządu, dworu i samych siebie, Lwów 1831.
Słowacki J., Dzieła wybrane, cz. 1: Wiersze i poematy, wybrali i przedmową opatrzyli M. Bizan i P. Hertz, Warszawa 1987.
Słowacki J., Kordian: część pierwsza trylogii: spisek koronacyjny, wstęp i oprac. J. Ujejski, Wrocław 1948.
Wilczyński W. S., O wolności: gdzie jej szukać, aby znaleźć, Kraków 1870.
Witwicki S., Listy z zagranicy, Lipsk 1842.
Wolność druku, „Nowa Polska” 1831, nr 146, 153.
Wstecznicy i przeniewiercy, „Dziennik Polski” 1849, nr 48.
Zajewski W., Wolność druku w powstaniu listopadowym 1830–1831, Łódź 1963.
Zbiór poetów polskich XIX w., ułożył i oprac. P. Hertz, księga II, Warszawa 1961.
Zdrada J., Historia Polski 1795–1914, Warszawa 2007.
Żaliński H., Poglądy Hotelu Lambert na kształt powstania zbrojnego (1832–1846), Kraków 1990.
Żmichowska N., Pisma, t. 5, Warszawa 1886.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Tematy i Konteksty
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
