Nowa Nowa Fala. O dojrzałej poezji Jacka Świerka
DOI:
https://doi.org/10.15584/tik.2025.10Słowa kluczowe:
Poezja polska XXI wieku, Nowa Fala, Świerk Jacek, Barańczak Stanisław, Krynicki RyszardAbstrakt
Artykuł omawia obecność elementów poetyki typowej dla twórców polskiej Nowej Fali z przełomu lat 60-tych i 70-tych ubiegłego stulecia w tekstach jednego z interesujących poetów ścisłej współczesności – Jacka Świerka. Choć jego debiut literacki miał miejsce dwadzieścia lat temu, a w międzyczasie Świerk ogłosił drukiem liczne wiersze i przekłady, to dopiero najnowszy tom Żucie wewnętrzne z roku 2024 stanowi reprezentatywną kolekcję liryki dojrzałej i charakterystycznej dla najwyraźniej ukształtowanego już stylu poety. Jak dowodzi analiza interpretacyjna utworów Świerka, nowofalowy realizm i zaangażowanie w diagnozę rzeczywistości polityczno-społecznej, ironiczne gry językowe czy zastosowanie „cudzego słowa” (w postaci cytatów, parafraz, przekładów) znajdują swoje efektywne zastosowanie również i dzisiaj, inspirując do krytycznej a jednocześnie finezyjnej oceny kondycji człowieka XXI wieku − zagubionego w świecie aksjologicznego pomieszania, informacyjnego chaosu, zmienności internetowych wpływów oraz poważnych kryzysów duchowych i moralnych.
Downloads
Bibliografia
Anonim (ps. Siewca), Polifonia, „Gazeta Uniwersytecka Pracowników i Studentów Uniwersytetu Rzeszowskiego” 2005, nr 3(34).
Barańczak, S. Wiersze zebrane, Kraków 2006.
Belcik, J. Niczym kręgi Dantego. Udana poetycka dywersja, „Nasz dom Rzeszów” 2020, nr 10 (180).
Cieślik, K. Poeci nowej fali znów na fali, „Rzeczpospolita” 2016, www.rp.pl/plus-minus/art3862761-poeci-nowej-fali-znow-na-fali (data dostępu: 12. 02. 2025).
Czerniawski, B. Wyspy szczęśliwe. Eseje o poezji, Toronto-Rzeszów 2007.
Dłuski, S. Poeta krytyczny i metafizyczny, „Fraza” 2018, nr 1 (99).
Dłuski, S. W obronie przegranych, „Topos” 2020, nr 3 (172).
Hughes, L. The Collected Poems of Langston Hughes, New York 1995.
Karolak, S., Rajewska, E. (red.) Ameryka Barańczaka, Kraków 2018.
Kisiel, M. Pokolenia i przełomy. Szkice o literaturze polskiej drugiej połowy XX wieku, Katowice 2004.
Kozaczewski J. Polska tradycja literacka w poetyce Nowej Fali, Kraków 2004.
Krynicki, R. Wiersze wybrane, Kraków 2009.
Luboń, A. Przekraczanie obcości. Problemy przekładu w programach i twórczości poetów Nowej Fali, Rzeszów 2013.
Nowaczewski, A. Testament Nowej Fali, czyli o dyskusji na temat „Czarodziejskiej góry” raz jeszcze, „Świat tekstów. Rocznik słupski” 2017, nr 15.
Nyczek, T. (red.) Określona epoka. Nowa Fala 1968-1993. Antologia poezji, Kraków 1994.
Nyczek T. Powiedz tylko słowo. Szkice literackie wokół „Pokolenia 68”, Londyn 1985.
Balcerzan, E., Rajewska, E. (red.) Pisarze polscy o sztuce przekładu 1440 – 2005. Antologia, Poznań 2007.
Miłosz, Cz. (i in.) Tłumaczenie poprzez trzeci język. Dyskusja [w:] Pisarze polscy o sztuce przekładu 1440 – 2005. Antologia, pod red. E. Balcerzana, E. Rajewskiej, Poznań 2007.
Pasterski, J. Poetyckie tony „Polifonii”, „Fraza” 2005, nr 4 (50).
Piskor, S. Symbol czy kontekst [w:] Układy sprawdzeń. W kręgu Nowej Fali, pod red. P. Majerskiego, Katowice 1997.
Samolewicz, P. „Nie nadajesz się do marynowania”. O wierszach Jacka Świerka, www.piotrsamolewicz.pl (data dostępu: 12. 02. 2025).
Sławek, T. Oceny dorobku naukowego Profesora Stanisława Barańczaka [w:] Obchodzę urodziny z daleka: szkice o Stanisławie Barańczaku, pod red. J. Dębińskiej-Pawelec, D. Pawelca, Katowice 2007.
Sobieraj, J. M. Jacek Świerk: Relacje na nieżywo, „Krytyka Literacka” 2017, nr 1, s. 32.
Sobolewska, J. Nowa Fala: poezja zbuntowana, „Polityka” 2021, www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/2113619,1,nowa-fala-poezja-zbuntowana (data dostępu: 12. 02. 2025).
Spalding, E. Komunistom udało się pomieszać nam pojęcia, „Wszystko Co Najważniejsze” 2024, nr 60, www.wszystkoconajwazniejsze.pl /elizabeth-spalding-komunistom-udalo-sie-pomieszac-nam-pojecia (data dostępu: 12. 02. 2025).
Szczęsna, J. Tylko bez nowomowy, „Książki. Magazyn do czytania” 2024, nr 5 (68).
Szulc-Packalén, M. A. Pokolenie 68. Studium o poezji polskiej lat siedemdziesiątych, Warszawa 1997.
Świerk, J. Relacje na nieżywo, Kraków 2017.
Świerk, J. Złoże boleści: poemat dywersyjny, Rzeszów 2019.
Świerk, J. Żucie wewnętrzne, Łódź 2024.
Tokarz B. Poetyka Nowej Fali, Katowice 1990.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Kategorie
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Tematy i Konteksty
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
