Immunizacja dziecka na Covid-19 jako etap realizacji Narodowego Programu Szczepień a władza rodzicielska. Obowiązek czy powinność?
DOI:
https://doi.org/10.15584/kpe.2021.9.9Słowa kluczowe:
pandemia Covid-19, e-learning, immunizacja, odporność zbiorowiskowa, władza rodzicielskaAbstrakt
Zbliża się kolejna fala pandemii Covid-19, w związku z tym uzyskanie „odporności zbiorowej” należy uznać za priorytet w polityce prozdrowotnej państwa. Z uwagi na to, że nie osiągnięto w naszym społeczeństwie owego „progu bezpieczeństwa”, objęto dobrowolnym i nieodpłatnym szczepieniem (w ramach Narodowego Programu Szczepień) dzieci od dwunastego roku życia. Budzi to wiele kontrowersji w społeczeństwie, jak też w niektórych wąskich kręgach naukowców i lekarzy przede wszystkim z uwagi na stosunkowo krótki, jak twierdzą, okres prac nad szczepionką i możliwość wystąpienia w związku z tym dalekosiężnych (jak dotychczas niezbadanych) negatywnych skutki immunizacji. Artykuł ten stanowi próbę odpowiedzi na pytanie: czy poddanie dziecka w ramach realizacji władzy rodzicielskiej immunizacji na Covid-19 jest obowiązkiem rodziców/a wynikającym z treści stosunku prawnego, czy też tylko powinnością? Celem wszechstronnej analizy tej problematyki uznano za konieczne przedstawienie skutków pandemii, a także związanego z nią lockdownu w kontekście socjopsychologicznym; negatywnych konsekwencji e-learningu z perspektywy uczniów; istoty powszechnej immunizacji oraz preparatów przeciwko Covid 19; zagadnienia szczepienia uczniów w ramach realizacji kolejnego etapu Narodowego Programu Szczepień (pozytywne i negatywne aspekty); treści stosunku prawnego władzy rodzicielskiej, z eksplikacją obowiązków/uprawnień rodziców stanowiących wyznacznik w świetle regulacji prawnych ich kompetencji w zakresie poddania dziecka szczepieniu z uwzględnieniem 16-latków i ich sui species statusu w tym obszarze. Analiza istoty stosunku prawnego władzy rodzicielskiej prowadzi niewątpliwie do wniosku, że poddanie dziecka szczepieniu na Covid-19 należałoby traktować jako obligatio wynikające z jego treści zgodnie z ideą dobra dziecka i interesem społecznym, a nie powinności. Do paradygmatu powinności można by odwołać się rozpatrując realizację tej władzy z perspektywy ogółu społeczeństwa.
Downloads
Bibliografia
Bauman Z., Ponowoczesność jako źródło cierpień, Warszawa 2004.
Bednarek A., Bartkowiak-Emeryk M., Wysocki J., Szczepienia ochronne w profilaktyce chorób zakaźnych u dzieci, Warszawa 2018.
Bernatowska E., Grzesiowski P., Szczepienia ochronne i zalecane od A do Z, Warszawa 2021.
Ciepła H., Czech B., Domińczyk T., Kalus S., Piasecki K., Sychowicz M., Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem, Warszawa 2001.
Gajda J., Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 1999.
Jak odpowiadać na wątpliwości rodziców na temat szczepień? Wskazówki dla lekarzy, red. E. Augustynowicz, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny, Warszawa 2017.
Kotok A., Bezlitosna immunizacja. Prawda o szczepieniach, Warszawa 2021.
Moris A., Szczepienia pełne kłamstw. O farmaceutycznych praktykach, Białystok 2021.
Ritzer G., Klasyczna teoria socjologiczna, przeł. H. Jankowska, Poznań 2004.
Smyczyński T., Prawo rodzinne i opiekuńcze – analiza i wykładnia, Warszawa 2001.
Zarzecki L., Teoretyczne podstawy wychowania. Teoria i praktyka w zarysie, Jelenia Góra 2012.
Frączek Z., Niepowodzenia szkolne uczniów w czasie pandemii Covid-19 w perspektywie wybranych badań empirycznych [w:] Kultura – Przemiany – Edukacja. Myśl o wychowaniu. Teorie i zastosowania edukacyjne, red. R. Pelczar, Z. Frączek, P. Juśko, P. Karaś, H. Sommer, Rzeszów 2020.
Janion M., Jędrzejczyk K., I bez zmiany przepisów można pytać o szczepienia, „Rzeczpospolita”, 22 września 2021, nr 221(12072).
Bartkiewicz A., Kto może się rejestrować się na szczepienie trzecią dawką od 24 września, „Rzeczpospolita”, 24 września 2021 r., https://www.msn.com/pl-pl/wiadomosci/other/kto-mo%C5%BCe-rejestrowa%C4%87-si%C4%99-na-szczepienie-trzeci% C4%85-dawk%C4%85-od-24-wrze%C5%9Bnia/ar-AAOLwfu.
Chudy B., Ekspert EMA: jest związek pomiędzy szczepionką Astra Zeneca a zakrzepicami, Radio Zet/Wiadomości/Koronawirus, 6 kwietnia 2021, godz.14.50, https://wiadomosci.radiozet.pl/Koronawirus/Szczepienia-przeciw-Covid-19-preparatem-AstraZeneca.-Ekspert-EMA-Jest-zwiazek-z-zakrzepicami.
Dereszyński T., Szczepienie uczniów w szkołach od 1 września 2021. Wytyczne MEiN dla szkół. Jaki jest procent zaszczepionych wśród uczniów?, „Polska Times”, 19 sierpnia 2021, https://polskatimes.pl/szczepienie-uczniow-w-szkolach-od-1-wrzesnia-2021-wytyczne-mein-dla-szkol-jaki-jest-procent-zaszczepionych-wsrod-uczniow/ar/c1-15762184.
Dziennik.pl, Kiedy w Polsce będzie rekomendacja szczepienia przeciwko Covid-19 dzieci powyżej 5 lat, PAP, https://zdrowie.dziennik.pl/profilaktyka/artykuly/8252271,szczepienie-przeciwko-covid-19-dla-dzieci-po-5-roku-zycia.html.
Gadowski W., Opinia prawna dotycząca szczepień przeciwko Covid-19 w ramach Narodowego Programu Szczepień ogłoszonego przez Radę Ministrów.
Grzelak-Michałowska A., Prof. Krzysztof Zeneman: PIMS to nowa jednostka chorobowa, której musimy się nauczyć, PAP, https://pulsmedycyny.pl/prof-krzysztof-zeman-pims-to-nowa-jednostka-chorobowa-ktorej-musimy-sie-nauczyc-1102854.
Grzelak S., Siellawa-Kolbowska E., Łuczka M., Trafny M., Grzelak A., Młodzież w czasie epidemii. Raport z wyników sondażu „Akcja Nawigacja – chroń siebie, wspieraj innych” przeprowadzonego w dniach 2–7 kwietnia, cz. I, IPZIN, Warszawa 2020, https://www.ipzin.org/images/dokumenty/RAPORT_Modziez_w_czasie_epidemii_2020_IPZIN.pdf.
Grzelak S., Siellawa-Kolbowska E., Łuczka M., Trafny M., Grzelak A., Młodzież w czasie epidemii. Komu jest najtrudniej. Raport z wyników sondażu „Akcja Nawigacja – chroń siebie, wspieraj innych” przeprowadzonego w dniach 2–9 kwietnia, cz. II, IPZIN, Warszawa 2020, https://brzeg24.pl/wp-content/uploads/2020/04/RAPORT_Modziez_w_czasie_epidemii_Komu_jest_najtrudniej_2020_IPZIN_Czesc_2.pdf.
Grzelak S., Żyro D., Jak wspierać uczniów po roku epidemii? Wyzwania i rekomendacje z obszaru wychowania, profilaktyki i zdrowia psychicznego. Raport oparty na wynikach badań naukowych przeprowadzonych wśród uczniów rodziców i nauczycieli w okresie od kwietnia 2020 do stycznia 2021, Warszawa 2021, https://www.ipzin.org/images/pdf/Raport_jak_wspierac_uczniow_po_roku_epidemii.pdf.
Hamer K., Baran M., raport: Wpływ pandemii Covid-19 na emocje, zachowania i dobrostan Polaków, 22 lutego 2021, Instytut Psychologii PAN, Uniwersytet SWPS w Warszawie, ogólnopolski panel badawczy Ariadna, https://covid19psychologiacom.files.wordpress.com/2021/02/raport-6.pdf.
Izdebski Z., raport: Zdrowie, relacje w związkach i życie seksualne Polaków w czasach pandemii Covid-19, https://www.uw.edu.pl/zdrowie-relacje-w-zwiazkach-i-zycie-seksualne-polakow/.
Krasicka M., Trzecia dawka szczepionki na Covid-19. Kiedy będą mogły się zaszczepić osoby spoza wymienionych przez MZ grup, https://portal.abczdrowie.pl/trzecia-dawka-szczepionki-na-covid-19-kiedy-beda-mogly-sie-zaszczepic-osoby-spoza-wymienionych-przez-mz-grup.
Krzyżaniak B., Covid-19 wykańcza nas psychicznie. Pandemia a stan umysłu, „Forbes”, 17 listopada 2020, https://www.forbes.pl/gospodarka/wplyw-pandemii-covid-19-na-zdrowie-psychiczne-polakow-badania/5bq5r5f.
Kuzia B., Szczepienia. Nie daj się oszukiwać, „Gazeta Wyborcza”, 7 stycznia 2015, https://www.google.com/search?q=KuziaB.%2CSzczepienia.Nie+dajsię+oszukiwać+%2CGazeta+Wyborcza+%2Cz+7.I%2C+2015+r.&oq=KuziaB&aqs=chrome.0.69i.
Lekarze i naukowcy ostrzegają przed szczepieniami na Covid-19. Apelują do prezydenta i rządu, „Do Rzeczy”, 30 listopada 2020, https://dorzeczy.pl/kraj/163148/.
Maslow A.H., A Theory of Human Motivation, “Psychological Review” 1943, 50(4), http://psychclassics.yorku.ca/Maslow/motivation.htm.
Marchewka K.A., Majewska A., Młynarczyk G., Działalność ruchu antyszczepieniowego, rola środków masowego komunikowania oraz wpływ poglądów religijnych na postawę wobec szczepień ochronnych, „Postępy Mikrobiologii” 2015, 54,2, http://www.pm.microbiology.pl/web/archiwum/vol5422015095.pdf.
Mikołajska M., Koronawirus w USA. Budowanie naturalnej odporności stadnej. Eksperci: katastrofalny plan, 7 stycznia 2021, https://www.medonet.pl/koronawirus/to-musisz-wiedziec,koronawirus-w-usa--naturalna-odpornosc-stadna--eksperci--katastrofalny-plan,artykul,52888445.html.
Mikołajska M., Wywiad z dr. Krzysztofem Kwietniem, specjalistą chirurgii naczyniowej dla Medonetu: Zakrzepica. Jaki jest związek z Covid-19 i szczepionką Astra Zenca?, https://www.medonet.pl/porozmawiajmyoszczepionce/szczepionka-na-covid-19,zakrzepica--objawy--zwiazek-z-covid-19-i-szczepionka-astrazeneca,artykul,44809956.html.
Mikołajska M., Zakrzepica. Jaki jest jej związek z Covid-19 i szczepionką Astra Zeneca? Wyjaśnia lekarz, https://www.medonet.pl/porozmawiajmyoszczepionce/szczepionka-na-covid-19,zakrzepica--objawy--zwiazek-z-covid-19-i-szczepionka-astrazeneca,artykul,44809956.html.
Morawska-Borowiec A., Borowiec J., Zdrowie psychiczne Polaków w garści pandemii, „Twarze Depresji” 2021, nr 3, https://twarzedepresji.pl/nr-3-2021/.
N.CZAS.COM, Koronawirus. Wiadomości Polska. Etapy Narodowego Programu Szczepień. Do którego należysz?, 16 grudnia 2020, https://nczas.com/2020/12/16/etapy-narodowego-programu-szczepien-do-ktorego-nalezysz/.
PAP, Ilu Polaków trzeba zaszczepić na Covid-19, by powstrzymać pandemię? Ekspert wyjaśnia, 3 grudnia 2020 r., https://businessinsider.com.pl/wiadomosci/szczepionka-na-covid-19-ilu-polakow-trzeba-zaszczepic-by-zatrzymac-pandemie/8kd06wk.
PAP, 1 lipca 2021, Wystartowała loteria Narodowego Programu Szczepień, https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C901981%2Cwystartowala-loteria-narodowego-programu-szczepien.html.
Plebańska M., Szyller A., Sieńczewska M., Edukacja zdalna w czasach Covid-19. Raport z badania – czerwiec 2020, UW, Warszawa 2020, https://files.librus.pl/articles/00pic/20/07/09/librus/a_nauczanie_zdalne_oczami_nauczycieli_i_uczniow_RAPORT.pdf.
Romanowska D., Wariant delta odpowiedzialny za czwartą falę pandemii, „Newsweek”, 8 lipca 2021, https://www.newsweek.pl/wiedza/nauka/koronawirus-i-odpornosc-stadna-czy-czeka-nas-czwarta-fala-wariant-delta/z29gcd0.
Rudziński L., Szczepienia dzieci w wieku 12–18 lat. Ilu uczniów się już zaszczepiło?, https://stronazdrowia.pl/szczepienia-dzieci-w-wieku-1218-lat-ilu-uczniow-juz-sie-zaszczepilo/ar/c1-15802250.
Rynek zdrowia.pl, Pracodawca sprawdzi szczepienie pracownika. Jest gotowy projekt przepisów. Znamy szczegóły, PAP, https://www.rynekzdrowia.pl/Prawo/ Firma-sprawdzi-szczepienia-pracownikow-MZ-ma-gotowy-projekt-Znamy-szczegoly,224047,2.html.
Stanowisko PTR w sprawie szczepień przeciwko Covid-19 – środki ostrożności dla chorych z ryzykiem zakrzepicy, https://www.termedia.pl/reumatologia/ Stanowisko-PTR-w-sprawie-szczepien-przeciw-COVID-19-srodki-ostroznosci-dla-chorych-z-ryzykiem-zakrzepicy,42023.html.
Stefanooff P., Jakie są rodzaje szczepionek?, http://szczepienia.pzh.gov.pl/wszystko-o-szczepieniach/jakie-sa-rodzaje-szczepionek/.
Stefanoff P., Na czym polega odporność zbiorowiskowa?, http://szczepienia.pzh.gov.pl/wszystko-o-szczepieniach/ co-to-jest-odpornosc-zbiorowiskowa/.
Strona Zdrowia, Ile osób zaszczepiło się przeciwko koronawirusowi? Najnowsze statystyki na 18 września 2021. Jak Polska wypada na tle świata?, https://stronazdrowia.pl/ szczepionka-przeciwko-koronawirusowi-w-polsce-ile-osob-jest-juz-zaszczepionych-najnowsze-dane-na-6102021/ar/c14p1-21175039.
Szczepienia Info, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego, Co to jest odporność zbiorowiskowa?, https://szczepienia.pzh.gov.pl/ wszystko-o-szczepieniach/co-to-jest-odpornosc-zbiorowiskowa/.
Szczepaniak W., Wojteczek J., Technologia m-RNA – dlaczego jest bezpieczna?, PAP, https://zdrowie.pap.pl/szczepienia/technologia-mrna-w-szczepionkach-dlaczego-jest-bezpieczna.
Szczepienia przeciwko Covid-19. Od kiedy mogę się zaszczepić? Wszystkie osoby, które skończyły 12 lat, mogą zapisywać się na szczepienia przeciwko Covid-19, https://www.gov.pl/web/szczepimysie/od-kiedy-moge-sie-zaszczepic.
Torchała K., Szczepionka m-RNA dostarcza informację, jak produkować białko koronawirusa, PAP, https://www.pap.pl/aktualnosci/ news%2C782937%2Cszczepionka-mrna-dostarcza-informacje-jak-produkowac-bialko-wirusa.html.
Trojanowska M., Wincewicz-Price A., Zyzik R., raport: Od szczepionek do szczepień. Jak skutecznie włączać społeczeństwo w walkę z pandemią?, PIE, „Policy Paper” 2021, nr 2, Warszawa, https://pie.net.pl/wp-content/uploads/2021/04/PIE-Raport-Szczepienia.pdf.
Tvn24.pl, raport: Koronawirus w Polsce. Mapa zakażeń. Ile szczepień wykonano?, https://tvn24.pl/polska/koronawirus-w-polsce-mapa-zakazen-ile-szczepien-ile-nowych-przypadkow-wykryto-6-pazdziernika-2021-4344739.
Tvn24.pl, raport: Niespełna jedna czwarta młodzieży w wieku 12–17 lat przyszła na szczepienie, https://konkret24.tvn24.pl/polska,108/ czarnek-od-30-do-40-procent-nastolatkow-juz-zaszczepionych-publikujemy-dane,1075178.html.
Tvn24, Szczepienie w szkołach: jak duże jest zainteresowanie?, https://www.medexpress.pl/jak-duze-jest-zainteresowanie/82795.
Ważna M., Rodzaje szczepionek przeciw Covid-19. Czym się różni szczepionka wektorowa od szczepionki m-RNA, konsultacja merytoryczna lek. A. Witkowska, 30 czerwca 2021, Medonet, https://www.medonet.pl/porozmawiajmyoszczepionce/szczepionka-na-covid-19,rodzaje-szczepionek-przeciw-covid-19--czym-sie-roznia---wyjasniamy-, artykul,29622013.html?utm_source=pl.
Wojciechowska E., Szczepionki mRNA nieprzebadane, nowe, niebezpieczne? – wyjaśnia immunolożka, https://www.hellozdrowie.pl/szczepionki-mrna-nieprzebadane-nowe-niebezpieczne-pisze-i-wyjasnia-immunolozka/
Wojtaś K., Szczepienia Covid-19 – dzieci. Czy to jest bezpieczne?, https://wylecz.to/koronawirus/szczepienia-na-covid-19-dzieci-czy-to-jest-bezpieczne/.
WP. abcZdrowie, T. Kolesnychenko, Koronawirus. Jesteśmy blisko odporności stadnej. Naukowcy nie są zgodni. Fragment wywiadu dla WP. abcZdrowie przeprowadzonego z Jacekiem Witkowskim, prezesem Polskiego Towarzystwa Immunologii Doświadczalnej i Klinicznej, https://portal.abczdrowie.pl/koronawirus-jestesmy-blisko-odpornosci-stadnej-naukowcy-wystarczy-ze-zakazi-sie-10-20-proc-populacji.
Wysocka M., Eksperci: szczepionki przeciw Covid-19 ratują życie, nie deprecjonujmy żadnej z nich (raport dziennikarki PAP prezentujący stanowisko polskich ekspertów – członków Rady Programowej Nauka Przeciw Pandemii), https://zdrowie.pap.pl/szczepienia/ eksperci-szczepionki-przeciw-covid-19-ratuja-zycie-nie-deprecjonujmy-zadnej-z-nich.
Zespół 300Gospodarki, raport z 3 września 2021 r.: Polska na 21 miejscu pod względem zaszczepionych osób, https://300gospodarka.pl/wykres-dnia/polska-miejsce-w-europie-szczepienia-covid-19.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 KULTURA – PRZEMIANY – EDUKACJA
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
